Hashimato hastalığı nedir?
Hashimato hastalığı nedir?
Haşimato tiroidi yavaş ilerleyen ve kronik tiroidhasarına neden olan bir hastalıktır. Hastalığın belirtileri zaman içinde ortaya çıktığından Hashimoto Tiroiditli hastaların erken dönemde hiçbir şikayeti olmayabilir.
Hastalığın seyri esnasında tiroit bezinin normal çalıştığı, aşırı çalıştığı ve az çalıştığı dönemler görülür. Bu dönemlerde hastalığın doğası gereği farklı belirtiler ortaya çıkar, hatta hastalığın ilk dönemleri belirgin bir bulgu olmadan geçirilebilir. Hastalığın farkına varıldığında çoğu vakada tiroid bezi bir miktar hasar görmüş olur.
Görülme sıklığı 1.000’de 0,3-1,5 olup, kadınlarda erkeklerden çok daha sık (5-20 kat) görülmektedir. Her yıl hastaların %4-5’inde tiroid hormonu yetmezliği gelişir. En sık 30-50 yaş arası kadınlarda görülür.
Hashimoto Hastalığı belirtileri nelerdir?
Hashimoto hastalığının başlangıcında hastalarda herhangi bir şikâyet olmayabilir. Tiroid bezi harabiyeti ilerledikçe, hastalarda tiroid hormon yetersizliği belirtileri görülebilir. Bu belirtiler sinsi ve değişkendir ve vücuttaki hemen hemen tüm organları etkileyebilir. Bu belirtiler:
*
* Yorgunluk ve uyku hali ve/veya güçsüzlük
* Soğuğa tahammülsüzlük ve çok üşüme
* Konsantrasyon veya düşünme zorluğu
* Depresyon
* Kilo alma
* Boyunda genişleme veya guatr varlığı ve hastalığın daha ileri evresinde tiroid bezinde küçülme veya büzüşme
* Adet düzensizlikleri, gebe kalmada zorluk
* Kabızlık
* Eklem veya kas ağrıları
* Saç dökülmesi
* Ciltte kuruluk
* Kırılgan tırnaklar
* Yüzde ve bazen tüm vücutta şişlik
Hashimoto Hastalığına nasıl tanı konur?
Fizik muayene ve kan testleri ile tanı konulur. Tiroid hormonları için kan testi, tiroid bezinin düzgün çalışıp çalışmadığını kontrol etmenin basit ve doğru bir yoludur. Tiroid hormonu yetersizliği, hipotiroidi, tipik olarak tiroid uyarıcı hormon (TSH) seviyesinde artma ve kanda serbest dolaşan tiroid hormonu (FT4) seviyesinde azalma ile birliktedir. Nedenin otoimmün olduğunu doğrulamak için tiroid antikorları için bir test yapılması mantıklıdır. Tiroid hormonlarının üretimine katılan bir enzim olan tiroid peroksidaza karşı antikorlar (anti-TPO). Hashimoto tiroiditi vakalarında genellikle yükselir. Anti-TPO ve anti-tiroglobulin (Anti-Tg) antikorlarının varlığı Hashimoto tiroiditini düşündürür, ancak hastaların %10'unda antikor normal olabilir. Bazen, hipotiroidizm belirtileri olmadan, özellikle ailede belirgin tiroid hastalığı öyküsü olan kişilerde hastalık erken teşhis edilebilir. TPO antikoru pozitif olabilir, ancak tiroid hormon seviyeleri normal olabilir veya sadece serum TSH'sinde hafif bir artış görülebilir.
Hashimoto Hastalığı nasıl tedavi edilir?
Yüksek TPO antikoru olan ancak normal tiroid hormon düzeyleri (TSH ve FT4) olan hastalar tedavi gerektirmez. Sadece hafif yüksek TSH (hafif hipotiroidizm) olan hasta ilaç gerektirmeyebilir, 3-6 ay sonra tekrar test yaptırmalıdır. Aşikâr hipotiroidisi olan hastalar (yüksek TSH ve düşük tiroid hormon(FT4) düzeyleri) için tedavi tiroid hormonu (levotiroksin) verilerek yapılır. Oral olarak uygun bir dozda alınan levotiroksin ucuzdur, normal tiroid hormon düzeyini sağlamada çok etkilidir. Hipotiroidi belirtilerinin iyileşmesini sağlar. Hashimoto hastalığı olan hastaların çoğunda levotiroksin ile ömür boyu tedavi gerekir. Başlangıçta doğru ilaç dozunu bulmak için, doğru doz belirlenene kadar, herhangi bir doz ayarlamasından sonra 6-8 haftada bir TSH testi yapılması gerekebilir. Daha sonra, TSH düzeyinin 6-12 ayda bir kez ölçülmesi ve sonuçlara göre doz ayarlaması genellikle yeterli olur. İdeal etki için, Levotiroksin en iyi sabah, su ile aç karnına, herhangi bir şey yemeden ve içmeden en az yarım saat önce alınır. Ayrıca mide ilaçları, kalsiyum, demir, kolesterol düşürücü ilaçlar ve multivitamin tabletlerinden en az dört saat aralıklı alınır, çünkü bunlar da emilimi azaltabilir. Kalp-damar hastalıkları olan hastalarda ve yaşlılarda daha düşük ilaç dozları kullanılmalıdır. Bununla birlikte, hamilelikte ilaç kesilmemelidir, hatta ilaç dozunun %30 artırılması ve daha yakından takip edilmesi gerekir.
