FRONTAL DEĞERLENDIRME BATARYASININ (FDB) TÜRK TOPLUMUNDA GEÇERLILIK VE GÜVENILIRLIĞI
Özet
Bilimsel zemin: Frontal Değerlendirme Bataryası (FDB) frontal lob fonksiyonlarının
değerlendirilmesinde kullanılan kısa sürede uygulanabilen bir testtir. 0 - 18 arası total olası bir
skor veren altı alt bölümden oluşur. Alt bölümler; benzerlikler (konseptualizasyon), kelime
akıcılığı (mental fleksibilite), motor seriler (programlama), çelişen yönergeler (interferansa
duyarlılık), yap-yapma (inhibitör kontrol), yakalama davranışıdır (çevresel otonomi). Testte
alınan yüksek puan daha iyi performans anlamını taşır.
Amaç: FDB’nin Türkçe versiyonun psikometrik özelliklerini değerlendirmek, geçerlilik ve
güvenilirliğini araştırmaktır. Yöntem: Bu çalışmada 94 nöropsikiyatrik hastalığı olan olgu ile
92 sağlıklı kontrol değerlendirildi. FDB’nin orijinal İngilizce versiyonunun çevirme ve geri
çevirme yöntemiyle Türkçeleştirilmiş şekli kullanıldı. FDB ile birlikte Standardize Mini~Mental Test (SMMT), Stroop testi ve kısa sosyodemografik anket uygulandı. Hakemler arası
tutarlılık, iç tutarlılık, test-tekrar test tutarlılığı, faktör analizi, grup bilgileri ve kriterlerinin
geçerlilik ve duyarlılık analizleri yapıldı. İstatistiksel değerlendirmede parametrik ve
parametrik olmayan korelasyon, T test ve ANOVA analizi kullanıldı.
Bulgular: Tüm çalışma grubunda FDBnin iç tutarlılığı anlamlı bulundu (α : 0,73). FDB’nin 6.
bölümü olan çevresel otonomi önceki çalışmalarda olduğu gibi problem içeriyordu. Düşük
eğitimli grupta FDB test skoru düşük bulundu (p<0.001). FDB’nin bazı başlıklarında (mental
esneklik, interferansa duyarlılık ve inhibitör kontrol) erkeklerin skorları kadınlardan daha
yüksek idi. Ayrıca FDB ile SMMT (0.765, p<0.000) ve stroop test skorları (r = -0.252 --- -
0.650, p<0.01) korele bulundu.
Sonuç: FDB Türk toplumunda sağlıklı kontrollerde ve Alzheimer, Parkinson ve Şizofreni gibi
nöropsikiyatrik hastalıklarda geçerli ve güvenilir bir testtir. FAB’ın 6. iteminin (çevresel
otonomi) sağlıklı ve hasta grubunda iyi çalışmadığı görülmüştür.