Fasyal paralizi (Yüz Felci) Nedir?
Yüz Felci (Fasyal Paralizi)
Yüz hareketlerini (dudak, yanak, kaş,göz çevresi), mimiklerimizi yapmamızı, tüm yüz ifademizi ( Üzüntü , keder, korku,, endişe v.s.) yüz sinirimiz (fasial sinir) aracılığı ile sağlarız.
Beyinimizden gelen hareket (motor) emirleri yüz siniri vgasıtası ile, yüz kaslarımıza iletilerek istediğimiz hareketleri yapmamızı sağlar. Eğer beyindeki veya yüz sinirinde hastalık veya problemvarsa bu rahatsızlıklar gelen iletiyi engellerse yüz felci oluşur ve yüz hareketleri kısmen ya da tamamen ortadan kaybolur. Yüz felci tıbbi olarak fasial paralizi olarak isimlendirilir.
Yüz felci beyinimizle, beyin sapı arasındaki veya beyin sapından yüz kaslarına kadar olan bölümdeki birçok hastalığa bağlı olarak gelişebilir. Beyin-beyin sapı arasındaki yüz felci nedenleri genellikle beyinle ilişkili hastalıklara bağlıdır ve nöroloji bölümünde incelenirler. Bu nedenlerle oluşan yüz felcine merkezi ( Santral kaynaklı) yüz felci denir.
Beyin sapından sonraki yüz siniri hastalıklarında oluşan yüz felcine ise, periferik yüz felci adı verilir. Periferik yüz felci yapabilecek bir çok sebep vardır:
Bell Paralizisi:
En sık görülen yüz felci nedenidir. Nedeni aslında kesin değildir. Yüz sinirinin iç kulak çevresindeki bir bölümünde iltihap oluştuğu düşünülmektedir. Soğuk ve rüzgara maruz kalmanın etkili olduğu bilinmektedir. Sinirin fonksiyonunun kaybolması veya azalması dışında bir bulgu yoktur. Başka nörolojik bulgu olmamasıyla teşhis konur. Genellikle tam olarak iyileşir.
Ramsay-Hunt Sendromu:
Virüslerin neden olduğu bir hastalıktır. Bell paralizisindeki bulgulara ilave olarak ağrı, baş dönmesi, işitme azlığı ve dış kulak yolunda bazı lezyonlar vardır. Tam iyileşme oranı, Bell paralizisine göre biraz daha azdır.
Orta kulak iltihapları :
Çocuklarda akut orta kulak iltihabı, büyüklerde de kronik orta kulak iltihabı çevresindeki kemiği eriterek ya da mevcut açıklıklardan yayılarak yüz sinirine ulaşabilir ve yüz felcine sebep olabilir.
Sistemik Hastalıklar:
Şeker hastalığı, hipertansiyon, nörit(sinir iltihabı), vitamin eksikliği gibi vücudun diğer bölgelerinide ilgilendiren hastalıklar.
Tümöral Hastalıklar :
Yüz sinirinin kendisinde veya yolu boyunca geçtiği bölgelerdeki tümörler de yüz felci yapabilirler.
Travmalar:
Kulak çevresine veya yüze gelen travmalar (darbeler) yüz sinirini hasara uğratarak yüz felci yapabilirler.
Ameliyatlar :
Kafa içinde, kulakta veya tükrük bezinde, veya değişik beyin operasyonlarıyla yapılan ameliyatlar sırasında yüz siniri yaralanabilir.
Yüz felcinin tedavisi de, yüz felcini meydana getiren sebebe göre yapılır.
Bell paralizisinde tedavi ilaç tedavisidir. Hastanın diğer hastalıkları izin verirse (tansiyon, şeker yüksekliği veya mide problemleri) kortikosteroidler, antiviraller ve B vitamini verilir. Buna ilave olarak mide için ilaçlar, göz kurumalarını önlemek için yapay gözyaşı veya antibiyotikli kremler verilir.
Ramsey-Hunt Sendromunda da benzer tedavi uygulanır. Yüz kaslarına fizik tedavi yöntemlerinin uygulanması yüz sinirine yeniden fonksiyon kazandıran yöntemler değildir. Ancak özellikle uzun süren yüz felçlerinde yüz kasları hareketsizlikten güçsüzleşirler ve daha sonra yüz siniri fonksiyonları düzelerek görevlerini yapsalar bile, yüzde asimetri ve güç kaybı olabilir. Bu nedenle hastanın kendi kendine uygulayabileceği masaj ve sakız çiğneme hareketi dışında fizik tedavi uygulanması önerilmektedir. Ayrıca ilaç tedavisiyle sinirdeki hasarın düzelmeyeceği durumlarda cerrahi tedavi uygulanır.