Çift ilişkisi gibi duygusal bağın olduğu yakın ilişkilerde bir miktar kıskançlığın olması doğaldır. İlişkiye bağlılığı, aidiyet, sahiplenme ve sahiplenilme ihtiyaçlarının karşılanmasına hizmet eder. Ancak normal sınırların dışında aşrı olması halinde ilişkiye zarar vermeye başlar.
KISKANÇLIK NEDİR?
Kıskançlık ikili ilişkilerde kişinin üçüncü bir kişiyi tehdit olarak algılayarak sevdiği kişiyi kaybetme, başkaları ile paylaşamama gibi duygular karşısında yaşadığı aşırı çaresizlik halidir. Kişinin bu duygu durumuna öfke de eşlik eder.
Eş üçüncü bir kişi ile ilişkiye girmişse kıskançlık haklı görülebilir. Bu gibi durumlarda kıskançlık çok güçlü bir şekilde deneyimlenir. Kıskançlık zamanla eşler arasında sürekli çatışmaya hatta marazi bir kıskançlığa dönüşebilir.
Bazen de kıskançlık kıskanan eşte depresyon ya da öz saygı düşüklüğü ile ilgili olabilir. Bazı durumlarda ise tamamen haksız yere de olabilir. Başka bir ilişki konusunda hiç bir kanıt yokken kıskanç eş olası ya da olduğunu düşündüğü bir sadakatsizliği bir takıntı haline getirebilir.
Kıskançlık çiftlerin ilişkileri ile ilgili bir sorundur. Kıskanç eş bütün düşüncelerini eşe odaklar. Eşin ne yaptığı, kiminle görüştüğü gibi konularda eşi tekrar tekrar sorgulama ihtiyacı duyar. Eşi beklenmedik bir zamanda ziyaret ederek, arayarak, eşyalarını telefonunu karıştırarak ve arkadaşlarına sorular sorarak bir dedektif gibi eşi takip eder ve araştırır.
Kıskançlık negatif bir duygudur. Kıskançlık sorunu yaşayan eş için aynı zamanda utandırıcı da olabilir. Bu nedenle kıskanan eşler duygularını kabul etmezler. Duygularını direk söylemezler. Bunun yerine takip, sorgulama ve kısıtlama gibi davranışlar sergilerler.
Bazı durumlarda kıskançlık paranoyanın bir parçası olarak psikiyatrik bir durum olabilir. Ancak bu çeşit bir kıskaçlık az rastlanan bir durumdur ve psikiyatrik tedaviyi gerektirir. Çiftler arasındaki normal sahiplenmenin abartılmasından kaynaklanan kıskançlık türüne daha sık rastlanır. Kıskançlığın bu türü hafif depresyon, güvensizlik ve evlilik sorunları ile ilişkilidir. Bu tür kıskançlıkta sorunun çözümü için çift terapisi çok faydalıdır.
KISKANÇLIĞIN BELİRTİLERİ NELEDİR?
Kıskanç kişi devamlı eşini sorgular.
Dolaylı yollardan eşin kendisini sevip sevmediğini sürekli olarak test eder.
Doğum günü, evlilik yıl dönümü gibi özel tarihleri hatırlayıp hatırlamadığını test eder.
Eşi ile normal iletişim kurmak yerine sürekli eşini sorgular, kısıtlamaya çalışır ve takip eder.
Eşin yaşantısını sınırlandırmaya çalışır.
Kıskanılan eş, takip, kısıtlama, sınırlandırma ve sorgulamalar karşısında kendisi gibi olamadığını hissetmeye başlar ve bu durum giderek onu ilişkiden uzaklaştırmaya başlar.
Kıskançlık çift arasında sık sık kırıcı ve incitici tartışmalara neden olur.
Kıskançlık sorunu yaşayan kişi duygularını esnek bir şekilde yönetemez. Daha çok tepkisel davranışlarda bulunur.
Kıskanılan eş ilişkide sürekli bir tedirginlik ve gerginlik yaşamaya başlar. Kendisine güvenilmemesi onu incitir. Bu duruma genellikle eşten uzaklaşarak ya da öfkelenerek tepki verir.
Kıskanan eş bütün dikkatini eşine odakladığı için zamanla işlevselliğinde bozulmalar oluşabilir.
ÇİFT İLİŞKİLERİNDE KISKANÇLIKLA NASIL BAŞ EDİLİR?
Kıskançlık duygularını genellikle eşten ilgi görme, önem ve değer verilme ihtiyaçları örgütler. Kıskanan kişi çoğu zaman kendini zayıf ve yetersiz hissettiği için kıskançlık duygularına kapılır.
Çift beraberce birbirlerini suçlamadan konuşarak kıskançlığın sebeplerini anlamaya çalışmalı ve ilişkilerinde kıskançlığı tetikleyen bir şeyler varsa her ikisini de memnun edecek makul yeni düzenlemeler yapmalıdır. Aynı şekilde her iki partner de bu konu da kendi duygu ve düşüncelerini gözden geçirmeli ve gerekirse yeni düzenlemeler yapmaya hazır ve istekli olmalıdır.
Kıskançlık çoğu zaman çifttin birbirini yanlış anlamasından kaynaklanır. Bu noktada çift arasında iletişimi arttırmak ve doğru iletişim kurmak kıskançlık tartışmalarının kontrol altına almalarında çiftte çok yardımcı olur.
Çift arasında, zamanla sınırlı ve düzenli konuşma egzersizleri yapmak çiftin birbirlerini doğru anlamalarını, empati kurmalarını, sağlayarak kıskançlığa yol açan unsurların gücünü zayıflatır. Ayrıca kıskanan eş evlilik ilişkisinde neye ihtiyaç duyuyorsa bunu eşine açıkça ifade etmelidir.
Kıskanılan eş, eşinin hassasiyetlerine saygı göstererek doğal sosyalleşme eğilimini ve flörtleşmeyi çağrıştıracak davranışlarını frenleyerek kıskaçlık tartışmalarını kontrol altına alamaya çalışmalıdır.
Kıskançlığın altındaki en derin duygu, bana değer ver; bana sevgi göster mesajıdır. Kıskanılan eş sevgi dolu bir bakış, bir tavır gibi eşine önem verdiğini gösteren içiten bir davranışla kıskanç eşin kendi kıskanç davranışları ile yüzleşerek kendini sorgulamasını; ben eşime haksızlık yapıyorum diye düşünmesini sağlamış olur.
Kıskanan eş kendi kıskanç davranışlarını tekrar tekrar sorgulamalı; kendi içine bakmalı, kendi öz saygısı, sevilmeye aşırı ihtiyaç duyma ve aşırı sahiplenilme duyguları kıskançlığı tetikliyorsa, eşini daha fazla hırpalamadan ve evliliğine daha fazla zarar vermeden bir evlilik terapistinden destek almalıdır.
Çift kıskançlık duygusunun üstesinden gelemiyorsa kıskançlık aşırı vesvese, takıntı, takip ve şüphecilik boyutuna ulaşmışsa ve evlilik ilişkisini istila ediyorsa bir evlilik terapistinden psikolojik destek almanın zamanı gelmiş demektir.
KISKANÇLIĞIN EVLİLİĞE VERDİĞİ ZARARLAR
Kişinin eşini sürekli baskı ve kontrol altında tutmaya çalışması bir süre sonra ilişkinin kötüleşmesine hatta bitmesine neden olabilir.
Çift arasında kronik tartışmalara neden olup her şeyden önce çifti mutsuz eder.
İlişki kalitesini düşürerek evlilik doyumunu azaltır.
Her ikisinin de birbirlerine ve kendilerine olan güven duygusunu düşürebilir.
Çifti duygusal olarak birbirlerinden uzaklaştırabilir.
Kronik tartışmalar öfkeyi tetikler. Kronik tartışmalar ve öfke sahnelerinden çocukları olumsuz bir şekilde etkilenir.
Kıskançlık çifti duygusal ve cinsel olarak birbirinden uzaklaştırabilir.
Kıskançlık çift arasındaki güven duygusunu sürekli sorguladığı için çift arasındaki bağı zayıflatabilir.
