Diyabetik retinopati diyabetin uzun dönem organ hasarlarındandır. Gözdibinde ilk lezyonlar diyabet başlangıcından yaklaşık 5 yıl sonra görülmeye başlar. Ancak tip 2 diyabet sinsi başlangıçlı olduğundan hastada diyabet başlangıcı tanı konmasından yıllar öncesidir. Bu nedenle tip 2 diyabetli hastalarda tanı konduğunda ilk göz muayenesinin yapılması gerekmektedir. Çeşitli çalışmalarda değişse de, yeni tanı konan tip 2 diyabetli hastaların %20’sinde diyabetik retinopati saptanabilmektedir.
Tip 1 diyabet ise özellikle çocukluk çağında gürültülü başlar, dolayısıyla sıklıkla diyabet tanısı da hastalık yeni başladığında konulmaktadır. Bu nedenle tip 1 diyabetlilerde ilk göz muayenesinin zamanlaması ile ilgili olarak farklı görüşler vardır. Genel olarak, 10 yaşın üstündekilerde tanı konduğundan itibaren ilk 5 yıl içerisinde ilk göz muayenesinin yapılması önerilmektedir.
Hastanın hiçbir şikayeti yoksa da yılda bir kez gözdibi muayenesi tekrarlanmalıdır. Diyabetik retinopati saptananlarda ya da gebelik gibi özel durumlarda takip aralığı daha kısadır.
Maküla ödemi ve diyabetik retinopati nasıl teşhis edilir?
Maküla ödemi ve diyabetik retinopati ayrıntılı bir göz muayenesiyle teşhis edilebilir. Bu muayene şunları içermelidir:
Görme keskinliği testi. Bu testte gözünüze belli mesafedeki harf, şekil veya rakamları ne kadar iyi görebildiğiniz ölçülür.
Genişletilmiş gözbebeğinden göz dibi muayenesi. Gözbebeğinizi genişletmek, diğer deyişle büyütmek için gözlerinize damla damlatılır. Göz doktorunuz özel mercekler yardımıyla gözünüzün arka kısmını inceler, retinanızın ve optik sinirinizin sağlıklı olup olmadığını araştırır. Bu muayene sonrasında, damlanın etkisi geçinceye kadar, yakını bulanık görürsünüz.
Tonometri (göz içi basıncı ölçümü). Hassas bir alet yardımıyla göz içi basıncınız ölçülür. Bu ölçüm öncesinde gözlerinize uyuşturucu damla damlatılabilir.
Muayene sırasında göz doktorunuz hastalığın erken bulgularını yakalamak için retina incelemesi yapar. Bu muayenede doktorunuz şunlara dikkat eder:
- Sızdıran kan damarları.
- Retinanın kalınlaşması (maküla ödemi).
- Retinada soluk, yağlı birikintiler –kan damarlarından sızıntının işareti.
- Hasarlı sinir lifleri.
- Kan damarlarındaki diğer değişiklikler.
Göz doktorunuz maküla ödemi için tedavi öncesinde fundus fluoresein anjiyografisine gerek görebilir. Bu tetkik sırasında kolunuzdaki bir damardan özel bir boya verilir. Bu boya retinanızdaki kan damarlarından geçerken görüntülenir ve kaydedilir. Bu test sayesinde göz doktorunuz hangi damarların ne kadar sızdırdığını belirleyebilir ve tedavi önerisini buna göre şekillendirir.
OCT diyabet ve retina damar tıkanıklıklarındaki maküla ödemi, kalınlık haritaları çıkartılarak mikron düzeyinde OCT ile ölçülebilmektedir.
