Diş Taşı Temizliği Evde Yapılabilecek Bir İşlem Mi?
Diş Taşı Dediğimiz Şey Tam Olarak Nedir?
Bu sert yapıların ne olduğunu bilirsek, onlarla nasıl başa çıkacağımızı da daha iyi kestiririz. Her şey, bakteri plağı denilen yapışkan bir tabaka ile başlar. Yemeklerden sonra dişlerimizi fırçalamadığımızda, yiyecek artıkları ve ağzımızdaki bakteriler diş yüzeyine tutunur. Bu, plak dediğimiz yumuşak, kirli beyaz bir filmdir. Tırnağınızla dişinizin üzerini kazıdığınızda elinize gelen o yumuşak şey, tam olarak budur.
Eğer bu plak düzenli fırçalama ve diş ipi ile uzaklaştırılmazsa, devreye tükürüğümüz girer. Tükürüğümüzün içindeki mineraller (kalsiyum gibi), bu yumuşak plak tabakası üzerine çöker. Plağı adeta taşlaştırır. Artık adı diş taşı, yani tartar olur. Bu yapı, diş yüzeyine çok güçlü bir biçimde yapışır. Diş fırçasının veya diş ipinin onu yerinden oynatması imkansız hale gelir. Genellikle dişlerin arka yüzeylerinde ve diş eti çizgisine yakın bölgelerde birikir.
Diş taşı temizliği, profesyonel bakım gerektiren bir işlem olabilir. Evde yapılan yöntemler, geçici çözümler sunabilir, ancak kalıcı temizlik için diş hekimine başvurulması gerekir.
Estelite Dental Clinic
Estetik Diş Hekimliği
Kasım 11, 2025
Pek çoğumuzun aklını kurcalayan bir sorudur bu. Aynaya baktığımızda dişlerimizin diplerinde, diş taşı dediğimiz o sarımsı, kahverengi birikintileri fark ederiz. Bu görüntü hoşumuza gitmez. Hemen bir çözüm arayışına gireriz. Acaba evde diş taşı temizliği mümkün mü? İnternette gördüğümüz o “doğal” yöntemler işe yarar mı? Bu soruların yanıtlarını samimiyetle konuşmak gerekiyor. Çünkü konu ağız sağlığımız ve yanlış bir müdahale, geri dönülmez sıkıntılara yol açabilir. Baştan söylemekte yarar var; bu sertleşmiş yapıların ev koşullarında, güvenli bir biçimde temizlenmesi pek olası görünmüyor.
Diş taşı temizliği denildiğinde akla iki ayrı şey gelmeli. Birincisi, diş hekimi koltuğunda yapılan profesyonel müdahale. İkincisi ise evde bizim yapabileceklerimiz. Evdeki çabalarımız, aslında var olan taşı yok etmeye değil, yenisinin oluşmasını engellemeye yöneliktir.
İçindekiler
Diş Taşı Dediğimiz Şey Tam Olarak Nedir?
Evde Diş Taşı Temizleme Çabaları Neden Sonuçsuz Kalır?
İnternette gördüğünüz yöntemler güvenli mi?
Sertleşmiş taşı çözmek mümkün değil
Evde Yapılabilecek En İyi Şey Diş Taşı Oluşumunu Engelleme
Her şey plak kontrolü İle başlar
Beslenme alışkanlıkları ve diğer etkenler
Profesyonel Diş Taşı Temizliği (Detertraj) Nasıl Yapılır?
Ultrasonik aletler ve el aletleri
Polisaj (Cilalama) aşaması
Diş Taşı Temizletme Neden Bu Kadar Gerekli?
Diş eti hastalıklarının (Gingivitis) habercisi
Periodontit ve diş kaybı riski
Ağız kokusu (Halitoz)
Sonuç Evde Değil Klinikte Çözüm
Diş Taşı Dediğimiz Şey Tam Olarak Nedir?
Bu sert yapıların ne olduğunu bilirsek, onlarla nasıl başa çıkacağımızı da daha iyi kestiririz. Her şey, bakteri plağı denilen yapışkan bir tabaka ile başlar. Yemeklerden sonra dişlerimizi fırçalamadığımızda, yiyecek artıkları ve ağzımızdaki bakteriler diş yüzeyine tutunur. Bu, plak dediğimiz yumuşak, kirli beyaz bir filmdir. Tırnağınızla dişinizin üzerini kazıdığınızda elinize gelen o yumuşak şey, tam olarak budur.
Eğer bu plak düzenli fırçalama ve diş ipi ile uzaklaştırılmazsa, devreye tükürüğümüz girer. Tükürüğümüzün içindeki mineraller (kalsiyum gibi), bu yumuşak plak tabakası üzerine çöker. Plağı adeta taşlaştırır. Artık adı diş taşı, yani tartar olur. Bu yapı, diş yüzeyine çok güçlü bir biçimde yapışır. Diş fırçasının veya diş ipinin onu yerinden oynatması imkansız hale gelir. Genellikle dişlerin arka yüzeylerinde ve diş eti çizgisine yakın bölgelerde birikir.
İlginizi Çekebilir: Diş Taşı Temizliği Neden Önemlidir?
Evde Diş Taşı Temizleme Çabaları Neden Sonuçsuz Kalır?
En başta sorduğumuz soruya net bir cevap verelim. Hayır, evde diş taşı temizliği tam anlamıyla yapılamaz. Çünkü o birikinti artık kemikleşmiş, sert bir yapıdır. Onu oradan fırçayla kazıyarak çıkaramazsınız.
İnternette gördüğünüz yöntemler güvenli mi?
İnternet, bu konuda pek çok “mucizevi” öneriyle dolu. Karbonatla fırçalamak, sirke veya limon suyu ile gargara yapmak, hatta sivri bir cisimle kazımaya çalışmak gibi. Bu yöntemlerin hiçbiri diş hekimleri tarafından tavsiye edilmez.
Karbonat ve tuz: Bu maddeler aşındırıcıdır. Diş taşını belki biraz çizebilirler ama asıl zararı dişin koruyucu tabakası olan mineye verirler. Mine tabakası bir kez çizildiğinde, kendini yenileyemez. Çizilen yüzey, bakteri plağının daha kolay tutunmasına neden olur. Yani taş oluşumunu engellemek yerine hızlandırırsınız.
Sirke ve limon suyu: Bunlar çok güçlü asitlerdir. Asit, diş minesini eritir. Bu duruma erozyon denir. Mine eridiğinde dişler savunmasız kalır, çürümeye daha yatkın hale gelir ve sıcak-soğuk hassasiyeti başlar. Diş taşını eritmeye çalışırken kendi dişinizi eritmiş olursunuz.
Ev tipi kazıyıcı aletler: Belki de en tehlikelisi budur. Piyasada satılan bu metal aletleri kontrolsüzce kullanmak felakettir. Eliniz kaydığında diş etinizi kesebilirsiniz. Diş minenizi derinlemesine çizebilirsiniz. En kötüsü, diş taşına müdahale edeyim derken o bölgeye enfeksiyon taşıyabilirsiniz. Diş etinizde kalıcı çekilmelere yol açabilirsiniz.
Sertleşmiş taşı çözmek mümkün değil
Şunu kabul etmeliyiz: Tartar bir kez oluştuktan sonra, onu evde çözecek, yumuşatacak veya düşürecek sihirli bir damla, bir macun veya bir toz yoktur. Onu oradan ancak mekanik bir güç, yani profesyonel bir müdahale kaldırabilir.
Ağız sağlığı, deneme yanılma yöntemleriyle riske atılacak bir konu değildir. Estelite Dental Clinic, Ankara Çankaya’da tam da bu bilinçle hareket eder. 2020’den bu yana “Gülüşünüz Bizim Uzmanlık Alanımız” ilkesiyle, en güncel donanımlarla (3D dijital röntgen, intraoral tarayıcı gibi) kişiye özel tedaviler planlar. Dr. Kübra Kirişci ve Dr. Mustafa Burak Kirişci önderliğindeki uzman ekip, diş taşı temizliğinden implant tedavisine kadar her alanda bilimin ışığında, hijyenik ve güvenli bir ortamda yanınızdadır.
Evde Yapılabilecek En İyi Şey Diş Taşı Oluşumunu Engelleme
Evde diş taşı temizliği yapamayız ama diş taşının hiç oluşmaması için çok şey yapabiliriz. Bütün mesele, o yumuşak bakteri plağını, sertleşmeye fırsat bulamadan her gün düzenli olarak temizlemektir.
İlginizi Çekebilir: Diş Taşı Temizliği Dişleri İnceltir mi?
Her şey plak kontrolü İle başlar
Düşmanımız diş taşı değil, onun ham maddesi olan plaktır. Plağı kontrol altında tutarsak, tartar oluşumunu da büyük ölçüde durdururuz.
Doğru fırçalama: Günde en az iki defa, en az iki dakika boyunca dişler fırçalanmalı. Önemli olan fırçayı sertçe bastırmak değil, doğru açıyla hareket ettirmektir. Fırça kılları, diş eti çizgisine 45 derecelik bir açıyla yerleştirilmeli ve yumuşak, dairesel veya süpürme hareketleriyle plak uzaklaştırılmalı. Dişlerin tüm yüzeyleri (iç, dış ve çiğneme yüzeyleri) fırçalanmalı.
Diş İpi ve arayüz fırçası: Belki de en çok ihmal edilen ama en kritik adım budur. Diş fırçası, ne kadar iyi fırçalarsanız fırçalayın, dişlerin birbirine değen arayüzeylerine giremez. O bölgelerdeki plak ancak diş ipi veya diş aralığınızın genişliğine uygun arayüz fırçaları ile temizlenebilir. Diş taşı birikiminin çoğu bu aralarda başlar. Her gün en az bir kez diş ipi kullanmak, tartar oluşumunu ciddi oranda yavaşlatır.
Beslenme alışkanlıkları ve diğer etkenler
Ağzımızdaki bakteriler en çok şekerli ve nişastalı (unlu) gıdaları sever. Bu tür yiyecekleri tükettikten sonra plak oluşumu hızlanır. Bu gıdaları azalttığımızda veya tükettikten sonra ağzımızı suyla çalkaladığımızda bile plak oluşum hızını kesebiliriz.
Tütün mamulleri de diş taşı oluşumunu tetikler. Ağız içi kimyasını bozar ve plak birikimini kolaylaştırır. Bazı antiseptik ağız gargaraları da plak kontrolüne yardımcı olabilir, ancak bu konuda hekiminize danışmanız en doğrusudur.
Profesyonel Diş Taşı Temizliği (Detertraj) Nasıl Yapılır?
Madem evde temizleyemiyoruz, peki diş hekimleri bu sert yapıyı nasıl söküp alıyor? Bu işleme detertraj denir ve özel aletler gerektirir.
Ultrasonik aletler ve el aletleri
Diş hekimlerinin kullandığı ilk alet, genellikle ultrasonik bir cihazdır. Bu cihazın ucu yüksek frekansta titrer ve su püskürtür. Cihazın ucu taşa değdiğinde, titreşimler sayesinde o sert birikintiyi çatlatarak yerinden söker. Su spreyi ise hem bölgeyi soğutur hem de parçalanan artıkları yıkayıp uzaklaştırır. Bu işlem, dişin minesine zarar vermez; sadece yüzeydeki o yabancı katmanı hedefler.
Daha ince detaylar, diş eti çizgisinin hemen altındaki daha küçük birikintiler için hekimler özel el aletleri (küretler) devreye sokar. Bu aletlerle hassas bir biçimde kazıma yapılır ve tüm artıklar temizlenir.
İlginizi Çekebilir: Diş Beyazlatma Zararlı Bir İşlem Mi?
Polisaj (Cilalama) aşaması
Taşlar tamamen temizlendikten sonra polisaj denilen ikinci bir aşamaya geçilir. Bu, bir tür cilalama işlemidir. Diş hekiminiz, özel bir cila macunu ve döner bir fırça yardımıyla dişlerinizin tüm yüzeylerini parlatır.
Bu işlemin amacı sadece dişlerin parlak görünmesi değildir. Asıl amaç, diş yüzeyini pürüzsüz hale getirmektir. Çünkü taşlar temizlendikten sonra yüzeyde mikroskobik pürüzler kalabilir. Plak, bu pürüzlü alanlara çok daha kolay tutunur. Cila yapıldığında ise yüzey kayganlaşır ve bakteri plağının yapışması zorlaşır. Bu da yeni diş taşı oluşumunu geciktirir.
Diş Taşı Temizletme Neden Bu Kadar Gerekli?
“Biraz taş olsa ne olur, bana zararı yok” diye düşünmek büyük bir yanılgıdır. Diş taşı, sadece estetik bir sorun değildir; ciddi bir sağlık tehdididir.
Diş eti hastalıklarının (Gingivitis) habercisi
Diş taşı, bakteri dolu bir yapıdır. Bu bakteriler sürekli olarak toksin (zehir) salgılar. Bu toksinlerin ilk hedefi, hemen yanı başlarındaki diş etidir. Diş eti bu saldırıya karşı iltihaplanarak cevap verir. Bu duruma gingivitis denir. Belirtileri çok açıktır: Diş etleri kızarır, şişer ve en ufak bir fırça darbesinde hatta bazen kendiliğinden kanar.
Periodontit ve diş kaybı riski
Eğer bu gingivitis aşamasında müdahale edilmezse ve taşlar temizlenmezse, durum ciddileşir. İltihap diş etinden daha derine, dişi destekleyen çene kemiğine ilerler. Bu aşamaya periodontit denir. Diş taşı diş eti altına doğru ilerler, kemik ve diş arasında “cep” denilen boşluklar açar. Kemik desteği yavaş yavaş erir. Dişler sallanmaya başlar ve sonunda hiçbir çürük olmasa bile dişler kaybedilebilir.
Ağız kokusu (Halitoz)
Diş taşının pürüzlü yapısı, milyonlarca bakteri için ideal bir sığınaktır. Bu bakterilerin atıkları, sürekli ve rahatsız edici bir ağız kokusu yapar. Ne kadar fırçalarsanız fırçalayın, koku kaynağı olan o taşlar orada durduğu sürece bu koku geçmez.
Sonuç Evde Değil Klinikte Çözüm
Toparlayacak olursak, evde diş taşı temizliği diye bir yöntem güvenlik ve etkinlik açısından yoktur. Evde yapılacak şey, sıkı bir ağız bakımı ile diş taşı önleme çabasıdır. Var olan taşlardan kurtulmanın tek yolu ise altı ayda bir veya hekiminizin belirleyeceği aralıkta diş hekimi ziyareti ve profesyonel temizliktir.
Sağlıklı bir gülüşe kavuşmak ve mevcut diş taşlarınızdan güvenle kurtulmak için profesyonel bir yaklaşım şarttır. Ankara Çankaya’daki Estelite Dental Clinic, size bu konuda en güncel ve güvenilir desteği sunmaya hazırdır. Dr. Kübra Kirişci ve Dr. Mustafa Burak Kirişci’nin uzmanlığında, son teknoloji cihazlarla donatılmış kliniğimizde, hijyenden ödün vermeden tedavi alabilirsiniz. Haftanın 6 günü, 10:00-19:30 saatleri arasında hizmet veren kliniğimizle sağlıklı bir gülüşe kavuşmak için iletişime geçebilirsiniz.
