Ağız ve diş sağlığını korumak için daima ağız hijyenine özen gösterilmeli ve ağız içindeki bakterilerin diş ve diş etlerine zarar vermesi önlenmelidir. Hijyen koşulları yeterli şekilde sağlanmayan ağızda bakterilerin diş hastalıklarına davetiye çıkarması kaçınılmazdır. Özellikle diş çürüklerinin önlenmesi için bakteri oluşumunun en aza indirilmesi ya da yok edilmesi gerekmektedir. Peki, çürük diş nedir, neden olur ve nasıl tedavi edilir? İşte, diş çürüğü hakkında bilmeniz ve yapmanız gerekenler:
Diş Çürüğü Nedir?
Ağızdaki bakterilerden meydana gelen bakteri plakları gıdalarla birleştiği zaman asit oluşumuna neden olur. Bu asitler de diş minesine zarar vererek dişlerin çürümesini ve diş üzerinde oyuklar olmasını sağlar. Bu çürümenin en temel nedeni asitler olduğu için tüketilen besinlerden sonraki ağız hijyenine ayrıca önem verilmedir. Çünkü dişin en sert tabakası olan diş minesinin zarar görmesi ve tedavi edilmemesi daha ileri vakalarda diş kayıplarının ortaya çıkması demektir.
Dişler Neden Çürür?
Diş çürüğünün temel sebebi plaklardır. Dişlerdeki plaklar, yiyecek artıklarıyla beraber asit oluşturmaya ve diş minesine ciddi oranda zarar vermeye başlar. Özellikle şekerli ve asitli besinlerin tüketilmesi bu süreyi daha da kısaltır. Ağız içerisindeki bakteriler hızla çoğalır ve çoğalan bakteriler diş minesi üzerinde ciddi hasara sebep olur. Diş taşı oluşumu ve diş yüzerindeki tartarlar bakteriler için koruyucu görevi üstleneceğinden belli aralıklarla diş hekimleri tarafından temizlenmelidir. Ayrıca tartar ve plak oluşumunu engelleyen ağız bakım ürünleri kullanılmalıdır.
Minesi zarar görmüş bir diş gerekli önlemler alınmadığı takdirde çürümeye başlar. Bu çürüme dişin iç kısımlarına ve hatta köke kadar ilerler. Ağrılı bir dönemin de habercisi olan böyle durumlarda dişi kurtarmak ve gerekli bakımlarını yaptırmak için mutlaka diş hekiminizi ziyaret etmelisiniz. Aksi takdirde diş kaybı yaşamanız kaçınılmazdır.
Diş Çürüğü Oluşum Aşamaları
Başlangıç Aşaması: Bu aşamada diş çürüğü kendini ilk olarak renkli bir nokta olarak gösterebilir. Dişleri düzenli fırçalamak, ağız bakım ürünleri kullanmak ve ağız hijyenine dikkat etmek başlangıç aşamasının çürüğe dönüşmesini engelleyebilir.
Çürük Aşaması: Diş çürüğü nettir ve bu aşamada diş minesi bakteriler tarafından ele geçirilmiştir. Acilen tedavi edilmeli ve çürüğün büyümesi engellenmelidir.
Büyüme Aşaması: Bu aşamada çürükler artık diş minesinin altına geçerek dişin daha yumuşak ve savunmasız olan tabakasına erişmiştir. Bu da çürüğün hızla yayılması ve acilen tedavi edilmesi gerektiği anlamını taşır. Bu aşamada tedavi edilmeyen dişlerde çürük diş köküne inerek, diş ağrılarına ve iltihaplanmalara neden olabilir.
Dolgu Aşaması: Bu aşamada diş çürüğünün tedavi edilmesi şarttır. Çünkü oldukça hızlı ilerler ve dişe daha fazla hasar verir. Eğer dolgu tedavisi yapılmazsa çürüğün diş köküne ulaşması kaçınılmaz olur. Çürüğün diş köküne inmesi dolgu tedavisinden daha zorlu bir süreçtir ve kanal tedavisi yapılması gerekir. Kimi durumlarda diş kanal tedavisi yapılsa bile kurtarılamayacak duruma gelir ve diş kaybedilir.
Diş Çürüğünün Belirtileri Nelerdir?
Dişler çürümeye başladığında bizlere öncelikle küçük sonrasında ise büyük sinyaller verirler. İşte çürükler ilerlemeden bu sinyalleri takip ederek anlayacağınız diş çürüğü belirtileri şunlardır;
Aniden ve nedensiz ortaya çıkan diş ağrısı
Diş ve diş etlerinin her zamankinden daha hassas hale gelmesi. Özellikle de sıcak ve soğuk içeceklere karşı duyarlılığın artması
Diş üzerinde gözle görülür oyukların ve lekelerin olması
Yiyecekleri ısırdığınız zaman dişte oluşan baskı hissi ve beraberinde hissedilen keskin ağrı
Belirgin ağız kokusu
Dişin apse yapması (diş çürüğünün ileri vakalarında görülen iltihaplanma)
Kendinizde bu belirtilerden bir ya da birkaçını gözlemliyorsanız, mutlaka diş hekiminize görünerek diş çürüklerini kontrol ettirmelisiniz.
Diş Çürüğü Nasıl Tedavi Edilir?
Diş çürüğü tedavisi için öncelikle çürüğün boyutu ve dişe verdiği hasarın tespit edilmesi gerekmektedir. Eğer çürük henüz yüzeydeyse ve diş minesini aşmamışsa uygulanacak tedavi florür tedavisidir. Florür tedavisi sayesinde olası çürüğün genişlemesi ve dişin yumuşak dokusuna inmesi engellenebilir.
Biraz daha ilerlemiş olan diş çürüğünün tedavisi ise diş dolgusu ile yapılmaktadır. Dolgu tedavisinde çürük nedeniyle dişin zarar gördüğü yerler temizlenir ve ardından dolgu malzemeleriyle bu alanlar doldurularak boşluklar kapatılır. Ağız bakımını aksatmadığınız müddetçe bu dolguları uzun süre sorunsuz kullanabilirsiniz.
Çürüğün daha da ilerlediği ve sadece dolgunun yeterli olmayacağı durumlarda kron kaplamalara ihtiyaç duyulabilmektedir.
Eğer çürük diş köküne kadar inmişse bu kez yapılması gereken tedavi kanal tedavisidir. Çünkü artık bu aşamada dişteki sinirler de zarar görmüştür. Tedavinin amacı zarar gören sinirleri almak ve ardından dişin sağlam kısımlarını onararak sağlığına kavuşturmaktır.
Kanal tedavisi yapılabilmesi için bazı koşullar olması gerekmektedir. Öncelikli koşul dişin kurtarılıp kurtarılamayacağına karar verilmesi. Bazı ileri dereceli çürük vakalarında kanal tedavisi bile dişi kurtarmak için yeterli olmayabilir. Bu duruma gelmemek için çürük tedavileri mutlaka erken yapılmalı ve diş kayıplarının önüne geçilmelidir.
Diş Dolgusu Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
Uygulanan dolgu türüne göre tedaviden sonra 2 saat süreyle bir şey yiyip içmemeniz önerilebilir.
Düzenli olarak dişlerinizi fırçalamalı, diş ipi ve ağız bakım ürünleri kullanmalı, belli aralıklarla da mutlaka diş doktorunuzu ziyaret etmelisiniz.
Sert ve kabuklu yiyecekler için dişinizi kullanmamalısınız. (Kabuklu yiyecekleri dişinizle açmaya çalışmak gibi)
Dolgu tedavisinden sonra dişinizde hassasiyet olması ve ağrı hissetmeniz normal karşılanır, ancak bu ağrının sürekli bir hal alması ve uzun sürmesi durumunda diş doktorunuzla iletişime geçiniz.
Diş Çürümesini Önlemek İçin Neler Yapılmalı?
Günde en az 2 kez dişlerinizi fırçalamalısınız. Özellikle sabah kahvaltının ardından ve gece yatmadan önce dişlerin fırçalanması gerekmektedir.
Şekerli ve asitli besinlerin tüketimi dişteki bakteri üretimini arttıracağı için bu tür besinlerden hemen sonra dişlerin fırçalanması önerilir.
Ağız bakım suları ve gargara kullanımı gibi hijyen destekleyici ürünler kullanabilirsiniz.
Diş fırçanızın çok sert kıllara sahip olmamasına ve bastırarak fırçalamamaya özen gösterin. Aksi halde diş minesini bakterilere karşı savunmasız hale getirirsiniz.
Diş fırçanıza ek olarak ara yüz fırçası ve diş ipi kullanmanız tavsiye edilir.
Diş hassasiyetiniz varsa ve farklı birkaç belirti daha göstermeye başladıysanız diş muayenesi yaptırarak bunun bir çürük başlangıcı olup olmadığını öğrenebilirsiniz.
Yılda en az 2 kez diş hekiminizi ziyaret etmelisiniz.
Çürük diş ağrısı diş hasarının ciddi olduğu ve biran evvel tedaviye başlanması gerektiği anlamı taşımaktadır. Tedavi edilmeyen diş çürükleri, diş kökünde iltihaplanmalara, sinirlerin ölmesine ve dişin kaybedilmesine neden olabilir. Çürük dişlerinizi kurtarmak için tedaviye geç kalmayın!
