Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanısı

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite/aşırı hareketlilik Bozukluğu tanısının konulabilmesi için temel belirtilerin 7 yaşından önce başlaması, en az iki ortamda görülmesi, (okul ve evde) ve 6 ay boyunca da devam ediyor olması gerekmektedir. DEHB olan bireyler, dikkat eksikliği ve aşırı hareketli olanlar, yalnızca dikkat sorunu olanlar ve aşırı hareketli ataklık sorunu olanlar olarak üç ayrı grupta yer almaktadır. Bu özellikler bireyler arası farklılık gösterirken, tanıyı alan her çocuğun sorunları temelde aynıdır(Aysev ve ark. 2000)

Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanısı

a) Dikkatsizlik
 

  • Çoğu zaman dikkatini ayrıntılara veremez ya da okul ödevlerinde, işlerinde ya da diğer etkinliklerinde dikkatsizce hatalar yapar,
  • Çoğu zaman üzerine aldığı görevlerde ya da oynadığı etkinliklerde dikkati dağılır,
  • Doğrudan kendisine konuşulduğunda çoğu zaman dinlemiyormuş gibi görünür,
  • Çoğu zaman yönergeleri izlemez ve okul ödevlerini, ufak tefek işleri ya da iş yerindeki görevlerini tamamlayamaz (karşıt olma bozukluğuna ya da yönergeleri anlayamamaya bağlı değildir),
  • Çoğu zaman üzerine aldığı görevleri ve etkinlikleri düzenlemekte zorluk çeker,
  • Çoğu zaman sürekli zihinsel çabayı gerektiren görevlerden kaçınır, bunları sevmez ya da bunlarda yer almaya karşı isteksizdir,
  • Çoğu zaman üzerine aldığı görevler ya da etkinlikler için gerekli olan şeyleri kaybeder (örn. Oyuncaklar, okul ödevleri, kalemler, kitaplar ya da araç-gereçler),
  • Çoğu zaman dikkati dış uyaranlara kolaylıkla dağılır,
  • Günlük etkinliklerinde çoğu zaman unutkandır.


b) Hiperaktivite/Aşırı hareketlilik
 

  • Çoğu zaman elleri, ayakları kıpır kıpırdır ya da oturduğu yerde kıpırdanıp durur,
  • Çoğu zaman sınıfta ya da oturması beklenen diğer durumlarda oturduğu yerden kalkar,
  • Çoğu zaman uygunsuz olan durumlarda koşuşturup durur ya da tırmanır (ergenlerde ya da erişkinlerde öznel huzursuzluk duyguları ile sınırlı olabilir),
  • Çoğu zaman, sakin bir biçimde, boş zamanları geçirme etkinliklerine katılma ya da oyun oynama zorluğu vardır,
  • Çoğu zaman hareket halindedir ya da bir motor tarafından sürülüyormuş gibi davranır,
  • Çoğu zaman çok konuşur.


c) Dürtüsellik/Ataklık
 

  • Çoğu zaman sorulan sorunun tamamlanmasını beklemeden cevabını verir,
  • Çoğu zaman sırasını bekleme güçlüğü vardır,
  • Çoğu zaman başkalarının sözünü keser ya da yaptıklarının arasına girer. (Köroğlu, 1994)


DEHB olan öğrenciler sınıf ortamında; kıpır kıpırdırlar, dersin düzenini bozarlar, tahtada yazılanları defterlerine geçirmekte güçlük çekerler, defter sayfalarının yarısını doldururlar, yazıları kötüdür, yazım kurallarına dikkat etmezler, ödevlerini tamamlamakta sorun yaşarlar. Dikkatsizlikleri sınav başarılarını da etkiler bu nedenlerden dolayı çocuğun okul başarısında düşme olur, öğrenim görerek meslek edinme şansı azalır. Oyunlarda sırasını bekleyemezler ve arkadaşlarıyla sorun yaşarlar. Çoğu kez okul eşyalarını kaybederler. Tehlikeli olabilecek durumların sonuçlarını düşünmeden hareket edebilirler. Kendisine söylenenleri dinlemiyormuş izlenimi verirler. Evde sakarlık yapar, ya da hiç düşünmeden yapılan davranışlar nedeniyle anne-babası ve kardeşleriyle sorun yaşarlar.Ilac+psikolog yardImI anne babanIn egitimi bu cocuklarIn tedavisi icin son derece onemlidir. (Selçuk, 2001).

DİKKAT

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite/aşırı hareketlilik Bozukluğu tanısının konulabilmesi için temel belirtilerin 7 yaşından önce başlaması, en az iki ortamda görülmesi, (okul ve evde) ve 6 ay boyunca da devam ediyor olması gerekmektedir. DEHB olan bireyler, dikkat eksikliği ve aşırı hareketli olanlar, yalnızca dikkat sorunu olanlar ve aşırı hareketli ataklık sorunu olanlar olarak üç ayrı grupta yer almaktadır. Bu özellikler bireyler arası farklılık gösterirken, tanıyı alan her çocuğun sorunları temelde aynıdır.

Bu makale 20 Eylül 2023 tarihinde güncellendi. 0 kez okundu.

Yazar
Uzm. Kl. Psk. Nilüfer Şişman

İstanbul Haliç Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nde lisans eğitimini ‘Üniversite Öğrencilerinde İntihar Oranı ve Algıladıkları Aile Desteği` isimli çalışmasıyla 2007 yılında başarıyla tamamlayan Uzm.Psikolog Nilüfer Şişman, Vakıf Gureba Devlet Hastanesi Psikiyatri Anabilim Dalı ve Özel Balıklı Rum Hastanesi Madde Bağımlılığı Anatolia Kliniklerinde stajlarını gerçekleştirdi. Uzmanlık eğitimini ise, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalında ‘Çocuk ve Yetişkinlerde Kariyer ve Meslek Geliştirme Danışmanlığı’ üzerine tamamladı. Mezun olduktan sonra İstanbul Büyükşehir Belediyesi`nin Kadın ve Aile Sağlığı Merkezleri`nde danışanlara bireysel terapi, çift terapisi ve grup terapisi hizmeti vermiş, çocuk, aile ve yetişkinlerle çalışmışarak, proje sonrasında özel bir merkezde göreve başladı ve 2008 yılından bu yana çocuk ve yetişkin psik ...

Uzm. Kl. Psk. Nilüfer Şişman
Uzm. Kl. Psk. Nilüfer Şişman
İstanbul - Psikoloji
Facebook Twitter Instagram Youtube