Covıd-19 sürecinin çocuklardaki ruhsal yansımaları
COVID-19 salgını tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de bir sağlık ve toplum krizine dönüşmüştür. Ülkemizde ilk olgunun 11 Mart 2020’de görülmesinin ardından pandemi çocuk ve ergenleri yaşamın her alanında etkilemiştir ve etkilemeye devam etmektedir.
Bu süreçte tüm seviyedeki okullara ara verilmiş ve evden çevrimiçi eğitim başlamıştır. Akademik başarıda bazı çocuklar pandemi öncesi döneme göre gerileme göstermiştir.
Okul çocuk için sadece akademik başarının elde edildiği yer olmayıp sosyalleşmenin, aileden uygun ayrılmayla bireyselleşmenin, dayanıklılığın, sorumluluğun kazanıldığı yerdir. Tüm bu alanlardaki gecikmeyi, normalden sapmayı toplumda ve poliklinik başvurularında sıklıkla görmekteyiz.
Ekran(tv, telefon, tablet gibi) takibi yoluyla ders katılımı sağlamak ekranın kontrolsüz kullanımını artırmıştır. Okul öncesi yaş grubununda da ekran maruziyeti pandemi öncesine göre artmış olup bu yaş grubundaki çocuklarda dil gelişiminde gecikme görülmektedir.
Bazı dönemlerde aylarca süren yirmi yaş altındaki bireylere yönelik sokağa çıkma yasağı ilan edilmiştir. Çocuklarda akran iletişiminin sekteye uğraması, tüm aile bireylerinin evde kalması, hastalığın belirsiz sonuçları gibi çoklu faktör sonucu içe kapanıklık, depresif bulgular, öfke kontrol problemi, kaygı bozukluğu artış göstermiştir.
Tüm gün evde kalan çocuklarda fiziksel etkinliklerden yoksun kalma, kontrolsüz gıda tüketimi, dikkatin bedene aşırı yönelmesi sonucu kilo problemi, yeme bozuklukları görülme sıklığı artmıştır.
Tüm bu olumsuz etkileri göz önünde bulundurarak ruh sağlığını korumaya yönelik önlemlere ihtiyaç duymaktayız. Ebeveynler çocuğun verdiği duygusal ve davranışsal tepkileri iyi gözlemlemeli ve olası sorunu erken fark edebilmelidir.
Çocuğun sosyal faaliyetlerini uygun koşullarda artımak, güçlü yönlerini vurgulamak, geçmişte kullandığı baş etme becerilerini harekete geçirmek, psikolojik dayanıklılığı artıran etkinlikleri desteklemek, yeni duruma uyum becerileri geliştirmek ebeveyn rehberliğinde yapılabilecekler arasındadır.
Çocuğunuzda tüm bu alanlardan biri veya birkaçında sorun tespit ettiğinizde ve çözüm konusunda yeterli başarı sağlanamadığında ise çocuk ve ergen psikiyatri uzmanından destek alınması uygun yaklaşım olacaktır.