Çocukta mahremiyet duygusunun korunması ve geliştirilmesi

Çocukta mahremiyet duygusunun korunması ve geliştirilmesi

Çocukta mahremiyet eğitimi, mutlu, huzurlu ve karakter sahibi olarak yetişmelerini sağlayan ve onları kötü niyetli insanların istismarından koruyan en gerekli temel eğitimlerden biridir. Çocuğun hayâ duygusunu öğrenmesi ve kendi bedeninin dokunulmazlığı şuuruna erişmesi mahremiyet eğitimiyle olur. Bu yüzden ebeveynlerin bu eğitimin önündeki engellerin neler olduğu konusunda bir farkındalık kazanmaları ve mahremiyet eğitimi sonucunda çocuklarının neler elde edeceklerini bilmeleri gerekmektedir.

Çocukta mahremiyet eğitimi, mutlu, huzurlu ve karakter sahibi olarak yetişmelerini sağlayan ve onları kötü niyetli insanların istismarından koruyan en gerekli temel eğitimlerden biridir. Çocuğun hayâ duygusunu öğrenmesi ve kendi bedeninin dokunulmazlığı şuuruna erişmesi mahremiyet eğitimiyle olur. Bu yüzden ebeveynlerin bu eğitimin önündeki engellerin neler olduğu konusunda bir farkındalık kazanmaları ve mahremiyet eğitimi sonucunda çocuklarının neler elde edeceklerini bilmeleri gerekmektedir.Bu eğitim çocukta ‘his’ oluşturması açısından önemlidir.

“Bedenim bana aittir!” bilinci

Bebeklikten itibaren kendisini rahatlıkla yetişkinlerin ellerine bırakan bebeğin, ilerleyen yıllarda kendi bedeninin farkına varması ve çevresindeki yetişkinlerden farklı bir birey olduğunu hissetmesi gerekir. Ana-babalar, çocuklarının 4 yaşına girmesinden itibaren, çocuğun bedeninin ona ait olduğu hissini yavaş yavaş vermelidir. Çocuğa diğer insanlardan farklı birisi olduğu hissettirilmelidir.

Benim bedenim bana aittir bilincinin oluşmasında en temel faktör, ana-babaların çocuklarının bedenleriyle ilgili konularda, çocuklarının onayını alma yönünde eğilim göstermesidir.

Mesela, bir anne altını ıslatmış çocuğunun, öfke ve sert bir biçimde pantolonunu çıkartması yerine daha sabırlı davranıp çocuğunun onurunu kırmamalı ve onun vücuduna ait bir şeyi yapacakken ondan izin alınması gerektiğini gösterircesine “Altını ıslatmışsın oğlum, istersen değiştireyim” şeklinde yaklaşmalıdır.

Çocuklarımızın iç çamaşırlarını ve dış kıyafetlerini değiştirirken onlardan izin almamız ilerleyen zamanlarda kendi bedenine izin alınmadan yapılacak müdahaleleri hissedip rahatsızlık duyması bilincini kazandıracaktır.

“İzin verirsem dokunabilirsin!” bilinci

Çocuk hakim olduğu bedeninin üzerinde söz hakkı olduğunun bilincine varmalıdır. Bu bilinci anne-baba olarak zaman zaman çocuklarımızı öperken “Seni öpebilir miyim?” diye müsaade isteyerek çocuklarımıza aşılayabiliriz.

Dokunulması yasak olan yerlerim refleksi

Çocuklar özellikle 4 yaşından itibaren, vücutlarının belirli bölgelerine dokunulmaya başlamasından rahatsız olmalıdırlar. Çocukların 4 yaşından itibaren genital bölgelerine olan harici temas mümkün olduğunca azaltılmalıdır.Eş, dost ve akrabalar tarafından çocuk, cinsel organlarına dokunularak, öpülerek ve vurularak sevilmemelidir. Bu tür davranışların çocukta oluşturulmaya çalışan reflekse zarar vereceği unutulmamalıdır.

Vücudum görünmemeli hissi

Çocuklarımıza vücutlarının belli kısımlarının görünmesinden rahatsız olma hissi kazandırmalıyız. Özellikle genital bölgelerin görünmemesi ve açıkta bulunmaması alışkanlığı verilmelidir.Çocuklar yürümeye başladığı andan itibaren ana-baba çocuğunu çırılçıplak olarak ortada bırakmamalıdır. Çocuk hatırlayabildiği en küçük yaştan itibaren kendisini devamlı genital bölgeleri giyinik hatırlamalıdır. Özellikle çocuk 4 yaşından itibaren giysilerini kendisi giyinip çıkartmalıdır. Kendisini başkalarının yanında çıplak görmeye alışkın olmayan çocuğun , elbisesinin birileri tarafından çıkartılmasından ciddi bir rahatsızlık duyması gerekir.

Banyoda çıplak olunmaması bilinci

3 yaşından sonra anne ya da babanın kendileri de tamamen çıplak olarak çocukla aynı banyoda bulunmamaları gerekir. Bunun yerine banyoya sırayla girilmeli önce çocuk banyo yaptırılmalı ve çocuk banyodan çıkarıldıktan sonra anne ya da baba kendi banyosunu yapmalıdır.Çocuklar 4 yaşından itibaren banyo yaptırılırken külotu/mayosu üzerinde olmalıdır. Çocuğa genital bölgelerinin başkası tarafından görülmemesi gerektiği bu şekilde pratikte uygulanarak alıştırılmalıdır.

“Tuvalette benden başkası olmamalı” bilinci

Her ne sebeple olursa olsun, 4 yaşına girmiş bir çocuk tuvaletin “özel” bir mekân olduğunu öğrenmeli, tuvalet ihtiyacı gideren birisinin başkaları tarafından görünmesinin doğru olmayacağı öğretilmelidir. Çocuk genital bölgesinin görünmesinden rahatsız olmalıdır. Tuvaletin kapısı kapalı ve çocuk tuvalette yalnız olmalıdır.

Soyunma ve giyinmede yalnizlik ilkesi

Dört yaşındaki bir çocuğun kendi kıyafetlerini giyip çıkartması zor olabilir. Bu yüzden anne çocuğu ile birlikte ayrı bir odaya gidip başkalarının göremeyeceği bir köşede çocuğunun giyinip soyunmasına yardım edebilir.Buradaki asıl amaç, çocuğun kendi bedeninin açık bir ortamda ve başkalarının görebileceği bir şekilde sergilenemeyeceği refleksinin kazandırılmasıdır.

 Bunun dışında çocuk 2 yaşından itibaren anne-baba dan ayrı bir şekilde yatmaya alıştırılmalıdır. Çocuğun anne-babanın yakın ilişkisine şahit olması sakıncalıdır. Çocuk yine 4 yaşından sonra anne-babasının odasına izin alarak, kapıyı çalarak girmelidir. Çocuğun bu alışkanlığı kazanabilmesi için öncelikle anne ve baba model olup çocuklarının odasına girerken izin almalı ve kapıyı çalmalıdır. 

 Unutmamamız gerekir ki çocuklarda daha küçük yaşlardan itibaren dikkat edeceğimiz bu kurallar ileride cinsel istismardan ve kötü niyetli insanlardan korunabilmelerine önemli ölçüde katkı sağlayacaktır.

Bu makale 19 Ocak 2021 tarihinde güncellendi. 0 kez okundu.

Yazar
Psk. Aysel Has

Psikolog Aysel Has online terapinin yanı sıra yüz yüze seanslarını Pen Akademi Psikolojik Danışmanlık Merkezinde aktif olarak yapmaktadır. EMDR (Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşlemleme), Bilişsel Davranışçı Terapi, Gottman Çift Terapisi, Kalp Merkezli Hipnoterapi kullandığı yöntemler ve yaklaşımlar arasındadır. Lisans eğitimini Psikoloji (İngiizce) alanında onur derecesiyle tamamlamıştır. Tema Vakfı ve Türk Psikologlar Derneği üyesidir.Evli ve bir çocuk annesidir. 

 

Etiketler
Mahremiyet
Psk. Aysel Has
Psk. Aysel Has
İstanbul - Psikoloji
Facebook Twitter Instagram Youtube