Çocuklarda Sosyal Fobi


Sosyal fobi tanısı alan çocuklar genelde çekingen, sessiz, ürkek, içine kapanık ve utangaç olarak nitelendirilirler. Toplum içine girmekten, bulunmaktan, izlenmekten ve dikkat odağı olmaktan aşırı derecede rahatsız olurlar. Arkadaşları ile oyun oynamakta ve oyun kurmakta güçlük çekerler. Okulda da yalnız çocuk olarak nitelendirilirler. Kendilerini ifade edemez, konuşurken göz göze gelmekten kaçınırlar. Topluluk önünde konuşmaktan ve diğer çocuklarla konuşurken rahatsız olur ve utanırlar. Grup oyunlarına girmek istemezler. Sınıf içinde sessiz kalır derse katılmaktan çekinir, parmak kaldırmaz, sesli okumaktan ve tahtaya kalkmaktan korkarlar. Başkalarının önünde yemek yemez, bir yabancı ile telefonda konuşmak, bir şeyler satın almak onlar için çok zordur. Bir grup içinde konuşurken ya da herhangi bir eylemde bulunurken aşırı sıkılır, yüzleri kızarır ve sesleri titrer. Ergenler bu tepkilerinin anlaşılmasından rahatsız olur konuşmalarının saçma değerlendirilmesi düşüncesi ile konuşmak istemezler. Genellikle sessiz ve uzak kalırlar.
Sosyal fobi çocuğun okul yaşamını olumsuz etkiler. Ergen ellerinin titreyeceği endişesi ile tahtaya yazı yazmaktan kaçınır öğretmeni ona soru soracak ve yanlış cevap vereceğim düşüncesi, gülünç duruma düşeceğim korkusu ile derse odaklanmakta güçlük çeker.Sunum yapmaktan aşırı korkar, yeteri derecede bilgisi olduğu halde tahtaya kalkmak istemez ve sözlü sınavlarda yoğun kaygı nedeniyle başarısı düşer.Sosyal fobisi olan ergen arkadaş toplantılarına gitmez.Arkadaşlıklarını sürdüremez. Hata yapmak ve gülünç duruma düşme korkusu ile sosyal ortamlara girmekten kaçınır. Ve bu kaçınma davranışı onu yalnızlığa iter.
Arkadaşlarım beni sevmiyor, biliyorum onlar beni sevmeyecekler, benimle dalga geçiyorlar onların düşünceleridir genelde. Eleştirilmekten ve şaka yapılmasından aşırı derecede rahatsız olurlar.
Sosyal fobi tanısı alan çocuklar kendilerini yalnız ve mutsuz hissederler. Özgüvenleri ise çok azdır.
Çocuklarda sosyal fobi psikiyatrik bozukluk olarak şu şekilde tanımlanır:
1. Sosyal ortamlarda, performans gerektiren durumlarda veya tanımadık insanlar önünde ortaya çıkan belirgin yoğun aşırı korku çocuk burada aşağılanmaya utanmaya neden olacak şekilde davranmaktan korkar. Çocuklarda bu korku kendi yaşıtları arasında da yaşanmalıdır. Tanıdık kişilerle birlikteyken çocuk bu korkuyu yaşamaz.
2. Çocuk korkulan toplumsal durumla karşılaştığında anksiyetesi artar bu çocukta ağlama, donma, titreme, hızlı nefes alma şeklinde kendini gösterir.
3. Korkulan toplumsal durumdan çocuk kaçar ya da buna yoğun anksiyete ve sıkıntı ile katlanır.
4. Çocuk korkusunun aşırı ya da anlamsız olduğunu bilemeyebilir. Ergen bunun farkındadır.
5. Çocuğun bu durumu onun günlük işlerini, akademik hayatını ve sosyal işlerinin işlevselliğini bozar.