Depresyon nedir?
Depresyon, yetişkinlerde ve çocuklarda sık görülen duygu durum bozukluğudur.
Nasıl ortaya çıkabilir, nelerden kaynaklanabilir?
Bebeklerde bağlandığı kişiden ayrılmaya tepki olarak ortaya çıkıyor. Çocuklar ve gençler ise stres karşısında yetişkinlere benzer depresyon geçiriyorlar.
Kaç yaşında başlayabilir?
Bebekler yaklaşık 6 aydan sonra bağlandıkları kişiden ayrılmaya tepki gösterirler. İlk depresyon nedeni olarak bu bilindiği için, bu yaştan sonra her yaşta depresyon görüldüğü söylenebilir.
Çocukta yaş yaş depresyon belirtileri nelerdir?
Kesin yaşlara göre sınıflandırma olmamakla birlikte, belirtileri tanımlama kolaylığı olması bakımından yaşa göre farklı değerlendirme yapılıyor. Bebeklik çağı, oyun çağı, okul çağı ve ergenlik dönemi özelliklerine göre...
Çocukların her zaman mutlu olduğu ve yetişkinler gibi depresyona girmeyecekleri düşünülür. Üstelik depressif bozukluklar, çoğunlukla “ergenlik krizi” ile karıştırılırlar ve intihar riskine rağmen teşhis edilmeleri gecikir. 1980’de Amerika’da yapılan bir araştırmaya göre ergenlerin % 70’inde depresyon teşhis edilememiştir (bu gecikme intihar riskini de beraberinde getirmektedir). Ayrıca çocukların üçte ikisi, ihtiyaç duydukları yardımı (desteği) alamamaktadır. Bu durumda çocuklarda depresyon tekrar edebilecek ve çocukların bilişsel, duygusal ve sosyal gelişimleri yavaşlayacaktır.
Günümüzde çocuklarda depresyonun varlığı, uzmanların üzerinde konsessüs sağladıkları bir konudur (16. Dünya Nöroloji Kongresi, Buenos Aires, 14-19 Eylül 1997). Bu hastalık hiç de az görülen bir durum değildir. Okul öncesi dönemde her 1000 çocuktan 3’ünde görülür (NAMI, 1998). 7-11 yaş arası görülme sıklığı % 2.5, ergenlerde görülme sıklığı ise % 7-8’dir.
Fransa’da 15-25 yaş arası çocuklarda intihar ölüm nedenleri arasında ikinci sıradadır (yol kazalarından sonra). İntihar girişimleri kızlarda daha fazla olmakla beraber erkeklerde ölüm oranı kızlara göre 10 kat daha fazladır.
Anne-babanın alması gereken önlemler ne olabilir?
Anne-babalar, çocuklarda gözlenen ani davranış değişikliklerini izlemeli ve değerlendirmelidir. Bu, depresyonun tanınması ve tedavisine bir an önce başlanması için önemli.
Çocukların karşılaştığı önemli travmatik yaşantıları izlemeliler. Sevdiklerinden birinin kaybı gibi örseleyici yaşantılar sonrasında, değişiklikler gördüklerinde bir ruh sağlığı uzmanına danışmaları gerekiyor.
Günlük yaşantıda çocuğun güvenini sarsıcı davranışlardan kaçınılmalılar, problemlerini çözmesinde ona destek olmalılar. Gerekli ilgi ve sevgiyi göstermek hem problemlerin ortaya çıkmasını azaltıyor hem de kısa zamanda çözümüne ulaşmayı sağlıyor.
Anne-babalar depresyonu fark ettikten sonra neler yapmalılar?
Çocuk ruh sağlığıyla uğraşan bir uzmana başvurulması gerekiyor. Çevrelerinde böyle bir uzman bilmiyorlarsa çocuk hekimlerinden yardım isteyebilirler, çocuk hekimi ön değerlendirmeyi yaptıktan sonra kendilerini yönlendirecektir. Depresyonun tedavisinde küçük yaşlarda daha çok, oyun terapisi gibi psikoterapi yöntemleri kullanılır. İlerleyen yaşlarda terapiyle birlikte doktor kontrolünde ilaç kullanımı da gerekebilir.
DEPRESYONUN BELİRTİLERİNE DİKKAT!
Çocukta depresyon belirtileri:
Ayrılık kaygısı: Anneden ayrılmak istemez
Anne-babasının öleceğinden korkar
Okul korkusu, okula gitmeyi reddeder
Gençlik çağında, ergenlerde depresyon belirtileri:
Karşı çıkma, olumsuzluk
Anlaşılmadığı, onaylanmadığı duyguları
Tedirginlik
Mızmızlık
Asık suratlı ve aksi, ters davranış ve tutum
Aile çevresine uyum güçlüğü
Aile sorunlarında işbirliğinden kaçma
Aileden uzaklaşma
Odaya çekilme, kapanma
Toplumsal etkinliklerden kaçınma
Okula uyum güçlüğü
Okulda başarının düşmesi
Giyime dikkatsizlik
Sevgi ilişkilerinde reddedilme
Reddedilmeye karşı özel duyarlılık
Uyuşturucu madde bağımlılığı
BU BELİRTİLER VARSA MUTLAKA BİR UZMAN GİTMEK GEREKİR.
