Özellikle ön bölgedeki dişlerin renklenmesiyle oluşan kozmetik problemler için farklı tedavi yaklaşımları bulunmaktadır. İndirekt kron ve porselen laminate kaplamaların yanında direkt kompozit laminalar da bu tedavilerin içinde yer almaktadır. Ancak diş beyazlatma sistemleri kompozit veya porselen kaplamalara göre daha az invaziv bir yöntem olarak karşımıza çıkmakta ve ön bölge estetiğinde sık olarak kullanılmaktadır. Son 10 yıldır hızlı bir gelişim gösteren diş beyazlatma sistemlerinin geçmişi daha uzun yıllara dayanmaktadır. Tanımlanan ilk teknik devital dişlerde uygulanmış ve 19.yy ikinci yarısında yayımlanmıştır. Gelişerek günümüze gelen diş beyazlatma sistemleri hala kafalarda soru işareti oluşturmaktadır. Beyazlatma tedavisiyle ilgili hastalardan gelen soruları dört grupta toplayabiliriz.-
*Beyazlatma tedavisinin dişlere bir zararı olur mu
*Beyazlatma tedavisinin ağızda bulunan diğer restorasyonlara zararı olur mu
*Beyazlatma tedavisinin toksisitesi nedir
*Beyazlatma tedavisinin kalıcılığı ne kadar sürer
Beyazlatma tedavisinin dişlere etkisi:
Yapılan çalışmalara bakıldığında birçok dişin başarılı bir şekilde beyazlatılabileceğini söyleyebiliriz. Beyazlatma tedavisi, aktif oksijen salınımıyla parçalanan peroksidin dişin yapısındaki pigmente karbon atomlarını daha açık renkli olan karbon zincirlerine dönüşümüyle oluşmaktadır. Beyazlatma tedavisinin diş minesi üzerine etkisi farklı çalışmalarla araştırılmıştır. Elektron mikroskobunun kullanıldığı %15’lik karbamid perokside günde 15 saat maruz bırakılan minenin topografik yapısının değerlendirildiği bir çalışmada kontrol grubuna göre belirgin değişimler saptanmıştır1. Bunun nedeni kalsiyum kaybına bağlanmıştır. 1998 yılında yapılan klinik bir çalışmada (14 gün, günde 35 dakika %35’lik karbamid peroksid) 20 gün sonrasında oluşan yıkımın tamiri mümkün olmamıştır2. Bunun üzerine 2000 yılında yapılan bir çalışmada %35’lik karbamid peroksidi %10 ve %16’lık konsantrasyonlarla karşılaştırıldığında, %35’lik konsantrasyonda mine üzerinde bir değişim belirlenirken,%10 ve %16’lık konsantrasyonda bir değişim belirlenmemiştir3.
Beyazlatma tedavisinin restorasyonlara etkisi:
1994 yılında yapılan bir çalışmada ya çok az ya da hiç beyazlatma ajanlarının restorasyonlara etkisinin ya çok az ya da hiç etkisinin olmadığı vurgulanmıştır4. Ancak cam iyonomer simanların çözünürlüğünü arttırdığı ve kısa bir süreliğine de olsa oluşan oksijen salınımı nedeniyle kompozit dolgularla diş minesi arasındaki bağlanma dayanımını azalttığı belirlenmiştir5. Bunun için kompozit dolgu yapımını bir hafta sonraya ertelemek sorunu bertaraf edecektir. Beyazlatma ajanlarının porselen üzerine bir etkisi olmadığı belirlenmiştir.
Beyazlatma ajanlarının toksisitesi:
Yapılan birçok çalışma sonucunda üretici firmanın talimatlarına uygun olarak yapılan kısa dönemli beyazlatma tedavileri sırasında hayatı tehdit edici bir etki oluşmamaktadır. Ancak üretici firmanın belirlediği kurallara uygun olarak kullanılmadığında, diş hekimi önlemi veya uyarıları göz ardı edildiğinde, aylarca hatta yıllarca gibi uzun süreli kullanımda toksisite oluşumu, sert ve yumuşak dokularda hasar kaçınılmaz olur.
Beyazlatma tedavisinin stabilitesi:
Beyazlatma tedavisi konusunda merak edilen diğer soru stabilitesi yani kalıcılığıdır. Ancak bu konu beyazlatma tedavinin en belirsiz yönüdür. Kalıcılığı hakkında süre vermek ya da tahminde için bir çok faktör göz önünde tutulmalıdır. Bunları
Renklenmeye neden olan etkenler
Renklenmenin derecesi
Hastanın diyeti
Hastanın sigara kullanımı
Hastanın yaşı olarak sıralayabiliriz.
Bununla ilgili 1999 yılında yapılan bir derlemede 23 hastanın beyazlatma tedavisinden 23 yıl sonraki değerlendirilmesinde % 62’sinde diş renginde çok az bir değişim, geri kalanında ise diş renginde bir değişim gözlenmemiştir6. 2002 yılında yapılan başka bir çalışmada 6 haftalık beyazlatma tedavisinin sonrasında 10 yıl sonraki kontrollerde hastaların %43’ünde herhangi bir renklenmeye rastlanmamıştır7.
Sonuç olarak, diş beyaz sistemleri günümüz diş hekimliğinin bir parçasıdır ve birçok hekim tarafından uygulanmaktadır. Ancak beyazlatma tedavisine karar verilirken hastaya uygun olup olmadığı, avantaj ve dezavantajları değerlendirilmelidir. Beyazlatma ürünleri üzerine yapılan çalışmalar ve geliştirilen teknikler hasta memnuniyetini arttırarak daha iyi ve daha uzun dönemli sonuçlar alınmasını sağlayacaktır.
