Bebek çürüğü nedir ? önemi ve yaygınlığı

Bebek çürüğü nedir ? önemi ve yaygınlığı
Beş yaş ve altı çocuklarda görülen çürükler, erken çocukluk çağı çürükleri (EÇÇ) olarak tanımlanır ve diş sürmesinin ardından düz yüzeyde hızlı bir şekilde ilerleyebilirler. Şiddetli (severe) erken çocukluk çağı çürüğü “S-EÇÇ” terimi de, hastalığın daha yaygın bir formu için kullanılır.


Okul öncesi çocuklarda görülen diş çürüğü için, EÇÇ terimi diş hekimliği pratiğinde daha çok kullanılmasına rağmen, halkla iletişim esnasında ve uzmanlar tarafından biberon çürüğü, bebek çürüğü gibi terimler kullanmıştır. (Bader ve diğerleri,1998) EÇÇ özellikle kronik hastalıklı çocuklarda, hastalığa yakalanmanın ana sebebidir ve yaşamı tehdit bile edebilen komplikasyonlarıyla ciddi bir risk faktörü olabilir. Tabanda inanılanın tersine EÇÇ ya da süt dişlenmesindeki çürük, aslında önemli bir “daimi diş çürük oluşum riskini” de işaret eder. Süt dişi zamanı geldiğinde DÜŞSE de erken çürümesi ağızda artan çürük bakterisine sebep olur ve sonuç yeni çıkmaya başlayan dişlerde de erken kolonizasyon ve erken daimi diş çürüğü anlamına gelir. ( Savage ve diğerleri, 2004) E


ÇÇ düşük gelir düzeyli ailelerin çocuklarında görülmesinin yanı sıra fiziksel engelli, yetersiz ve özel bakıma muhtaç çocuklarda da sıklıkla görülmektedir. Bu grup çocuklarda görülme sıklığı diş bakımının yeterli düzeyde gerçekleştirilememesiyle ve düzensiz –sık besin alımı, azalmış tükürük seviyesi ve alınan ilaçlarla ilişkilendirilebilir.(Hale,2003)


Erken çocukluk çağı çürükleri tedavi edilmediği takdirde, ağrıya, yeme isteksizliğine bağlı olarak ciddi kilo kayıplarına, büyüme geriliğine, maloklüzyona, çocukta güvensizliğe ve özellikle hayatı tehdit edecek düzeyde abselere neden olmaktadır. Bir diş çürüğü aynı zamanda çocuğun okul saatlerinden ailesinin ise mesai saatlerinden kayıplara neden olmaktadır. İleri düzeyde artan ağız kokusuyla ve erken dönemlerde oluşturduğu fonasyon güçlükleri ile sosyal hayatta arkadaşları tarafından yalnız bırakılan çocuklarda, psiko-sosyal problemler de yarattığı bildirilmiştir. (Gift ve diğerleri, 1992; Mazhari ve diğerleri , 2007) İyi bir ağız sağlığı ve dişlenme, elbette ki estetik olarak güzel bir gülüş, konuşma sağladığı gibi etkin bir çiğneme fonksiyonu için önemlidir. Diş çürükleri tedavi edilmeden bırakılırsa, ağrı ve enfeksiyona neden olur.


Bir veya daha fazla diş etrafındaki kronik bir enfeksiyon çevre doku ve yapıların yıkımına sebep olabilir, öyle ki daimi dişlerin gelişimini olumsuz etkileyebilir.(A national clinical guideline, Nov 2005) Çoğu gelişmiş ülkede EÇÇ düşük gelir seviyeli ailelerin çocuklarında daha yaygın olarak görülmektedir. Örneğin, bu grupta 3–5 yaşları arasındaki çocuklarda EÇÇ görülme sıklığı (prevelansı) %90 olarak rapor edilmiştir. Ulusal fakirlik seviyesi ve altında yaşayan Amerikalı çocukların nerdeyse %80 inde süt dişlerindeki çürüklerin tedavisi yapılmamaktadır. Diş bakımı, özellikle okul öncesi çağındaki korunmasız fakir çocuklar için sıklıkla karşılanamayan sağlık gereksinimidir.


EÇÇ nin sonuçlarının yanı sıra uzun dönemde ortaya çıkan etkileri de bulunmaktadır.( Trends in Oral Health Status: United States, 1988-1994 and 1999-2004) Amerika’daki 12-23 aylık çocukların %2 sinde en az bir tane çürük şüphesi olmasına karşılık 12-60 aylık çocukların %19 unda EÇÇ belirtileri görülmektedir. Kaliforniyadaki okul öncesi çağındaki çocukların üçte birinde ve genel çocuk populasyonun %70inde ciddi oranlarda diş çürüğü rapor edilmiştir.(Ramos-Gomez ve diğerleri,2007 ) En son çalışmalarda ülkemizdeki EÇÇ prevelans yüzdeleri %40,7-%69,8 arasında değişebildiği bildirilmiştir ve çürük oluşumunun ilk 1 yaş içinde gerçekleşmediği ve takip eden iki yılın belirleyici olabildiği vurgulanmıştır. Öte yandan; annenin eğitim durumu ile annelerin çocuklarının dişlerini fırçalamaya başlama zamanı ile direk bir bağlantı olduğu ve toplumun her kesiminde ağız diş sağlığı ile ilgili ebeveyn eğitiminin ne kadar önemli olduğu da bulgulanmıştır. (Aydın, 2007; Gökalp ve diğerleri, 2004; Demir ve diğerleri, 2008)


Çocuklar bir hastalık ve/veya tedavi sebebiyle medikal olarak baskılanmış (immünosüpresyon) durumdaysa, aslında akut bir ölümcül sebep yaratmayan basit diş enfeksiyonları, ölümcül olabilir. Bu yönüyle çocuklarda risk bakımından çocuk doktorlarının, çocuk diş sağlığı ile ilgili olarak detaylı eğitilmesi gerekmektedir. Aslında Ülkemizde, çocukluk çağında görülen en sık 3 hastalıktan biri olan “diş çürüklerinin” sağlık bir bütündür felsefesi ile Temel Sağlığın bir parçası olarak değerlendirilmesi ve eğitimini de buna göre verilmesi temel sağlık eğitim felsefesi olarak (ülke sorunların has bir eğitim modeli olarak) algılanmalıdır.

Bu makale 15 Mart 2019 tarihinde güncellendi. 0 kez okundu.

Yazar
Dt. Hakan Çolak

Etiketler
Süt dişleri
Dt. Hakan Çolak
Dt. Hakan Çolak
Kocaeli - Diş Hekimi
Facebook Twitter Instagram Youtube