Yeme bozuklukları yeme davranışının ciddi olarak bozulduğu psikiyatrik bozukluklardır. Biyolojik, psikolojik, ailesel ve sosyal faktörlerden etkilenirler. Cinsiyet de risk faktörlerindendir. Birçok yeme bozukluğunda bozulmuş beden algısı mevcuttur.
YEME BOZUKLUKLARI;
Anoreksiya Nervoza; Sağlıksız derecede düşük vücut ağırlığı, ağırlık kazanımından aşırı korkmak, bozulmuş beden algısı ile karakterize bir yeme bozukluğudur. İki alt tipi vardır; Kısıtlayıcı Tip, Tıkanan/Çıkaran Tip. Genellikle zayıflık özdeğerle bağdaştırılır.
Bulumiya Nervoza; Normal şartlarda tüketemeyeceği kadar çok besini kısa süre içerisinde tüketmek. Daha sonrasında da pişmanlık yaşar ve bunu dengeleyici davranışlarda bulunur; kusma, aşırı egzersiz, laktasif kullanımı. Çıkartma olan ve çıkartma olmayan iki tipi vardır. Genelde ebeveynlerle kaçıngan bağlanma risk faktörüdür.
Tıkanırcasına Yeme Sendromu; Hastalar yemek yeme davranışı üzerindeki kontrolünü kaybederek aşırı yerler. Pişmanlık vardır ama herhangi bir dengeleyici davranış yoktur. Genelde yalnız yemeği tercih ederler ve ataklar sonrası utanç hissederler. Beden memnuniyetsizliği vardır.
Gece Yeme Sendromu; Akşam aşırı yeme, uykusuzluk, uykudan uyanıp yemek yeme ve buna bağlı sabahları iştahsızlıkla karakterize yeme bozukluğudur. Tıkınırcasına yeme ile aynı şey değildir. GYS’li bireyler günlük tüketecekleri besinlerin büyük bir kısmını gece yemeyi tercih ederler. Fakat tıkınırcasına bir yeme durumu söz konusu olmayabilir.
Bigoreksiya; Hastaların yüksek kas kütlesine sahip olmasına rağmen patolojik olarak az kas kütlesine sahip oldukları inancıdır. Kendilerini zayıf ve çelimsiz görürler.
Ortoreksiya; Sağlıklı beslenme tek odak noktası haline gelir. Obsesif şekilde kalori saymaya ve besinlerin içeriğini araştırmaya başlar. Birey bu kendince sağlıklı beslenme diyetine uymadığında suçluluk hisseder. Hedef kilo vermek değildir.
TEDAVİ;
Tedavi sürecinde diyetisyen ve psikolog/psikiyatr birlikte hareket etmelidir. Genelde birçoğunda birincil hedef bozulmuş beden algısını düzeltmek olmalıdır. Besinlerle olan ilişkilerinin iyileştirilmesi sağlanmalıdır. Yeme bozuklukları ciddi rahatsızlıklardır ve süreç hassas ele alınmalıdır. Bu durumlar düzeltildikten sonra diyetisyen duruma ve teşhise göre en uygun beslenme programı ile kademeli ve yavaş bir şekilde ihtiyaca bağlı (kilo alma/verme) beslenme programını uygulamaya başlar.
