Çocuklarda Bulaşıcı Hastalıklar Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Çocuklarda Bulaşıcı Hastalıklar Nedir?

Bulaşıcı hastalıklar, çeşitli mikroorganizmaların (virüsler, bakteriler, parazitler ve mantarlar) neden olduğu ve insandan insana kolaylıkla geçebilen hastalıklardır. Özellikle çocuklar, bağışıklık sistemlerinin tam olarak gelişmemiş olması, kalabalık ortamlarda sık bulunmaları ve hijyen kurallarına tam uyamamaları sebebiyle bulaşıcı hastalıklara daha yatkındır.

Çocuklarda görülen bulaşıcı hastalıklar çoğunlukla hafif ve kolayca atlatılır; ancak bazıları ciddi komplikasyonlara yol açabilir ve tedavi edilmediğinde hayati tehlike oluşturabilir.

Çocuklarda Aşı ile Önlenebilen Bulaşıcı Hastalıklar ve Belirtileri Nelerdir?

Suçiçeği (Varisella)

• Etken: Varisella-zoster virüsü (VZV)
• Belirtileri: Yüksek ateş, kaşıntılı cilt döküntüleri, kabarcıklar, halsizlik
• Bulaşma Yolu: Solunum yoluyla veya kabarcıklarla doğrudan temas
• Tedavi: Kaşıntı önleyici losyonlar, ateş düşürücüler, ağır vakalarda antiviral ilaçlar

Kızamık

• Etken: Morbillivirus
• Belirtileri: Ateş, öksürük, burun akıntısı, gözlerde kızarıklık ve hassasiyet, ağız içinde beyaz lekeler (Koplik lekeleri), vücutta yaygın döküntü
• Bulaşma Yolu: Solunum yolu ile bulaşır, oldukça bulaşıcıdır
• Tedavi: Ateş düşürücüler, sıvı alımı, komplikasyonlar varsa ek tedaviler

Kabakulak

• Etken: Paramiksovirüs
• Belirtileri: Ateş, baş ağrısı, halsizlik, kulak altındaki tükrük bezlerinin şişmesi, çiğneme güçlüğü
• Bulaşma Yolu: Solunum yolu damlacıklarıyla bulaşır
• Tedavi: Semptomatik tedavi, dinlenme ve sıvı alımı. Ağrı için ağrı kesiciler kullanılır.

Kızamıkçık (Rubella)

• Etken: Rubella virüsü
• Belirtileri: Hafif ateş, boğaz ağrısı, yüzde başlayan ve tüm vücuda yayılan kırmızı-pembe döküntü, lenf bezlerinde şişme
• Bulaşma Yolu: Solunum yolu ile bulaşır
• Tedavi: Ateş düşürücü ve sıvı desteği, hastalığın seyri hafiftir, komplikasyon nadirdir.                

Boğmaca

• Etken: Bordetella pertussis (bakteri)
• Belirtileri: Şiddetli ve boğucu tarzda öksürük, solunum zorluğu, kusma, özellikle gece artan öksürük nöbetleri
• Bulaşma Yolu: Solunum yolu damlacıklarıyla bulaşır
• Tedavi: Antibiyotik tedavisi (Klaritromisin gibi), hastanede destek tedavisi gerekebilir.        

Çocuklarda Sık Görülen Bulaşıcı Hastalıklar Nelerdir?

El-Ayak-Ağız Hastalığı

• Etken: Coxsackie virüsü
• Belirtileri: Ağız içinde ağrılı aft benzeri yaralar, ellerde ve ayaklarda kabarcıklı döküntüler, hafif ateş
• Bulaşma Yolu: Doğrudan temas ve damlacıklar yoluyla
• Tedavi: Semptomatik (ateş düşürücü ve ağrı kesiciler), bol sıvı tüketimi, ağız yaraları için sprey ve jeller.                                      

Beşinci Hastalık (Eritema Enfeksiyozum)

• Etken: Parvovirüs B19
• Belirtileri: Yüzde tokat yemiş gibi kırmızı döküntü, hafif ateş, halsizlik, eklem ağrıları
• Bulaşma Yolu: Solunum yolu ve temasla bulaşır
• Tedavi: Hafif bir hastalıktır, ateş düşürücüler yeterlidir.

Kızıl

• Etken: Streptococcus pyogenes (bakteri)
• Belirtileri: Yüksek ateş, boğaz ağrısı, bademciklerde beyaz iltihaplanma, deri döküntüsü (zımpara gibi), dilde kırmızı renklenme (çilek dili)
• Bulaşma Yolu: Solunum yolu ile bulaşır
• Tedavi: Antibiyotik (penisilin, amoksisilin), ateş düşürücü ve ağrı kesici ilaçlar

Çocuklarda Bulaşıcı Hastalıkların Nedenleri Nelerdir?

Çocuklarda bulaşıcı hastalıkların nedenleri, çoğunlukla aşağıdaki durumlardan kaynaklanır.

• Yetersiz Hijyen: Ellerini düzenli yıkamayan çocuklar, mikropları kolaylıkla bulaştırabilir.
• Bağışıklık Sisteminin Tam Gelişmemesi: Çocukların bağışıklık sistemleri henüz yeterince güçlü olmadığından hastalıklara karşı daha hassastır.
• Kalabalık Ortamlar: Kreş, okul ve oyun alanları gibi kalabalık ortamlarda enfeksiyonlar hızla yayılır.
• Yetersiz Aşılanma: Çocukluk döneminde düzenli aşılanmama, ciddi hastalıkların görülmesine yol açar.

Çocuklarda Bulaşıcı Hastalıkların Tanısı

Çocuklarda bulaşıcı hastalıkların tanısı genellikle klinik muayene ve belirtiler üzerinden yapılır. Kesin tanı için bazen laboratuvar testlerine başvurulur.

Çocuklarda Bulaşıcı Hastalıkların Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Bulaşıcı hastalıkların tedavisi, genellikle hastalığın türüne ve şiddetine göre şekillenir.

• Semptomatik Tedavi: Ateş düşürücüler (parasetamol veya ibuprofen), bol sıvı alımı, dinlenme ve ağrı kesiciler sıklıkla kullanılır.
• Antibiyotik Tedavisi: Bakteriyel enfeksiyonlarda (örneğin kızıl, boğmaca) antibiyotik kullanılır.
• Antiviral İlaçlar: Suçiçeği gibi bazı viral enfeksiyonların ağır seyretmesi durumunda antiviral ilaçlar kullanılabilir.
• Destekleyici Tedavi: Ağır vakalarda hastane ortamında sıvı desteği, oksijen tedavisi gibi destekleyici yöntemler uygulanabilir.

Çocuklarda Bulaşıcı Hastalıklardan Korunma Yolları Nelerdir?

Çocuklarda bulaşıcı hastalıklar genellikle iyi bir bakım, erken tanı ve doğru tedaviyle komplikasyonsuz atlatılır. Ancak bazı durumlarda ciddi komplikasyonlara yol açabilirler. Bu nedenle çocukların düzenli sağlık kontrollerinden geçirilmesi, rutin aşılarının tam yapılması ve hijyen eğitiminin sağlanması önemlidir. Çocuklarda bulaşıcı hastalıklara karşı önlem almak, hem çocuğun sağlığını korur hem de toplumda hastalıkların yayılmasını engeller.

• Düzenli Aşılama: Özellikle kızamık, kızamıkçık, kabakulak, boğmaca ve suçiçeği gibi hastalıklar aşıyla büyük ölçüde önlenebilir.
• Hijyen Eğitimi: Ellerin düzenli ve doğru yıkanmasının öğretilmesi, bulaş riskini azaltır.
• Hasta Çocuklardan İzolasyon: Hasta çocukların iyileşinceye kadar evde dinlendirilmesi, hastalığın yayılmasını önler.
• Beslenme ve Bağışıklık Sistemini Güçlendirme: Dengeli beslenme, vitamin takviyesi ve sağlıklı yaşam koşulları, enfeksiyon riskini azaltır.