Ölüm ile karşılaşma evrensel bir durumdur. Her canlı eninde sonunda herşeyin öldüğü gerçeğini kabullenmeyi öğrenir. Bizler de kendi sonumuza doğru ilerlerken çok sayıda kayıp yaşarız. Ölümü çok farklı biçimlerde yaşarız; Evcil bir hayvanın ölümü, yaşlı yakınlarımızın ölümü, aile bireylerinden birinin ölümü ve diğer sevdiklerimizin ölümü.

Freud' a göre ölüm ve yas reaksiyonu şu aşamalardan geçmektedir.

Ölenin ardından yaşanan ilk reaksiyon inkar safhasıdır. Bu süre, ölümün nasıl olduğu, beklenen bir ölüm olup olmadığı, ya da ölene hissedilen duygusal bağlantıya ve öleni "kaçıncı yaşımızda" kaybettiğimize göre değişmektedir.

Bu dönemden sonra kabullenme süreci ve suçlu arama davranışı baş gösterir. Bu süreçte kimi yüksek sesle kendini aklar, diğerlerini suçlar, kimi içine çekilir ve kendini suçlayıp suçlamamak arasında gider gelir.

Buraya kadar olan safhalar "akut dönem" olup, fırtına yatıştığında herkes kendi içine çekilir ve muhasebesini yapmaya başlar. Bu dönemde ölene karşı yaşanan duygusal çatışmalar süreci belirler. Ölenle belirgin ruhsal çatışması olanlar bu süreci daha zor ve daha uzun sürede atlatmaktadırlar. Zamanla duygular yatışır ve yas reaksiyonu sona erer.

Yas Evreleri:

1)      Şok ve İsyan; direnç, inkar, yadsıma, öfke, sıkıntı, gerginlik,hesaplaşma, suçluluk

2)      Yüzleşme ve Kabullenme; keder, suskunluk, çöküntü, üzüntü, acı

3)      Başetme ve Uyum; gelişim, güçlenme ve olgunlaşma

KOMPLİKASYONLU YAS (Uzamış Yas Reaksiyonu)

Bireyler, yas süreçlerini sağlıklı bir şekilde tamamlayamadıkları zaman "komplikasyonlu yas" durumu ortaya çıkar. Bu durumda birey, kaybettiği kişi hakkında acı hissetmeden konuşamaz. Bazen basit bir olay, şiddetli keder durumunun tetiklenmesine yol açabilir.

Ölmüş olan yakınının eşyalarını ortadan kaldırmak istemez.

Kaybettiği kişinin ölüm öncesinde yaşadığı belirtileri ,kendinde hissetmeye başlayabilir.

Arkadaşlarından ve ailesinden uzaklaşır veya hayat tarzında ciddi değişiklikler yapar.

Ölmüş olan yakının, bazı huy kalıplarını bilinçsiz bir şekilde taklit etmeye başlar.

Dikkatsiz ve kendine zarar vermeye yönelik davranışlar içine girer.

Kaybettiği yakınını hatırlatan herşeyden uzak durmaya çalışır.

Tüm bu belirtilerin varlığı, uzamış yas reaksiyonu tanısını alabilmesi için kayıptan sonra iki ay gibi bir sürenin geçmesi gerekmektedir. Belirtilerin devam etmesi durumunda profesyonel destek almak önem kazanmaktadır.