Obeziteyi tek kelimeyle şişmanlık olarak açıklayabiliriz. Pek çok kıstası olmakla beraber obezite tanısı konmasında en yaygın kullanılan ölçütler şunlardır:
1. Vücut kitle indeksi (VKİ)
2. Deri kıvrım kalınlığı
3. Bel çevresi ve bel/kalça oranı
4. Biyoelektrik empedans
En kolay hesaplanan ve genelde de kabul gören ölçüt vücut kitle indeksi (VKİ)’dir. Vücut ağırlığı ile boy uzunluğunun dikkate alınarak VKİ = ağırlık / boy uzunluğu2 formülüyle hesaplanır. Örnek verecek olursak 1,80 m boyunda ve 85 kilo ağırlığında olan birisinin vücut kitle indeksi:
VKİ = 85 / 1,802
VKİ = 85 / 3,24
VKİ = 26,23’tür.
BEL ÖLÇÜSÜ ÇOK ŞEY SÖYLER
Obezitenin mevcut veya sağlığın tehdit altında olup olmadığı konusunda bize bilgi veren en kolay yöntemlerden bir diğeri de bel kalınlığı ölçümüdür. Bel kalınlığında erkeklerde ilk risk 94 santimetreden, kadınlarda ise 80 santimetreden başlar. Eğer bel çevresi erkeklerde 102 santimetreden, kadınlarda ise 88 santimetreden daha yüksek bir değerdeyse aşırı kilo kesinlikle mevcut demektir.
İnsan vücudundaki yağ depolarının dağılımı açısından esas olarak iki farklı dağılım bulunur.
Erkeklerde yağ daha ziyade barsak kıvrımları arasında bulunur. Burada bahsedilen android dağılım modeli ya da elma tipidir. Bu yağ dağılımında kalp ve dolaşım rahatsızlıkları açısından yüksek bir tehlike bulunur; çünkü yağın vücut içinde dolaşımı ve bu yüzden kana karışımı daha hızlıdır. Buna karşın bu dağılımın bir avantajı da vardır; erkekler kadınlara göre daha hızlı kilo verirler.
Kadınlar ise yağı özellikle kalça ve uyluk bölgesinde depolarlar ki, buna ginoid dağılımı ya da armut tipi de denebilir.
Aşırı kilo metabolik sendromdan kalp damar hastalıklarına, yüksek tansiyondan şeker hastalığına pek çok rahatsızlığa davetiye çıkarır, bu yüzden gerekli önlemlerin derhal alınması gerekir.
Günümüzde insanoğlunun beklenen ortalama yaşam süresi kadınlarda 82 yıl, erkeklerde ise 78 yıl olarak belirlenmiştir. Ancak VKİ değerindeki artış, bu süreden önce ölme ihtimalini de arttırır.
VKİ değeri 23-24 olduğunda bu ihtimal çok düşükken, 30’dan yukarı çıktığında neredeyse iki katına yükselir
