Baş ve boyun bölgesinde birçok önemli organ kompleksi vardır. Bu bölgedeki bir hastalık kendisini çoğunlukla boyunda şişlik şeklinde gösterir. Boyunda yumrular ele geliyorsa değerlendirilmesi gerekir.
Baş boyun bölgesini ilgilendiren hastalıklar çoğunlukla şu organ ve dokuları ilgilendirir. Baş boyun cildi, kafa kemikleri ve sinüsler, tükrük bezleri, bademcik ve burun arkası, ses telleri, tiroid ve yemek borusu girişi.
Bu hastalıklar kendi özel bölümlerinde daha ayrıntılı olarak anlatılmaktadır. Halk arasında rastlanma sıklığına göre başlıklar halinde şöyle sıralanabilir.
GIRTLAK KANSERLERİ:
Gırtlak olarak anılan bölümde sıklık sırasına göre ses teli kanserleri, geniz kanserleri, yemek borusu kanserleri ve bademcik kanserleri sık görülen baş boyun kanserleridir.
Ses teli kanserleri: Ses kısıklığı, nefes darlığı ve kilo kaybıyla seyreder. Daha çok sigara içen kişilerde rastlanır.
Geniz kanserleri: Boyunda ağrısız, sert, sabit kitleyle kendisini gösterir. Burun kanaması ve burun tıkanması ön belirtilerdir ve başka hastalıklarla karıştırılabilir. Etiolojisinde EBV isimli bir virüs tarif edilmiştir.
Yemek borusu kanserleri: Disfaji, yani ağrılı yutma veya yutma güçlüğü ile baş vururlar.
Bademcik kanserleri: Çoğunlukla cinsel yolla bulaşan bir virüs tarafından tetiklenen bir kanser türüdür. HPV virüs kadınların rahim ağzı kanserlerinden de sorumludur.
SİNÜS VE KAFA KEMİK TÜMÖRLERİ:
Sinüs kanserleri: Çoğunlukla geçmeyen sinüzit, migren gibi baş ağrısı yapan hastalıklarla karıştırılır.
Maxilla Tümörleri: İyi ve kötü huylu birçok kemik tümörü çeşidi vardır. Tanıda iyi bir bilgisayarlı tomografi gereklidir.
TÜKRÜK BEZİ TÜMÖRLERİ:
Kulak önü tükrük bezi: Tümörleri çoğunlukla iyi huyludur. Bazıları kansere dönüşme riski taşır. Ameliyatla tükrük bezinin yüzeyel parçası tamamen çıkarılır. Yüz siniri yüzeyel ve derin parçaların arasından geçtiği için yüz felci riski taşır.
Çene altı tükrük bezi: Çoğunlukla yemekte şişlik ve ağrı ile kendini gösterir.
Tiroglossal kistler: Boyun orta hatta ağrısız kistik şişliktir. Ameliyatla çıkarılması gerekir. Ameliyatta dil kemiği kesilerek arkasına ulaşıp kisti o bölgeden kesmek gerekir. Bu yapılmazsa ameliyat sonrası sorun tekrarlar.
