Cildin renk hücreleri olan melanositlerin işlevini kaybetmesi nedeniyle beyaz lekelerle kaplanmasına vitiligo hastalığı denir. Hastalık vücudun görünen yerlerinde olduğunda kişiyi sosyalleşmekten alıkoyabilir. Ancak her beyaz leke vitiligo olmadığından bir uzmanın tanı koyması önemlidir. Genellikle tanı koymak için Wood denilen özel bir lambayla lekenin incelenmesi yeterli olur. Bazen de lekeden bir kazıma yapılarak mikroskopta incelenmesi ile mantar hastalığından ayrılması gerekebilir. Nadiren teşhis amacıyla etkilenen bölgeden küçük bir parça alınarak (biyopsi) mikroskop altında incelenebilir.

Çok küçük bir lekeden büyük bölgelere kadar değişen oranlarda vitiligo görülebilir. Bazen yayılmadan kalabildiği gibi, bazı kişilerde etkilenen alanlar hızla genişleyebilir. Sınırlı bir bölgede, vücudun sadece bir yarısında veya yaygın ve simetrik olabilir.

Sık görüldüğü yerler genellikle güneş gören el, kol, ayak, yüz, dudak gibi cilt bölgeleri olsa da, koltuk altı, ağız ve burun içi veya cinsel bölgede de oluşabilir. Vitiligosu olan bazı kişilerde saç, kaş ve kirpikler de erkenden beyazlaşabilir.

Nedeni
Bu hastalıkta vücudun kendi bağışıklık hücreleri, renk hücreleri olan melanositlere saldırır ve ciltte beyazlaşmaya neden olur. Bu bölgede bulunan kıllar da beyazlaşır.

Nedeni henüz tam olarak açıklığa kavuşmamıştır. Bazı aileleri etkileyen bir yatkınlık veya genetik geçiş söz konusu olabilir. Genel olarak vitiligonun vücudun kendi hücrelerine saldırdığı otoimmün bir hastalık olduğu kabul edilir. Stres tetikleyici olarak suçlansa da, bu konu tam olarak kanıtlanmış değildir.

Hastalık çoğu kez 20 yaşından önce başlar, 40 yaşından sonra görülmesi ise nadirdir. Bazen tiroid hormon bozuklukları, diyabet, anemi gibi başka hastalıklarla birlikte göründüğünden bunlara yönelik tetkiklerin yapılması önem taşır .

Tedavi
Tedavi ile görünüşün düzelmesi amaçlanır. Bu açıdan hastada görülen vitiligonun yeri, yaygınlığı gibi durumlar dikkate alınarak tedavi planlanır. Kozmetik kremlerin ve kalıcı boyaların kullanılması hastaları rahatlatabilir. Ancak bu tür çözümler geçicidir.

Vitiligoda bölgesel olarak uygulanan ilaçlar ve ışın gibi tedavi yöntemleri oldukça etkilidir. Işın tedavisinde hedef renk hücrelerinin tekrar işlev kazanmasıdır. Bu amaçla uygulanan ultraviyole ışınlarıyla bu bölgelerdeki renk pigmentlerinin uyarılması sağlanır. Işın tedavisi yaygın vitiligoda PUVA kabinleri, bölgesel olduğunda ise mikrofototerapi şeklinde gerçekleştirilir.

Vitiligo bulunan kişilerde vücudun ultraviyole ışınlarına duyarlılığı arttığından güneşe çıkıldığında yüksek koruma faktörlü güneş kremleri önerilir.