UÇMAKTAN KORKMAYIN…
İnsanoğlu kuşları gözlemlemeye başladığı ilk günlerden itibaren uçma tutkusu içinde var olmuştur. Yunan mitolojisindeki daedalus ve oğlu ikarus un efsanesinde olduğu gibi hapsolduğu topraklardan çıkabilmek adına kaz tüylerinden kanatlar yapıp uçabilmeyi hayal etmiştir. Nihayetinde 1903 yılında Wright kardeşler havadan ağır sürdürülebilir ve motorlu uçuşu gerçekleştirmiştir. Sonraki yıllarda dünya savaşlarının da araya girmesiyle hızla gelişim gösteren motorlu uçaklar günümüzde okyanus ötesi uçuşlar, insansız hava aracı gibi hamlelerle deyim yerindeyse altın çağını yaşamaktadır.
Çağımızda, günlük ortalama 70 bin ucusun yapıldığını ve ortalama 2.5 senede sadece bir adet yolcu uçağının düştüğünü farz edip her geçen gün havacılık sektörüne güvenlik anlamında yeni bir şey eklediğini ve uçaktaki her ekipmanın bir adet daha yedeği olduğunu da eklersek uçmak halen en güvenli ulaşım yollarından biridir demek yanlış olmaz.
Uçuş kaygısı, uçak korkusu gibi tabirlerle çok sık duyar olduğumuz bir konu da uçuş fobisidir. Fobi, bazı durumlar ya da nesnelerden duyulan mantıksız/aşırı korkudur. Bu tür bir korku halinde insanda kalp çarpıntısı, nefes daralması, titreme, terleme, baş dönmesi, bayılma hissi, uyuşma/ karıncalanma gibi belirtiler olabilir. Uçuş fobisinde; kişiler uçağa binmek yerine çok daha uzun sürecek, daha eziyetli yolculuklar yapmaya razı olurlar. Uçağa binmek zorunda kaldıklarında uçağın düşeceğine dair şiddetli bir korkuları vardır. Uçağın her hareketini, her sarsıntıyı büyük bir korkuyla izlerler, duydukları sesleri patlayan bir motor, bir arıza işareti olarak yorumlarlar. Bu kişiler genellikle titiz, mükemmeliyetçi, kontrolcü ve stresle baş etme sorunları yaşayan kişilerdir. Uçuş fobisi mükemmeli arayan titiz her şeyi kontrol altına almak isteyen insanların sık yaşadığı bir durumdur, özellikle yolcu uçaklarındaki kokpit ve güzergahın kabin içinden yeterince izlenemediğini düşünürsek bu tür insanların yaşadığı endişe anlaşılabilir.
Uçuş fobisinin tedavisi hem mümkündür, hem de başarı oranları yüksektir. Tedavisinde psikoteropatik müdahaleler önem arz eder, tedavide ilaçların rolü azdır. Hatta bazı durumlarda ilaçlar zararlı bile olabilir. Uçuş öncesi sakinleştiriciler almak, o yolculuğu rahat geçirmesini sağlasa da bağımlılık ve ilaç yan etkileri gibi sorunlara yol açabilir. Uçuş fobisine ek olarak kişide depresyon kaygı bozukluğu gibi rahatsızlıklar varsa antidepresan/kaygı giderici ilaç tedavileri yararlı olabilir.
Uzm. Dr. DENİZ KORAY GÖRÜCÜ
