Influenza A/H1N1 virüsünün neden olduğu, ilk kez 2009 yılında tüm dünyada pandemi (salgın) yapan; o tarihten sonra da mevsimsel grip haline gelen bir grip türüdür. 2009’da yeni olması ve insanların daha önce karşılaşmamış olmaları nedeniyle, çok hızlı yayılım gösteren bu virüs, ilk olarak domuzlarla teması olan insanlarda görülmüş olması ve domuzlardan insana ve insandan insana bulaşması nedeniyle ‘domuz gribi’ olarak adlandırılmıştır.
Hastalığın klinik seyri, belirtileri, teşhisi
Hastalık etkeni bilinen grip belirtileri ile aynıdır. Ateş, halsizlik, kırgınlık, boğaz-baş ağrısı, bazen burun akıntısı, sıklıkla mide bulantısı, nadiren kusma hastalığın belirtileri olarak sıralanabilir. Hastalığın klinik seyri de klasik mevsimsel gripten farklı değildir. Yüksek risk grupları kronik hastalığı olan; kronik kalp, böbrek, akciğer hastaları, astım ya da diyabeti olanlarda, herhangi bir nedenle immün sistemi baskılanmış bireylerde, var olan hastalığın ağırlaşmasına neden olarak ciddi sorunlara yol açmaktadır. Ayrıca yaşlılar, gebeler, küçük çocuklar da risk grubu olarak kabul edilen ve korunmaları gereken gruplardır. Hastalığın tanısı öykü ve klinik muayene bulgularına göre konur, ancak kesin tanı laboratuvarda moleküler teknikler ile virüsün RNA’sını saptayarak yapılır.
Korunmak İçin Yapılması Gerekenler ve Tedavisi
Domuz gribi solunum yoluyla bulaşmaktadır; bu yüzden etkili bir korunma yöntemi bulunmamaktadır. Ancak, tedbir olarak, ağız ve burunu kapatan solunum maskeleri kullanılabilir. Bunun dışında, özellikle kalabalık ortamlarda bulunduktan sonra, eller sıklıkla sabun ve su ile yıkanmalıdır. Cep telefonu, bilgisayar klavyesi gibi virüslü bir yerle temas ettikten sonra buruna ve ağza dokunulması da hastalığın yayılmasına neden olabilir.
Öksürmek gerekiyorsa ağız bir kağıt mendil ile kapatılmalı ve kullanılan mendil hemen çöpe atılmalıdır.
Grip virüsünün yayılmasını önlemek için, yüzeylerin (masalar, kapı kolları, banyo yüzeyleri, mutfak tezgahı, oyuncaklar vb) günlük temizlikte kullanılan deterjanlarla temizlenmesi yeterlidir.
2015-2016 grip sezonu için hazırlanan grip aşılarının içinde İnfluenza A H1N1, İnfluenza A H3N2 ve İnfluenza B olmak üzere 3 virüs bulunmaktadır. Sağlık Bakanlığınca yapılan açıklamalara göre ülkemizde en sık H1N1, ikinci sıklıkta H3N2 virüsü hastalığa neden olmaktadır. Yani bu yılki grip aşıları bu üç etkenle oluşan gribe karşı koruyucudur ve grip aşısı yaptırarak, özelikle risk grubu üyelerinin aşılama ile korunması mümkündür.
Tedavi genellikle belirtilere yöneliktir, özel durumlarda anti-viral ilaçlar kullanılabilir.
RİSK GRUPLARI
• 6-59 ay arası tüm çocuklar
• 50 yaş üstü tüm erişkinler
• Kronik akciğer, kalp-damar (sadece hipertansiyon dışında), böbrek, karaciğer, nörolojik, hematolojik ve metabolik hastalıkları olan kişiler
• İmmün sistemi baskılanmış kişiler (Kanser hastaları, kemoterapi alanlar vb.)
• Grip mevsiminde gebe olan ya da olması beklenen kadınlar
• Bakım evlerinde kalanlar
• Ağır obez hastalar (BKİ>40)
• Sağlık çalışanları
• Risk gruplarındaki kişilerle aynı evde kalanlar, onların bakımını üstlenenler de aşılanması önerilenler arasındadır.
Uzman Dr. Sevin Karalar
