Yeme bozuklukları:
Dönemler halinde aşırı yer, sonra kusar, laksatif yada purgatif kullanılır. (Gaita ve idrarın geçiş hızını arttıracak ilaç) Bu kişilere öncelikle karbonhidrat emilminin daha ağızda başladığını söyleyerek, tüm yediklerini asla kusamııyacağını belirterek bilişsel terapiye başlanmalıdır. Böylece stratejisinin işe yaramadığını öğretiriz. Hem mükemmelliyetçi hemde dikotom düşünce yapısına sahiptirler. Hem zayıf olmak hemde çok yemek isterler. Beden görünümü ile benlik saygılarını eşitlemişlerdir. Bedensel görünümüne abartılı bir ilgi vardır “zayıf olursam onaylanırım”
Bu kişilere yeme günlüğü tutmaları öneririz. Sorun çözme eğitimi verilir. Motivasyonu arttırma çalışmaları yapılır. Sosyal beceri arttırma eğitimi, “yersem iyi hissederim” miti üzerinde müzakere edilmeli. Vücut kitle indexi hususunda bilgilendirme yapılmalı. Endocrin yapının (insülin ve glukagon hormonları) yeme üzerinde ki etkilerinden bahsetmeliyiz. Tabakta yiyecek bırakma oranı giderek arttırılmalı tabağın çeyreği bırakılmalı. Tehlikeli yiyecekler eve alınmamalı. Alışveriş planlı ve tokken yapılmalı. Aile iş birliği sağlanmalı. Laksatif purgatiflerin yaptığı mineral ve vitamin kaybı hakkında bilgilenmeliler. Aile ilişkileri üzerinde çalışmalıyız.
“Yemezsem mutlu olamam” miti ile çalışmalıyız. “Su içsem yarıyor” miti ve abartması ile çalışmalıyız. Bilişsel hatalar (abartma,genelleştirme,ya hep ya hiç) üzerinde çalışmalıyız. Stresle baş etme yöntemlerini öğretmeliyiz. “Kendini değersiz hissetmek” kök inancına sahip, bireylerde “zayıf olmazsam beğenilmem” otomatik düşünceleri çalışır.
ANOREXİA NERVOSA
Aneroksiya nervosa da, beden kitle indexi anormal düşük olmasına rağmen “şişmanım” der ve aşırı diyet, egzersiz yapar. Kilosu azaldıkça bilişsel süreçleri zayıflar iç görüsü azalır. Ne kadar zayıf olursa olsun bir deri bir kemik olsada ‘şimanım’ der. Kilo azaldıkça içe kapanma artar. Tedaviye yakınları getirmezse kendisi gelmez. Kilo arttıkça sosyalleşme artar. Birinci hedef kiloyu yükselterek, bilişsel sürecin sağlıklı çalışmasını sağlamalıyız. Ne zaman başladı, nasıl başladı, güvenli yiyecekler nedir öğrenmeliyiz. Değişmek için sebepler müzakere edilir
Açlık belirtilerinizden kurtulacaksın
“Hayatında yemek harici pek bir şey yok. Hayatın yeniliklerine açık olmalısın” müzakere edilecek.
Mükemmelliyetçi, hırslı, zeki bu kişilere “ölürsün yemezsen” demek pek uygun olmaz.
Yemek düşünmeyip zihnini özgür bırakmanın keyfi öğretilir.
Açlıktan üşüme hissi, uykuya dalamama, bitkin hissetmeden kurtulamayacağı hatırlatılır. Çok fazla tartılmamalı, haftada bir seansta, terapistle tartılmalıdır. Diyetisyene yollamak yanlış,
Uzm. Dr. Zeynep Pınar
