Çok farklı nedenleri olan geniş bir konu
Genel olarak doğum eyleminin normalden daha yavaş ilerlemesi ,anne ve bebek açısından bazı komplikasyonların ortaya çıkma olasılığını arttırır. Tıpta ‘Distosi’ adı verilen ‘Zor Doğum’ farklı nedenlerle ortaya çıkabilir. Bu bölümde tıbbi bir sınıflamaya kısaca yer vermekle beraber daha çok zor doğumlar ve komplikasyonları hakkında anne adayı açısından daha yararlı olacağına inandığımız bilgilere yer vermeyi uygun buluyoruz.
Doğum eyleminin normal dışı seyrinde doğumun üç temel öğesine ait faktörler de rol oynayabilir.
İtici güce ait nedenler: Rahim kasılmalarının yeterli sıklık ve güçte olmaması
Bebeğe ait nedenler:İri bebek,bebeğin doğum kanalına doğru olarak girmemesi
Doğum kanalına ait nedenler: Pelvis kemiklerinden ya da doğum kanalında kemik dışı yumuşak dokulardan kaynaklanan nedenler
Bu üç başlık için alt başlıkları teker teker ele almaktansa pratikte daha sık karşılaşılan zor doğum nedenleri kısaca ele alacağız.
Baş Pelvis Uygunsuzluğu (Dar Pelvis):
‘Çatının dar olması’ terimini mutlaka duymuşsunuzdur.Buna karşın ‘çatı’ dan neyin kastedildiği ve darlığın ne anlama geldiği konusunda pek az şey bilinir.Çatı ‘pelvis kemikleri ‘ olarak adlandırılan dört ayrı kemikten oluşan yapı için kullanılan bir terimdir ve tıbbi bir anlamı yoktur.Burada çatı yerine ‘pelvis’ kelimesini kullanacağız
Pelvis arkada omurganın en alt kısmını oluşturan sakrum ve koksiks kemikleri ile onun her iki tarafından başlayan ve önde pubis denilen alanda birleşen innominat kemiklerden oluşur.İki taraflı innominat kemikleri ilium,iskium ve pubis adı verilen bölümlerden oluşur.İnnominat kemiklerin pubik parçaları vücudun ön kısmında birleşir. Pelvisin doğum dışında ana görevi vücudun ağırlığını dengeli biçimde bacaklara aktarabilmektir.
Doğum kanalının darlığı bebeğin iriliğiyle birlikte ele alınmalıdır.Pelvis doğum için çok uygun olmasa da bebek ufaksa normal doğum kolaylıkla gerçekleşebilir,buna karşın pelvis kemikleri ne kadar uygun olsa da çok iri bir bebek için dar olabilir.
Pelvis darlığı doğum kanalının farklı bölgelerinde ortaya çıkabilir.
Pelvisi girimi olarak adlandırılan bölgedeki darlık bebeğin doğum kanalına girmesini engelleyeceğinden bu durumda genel olarak tahmini doğum tarihi gelmesine rağmen bebek ‘gerçek pelvis denilen bölgeye inemez ve doğum ağrıları başlamaz.Ya da doğum kesesinin (amniotik kese) açılıp suların gelmesine karşın bebeğin başının doğum kanalına girmediği görülür.bu durumda doğumun sezaryenle gerçekleştirilmesi şarttır.
Orta pelvis (Midpelvis )darlığı: Pelvis girimi darlığından daha fazla görülür.Buradaki darlığı iher iki tarafta skium kemiklerinde doğum kanalına doğrıu olan çıkıntılar oluşturur.Orta pelvis darlığında genelde doğum eylemi bir yere kadar ilerler ancak bebek başının ek geniş kısmı darlığı aşamaz ve ‘eylem aresti’ adı verilen durum ortaya çıkar .Rahim kasılmalarına rağmen belli süre içinde bebeğin kanal içinde aşağı inişi gerçekleşmez. Rahim ağzının açıklığı farklı derecelerde olabilir ancak bebek kanalda 0 notası olarak bilinen bölgeyi geçemez.Burada vajinal yoldan doğumu gerçekleştirmek için yapılacak müdahalaler tehlikeli sonuçlar doğurabilir .Bu nedenle makul bir sürenin sonunda bebeğin inişi gerçekleşmezse sezaryen uygulanması doğru bir seçim olacaktır.
Pelvis çıkımı darlığı: Genelde pubis kemiklerinin durumuna bağlıdır. Burada ‘pubik açının darlığı’ ya da ‘pubisin düşük olması’ terimleriyle yarşılaşabilirsiniz Her ikisinde de bebeğin doğum kanalının çıkışında zorlanması söz konusu olabilir.Bu durumda darlığın derecesi ve bebeğin büyüklüğü önem kazanır.Anne adayının efektif ıkınmalarının da yardımıyla hafif darlıklarda doktorunuz müdahaleile vajjınal doğumu gerçekleştirebilir.Bu müdahale vakum ya da forseps uygulamalarıyla mümkün olur. Bu tür müdahalelerden çekinceniz varsa bunu doktorunuzla paylaşın.Ancak şunu belirtmek gerekir ki uygun koşullarda doğru uygulanan bu tür müdahalelerde sanıldığının aksine bebeğinizin zarar görme olasılığı,uzamış bir doğumdan zarar görme olasılığından daha düşüktür.
