~~DEHB yani Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu tıbbi bir tanıdır. Çocuklukta başlayan bu rahatsızlık erişkin dönemde de belirgin yakınmalarla devam etmektedir. Tembellik veya zekâ ile ilişkili değildir.
DEHB olan kişiler 3 temel alanda zorluk çekerler
1. Dikkat eksikliği
2. Dürtüsellik
3. Hiperaktivite
1. Dikkat eksikliği
- dikkatin sıkça dağılması
- düzenli olamama
- kolayca sıkılma
- planlamada güçlülük
- odaklanmada güçlülük
- sıkıcı olan ya da çekici olmayan işleri yapamama
2. Dürtüsellik
- sıklıkla başkalarının sözünü kesme
- düşünmeden hareket etme
- sırasını bekleyememe
- daha sonra utanacağı şeyleri yapma
- soru bitmeden cevabını verme
- uygunsuz yorumlarda bulunma
3. Hiperaktivite
- huzursuzluk
- yerinde duramama
- oturamama
- her zaman hareket halinde olma
DEHB olan kişilerin çoğu biraz dikkatsizlik, biraz dürtüsellik biraz da hiperaktiviteden yakınırlar.
Bazı kişilerde ise sadece DEB, yani Dikkat Eksikliği Bozukluğu belirtileri bulunur ancak hiperaktivite belirtileri yoktur.
DEHB´nin nedenleri nelerdir?
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunun temelinde bir nöropsikiyatrik bozukluk yatmaktadır. Buna bağlı olarak bazı telafi edilecek stratejiler geliştirilememektedir örneğin „ organize olma, kaytarma ile başa çıkma veya plan yapma“ gibi. Bir başka önemli konu ise kişilerin yaşam öyküsüdür. Sık sık hatırladıkları geçmiş başarısızlıkları, bireysel ve sosyal hayatlarındaki olumsuzlukları ve yenilgileri gibi. Bu durum kendilerini olumsuz değerlendirmelerine dolayısı ile kendileri hakkında olumsuz düşünmelerine ve kendilerine saygılarının düşmesine neden olmaktadır.
Bu kendine değer vermeme, kendini hiçe sayma ve suçluluk duygusu ise, duygudurum bozukluklarını yani depresyon, anksiyete ve aşırı öfkeyi beraberinde getirir ve işlevselliği bozar.
Temel belirtiler biyolojik kökenli olmasına rağmen yapılan araştırmalara göre düşünceler, inançlar ve davranışlar da DEHB belirtilerini arttırmaktadır.
Bu durumda ne yapmalı?
Eğer sizde ya da bir yakınızda DEHB olduğunu düşünüyorsanız bir uzmana başvurmakta gecikmeyin. Düzgün yapılan bir bilişsel davranışçı terapi ile bu rahatsızlığın temel sıkıntılarının en aza inmesi sağlanacaktır. Özellikle etkin başa çıkma becerileri, bunun yanı sıra olumlu, yeterli ve başarılı düşünme becerileri öğretilecek ve olumsuz düşüncelere ve inançlara bağlı olarak ortaya çıkan duygudurum bozukluklarını da ortadan kaldıracaktır.
