Venöz yetmezlik, bacak toplardamarlarından kalbe azalmış kan akımı ile karakterize bir durumdur. Bacak toplardamarlarında kan göllenmesi ile sonuçlanır. Bu durum, toplumda kadınlarda %50-55, erkeklerde ise %40-45 oranında gözlenmektedir. Normal şartlar altında, toplardamarlarınızda bulunan tek yönlü kapakçıklar, kanın yerçekimi etkisi ile ayak tabanına doğru olan akımı engeller. Ancak, zayıflamış yada tam kapanamayan kapakçıkların varlığında kan sürekli ayak tabanınıza doğru yönlenir, ve venöz yetmezlik tablosunun oluşumuna neden olur.
Varis Nedir?
Kapakçık fonksiyonlarını kaybeden toplardamar, zaman içinde süregelen basınç artışının da etkisi ile şeklini değiştirmeye başlar. Kıvrımlı, kalın ip şekilli ve çıkıntılı sert bir hal alır. Bu genişlemiş damarlar, kıvrımlı damarlar varis olarak adlandırılırlar. Varis'in en sık karşılaşılan nedeni, kasık bölgesinde yerleşmiş olan vena safena magna toplardamarında süregelen kaçaktır. Bu kaçağa bağlı olarak, bacak toplardamarları görünür bir hal almaya başlar. Varis, toplumda, özellikle 50 yaşın üzerinde %50 oranında gözlenmektedir. Tüm toplum içinde gözlenme oranı ise %15-25 arasında değişmektedir.
Venöz Yetmezliğin Semptomları Nelerdir?
Venöz yetmezlik yada son hali olan variste karşılaştığımız semptomlar arasında bacakta sancı şeklinde künt ağrı, kolayca yorulan ve ağırlaşan bacak, gece kasılmaları sayılabilir. Bu semptomlar, özellikle günün ilerleyen saatlerinde daha da şiddetlenir. Birçok hasta, semptomlarından kurtulmak için, öğleden sonra bacaklarını yukarı kaldırma ve oturma ihtiyaçı hisseder. Hastalığın daha ileri dönemlerinde, ayak bileği seviyesinde ciltte renk değişikliği, çok ilerlemiş hastalarda ise tedavisi güç olan yaralar ortaya çıkmaktadır. Özellikle, altmış yaş üzerindeki her yüz kişiden birisinde bacaklarında ülser adı verilen kronik yaralar oluşmaktadır.
Kimler Risk Altındadır?
Venöz yetmezlik için risk faktörleri arasında;
yaş,
aile öyküsü (genetik),
cinsiyet (kadınlarda daha fazla)
gebelik
bulunur. Kadınlarda, gebelik, özellikle çok kısa aralıkla arka arkaya yapılan gebelikler, mevcut durumun hızla ilerlemesini ve kötüye dönmesini sağlayan en önemli faktördür.
Venöz Yetmezlik Yada Varis Nasıl Teşhis Edilir?
Radyoloji bölümünde yapılacak, basit ve zararsız bir test olan toplardamar doppler (duplex) ultrasonografisi ile bacak toplardamarlarının haritası, kapakçık fonksiyonları ve kan akımı yönü ile ilgili bilgiler kayıt edilip, rapor edilecektir. Bu yöntem, teknik olarak ses dalgalarını kullandığı ve gebelik takibinde kullanılan ultrasonografiden farklı olmadığı için özellikle gebe olanlarda güvenle uygulanabilmektedir. Doppler ultrasonografi raporu ile beraber yapılan muayene sonucunda hastalığınızın minimal invaziv bir yöntem olan Endovenöz Laser Tedavisine (ELT) uygun olup olmadığına karar verilecektir.
Endovenöz Laser Tedavisi Nedir?
Endovenöz laser tedavisi, minimal invaziv, diod laser teknolojisini kullanan yeni bir tekniktir. ELT, 1990 yılında cerrahiye alternatif olarak geliştirilmeye başlanmış ve son 5 yıldır da dünyada pekçok merkez tarafından yüksek başarı ile hastalara uygulanan bir tekniktir.
Endovenöz Laser Tedavisi Nasıl Yapılmaktadır?
Endovenöz laser tedavisi minimal invaziv bir yöntem olduğu için, çok ince kateter adı verilen plastik boru (yaklaşık olarak spagetti makarna çapında) yardımı ile yapılmaktadır. Yöntemin uygulanmasında, genel anestezi kullanılmamaktadır. Ancak, iğneden korkan yada lokal anestezi almak istemeyen hastalar için genel anestezi de verilebilmektedir. Bacak toplardamarı çevresine boylu boyunca uygulanan lokal anestezi ile beraber kateter ultrasonografi ile daha önceden belirlenmiş, kaçağın bulunduğu kasık bölgesindeki kavşak noktasına doğru ilerletilir. Kateterin yeri işlem sırasında yapılan ultrasonografi ile doğrulandıktan sonra, daha önceden saptanmış parametreler ile laser uygulanır. Laser ile çok kısa sürede oluşan yüksek ısıya bağlı olarak, toplardamar tamamen kapanır.
Endovenöz Laser Tedavisi Sonrası Varislerim Nasıl Yokolur?
Endovenöz laser tedavisi sonrası venöz yetmezliğe bağlı oluşan kaçak ortadan kalktığı için, belirginleşmiş ve genişlemiş olan variköz toplardamarlar (varis) zaman içinde ufalmaya başlıyacaktır. Hastalıklı toplardamarın tamamen kapandığında, kan normal kan akımını yeniden oluşturmak üzere sağlam toplardamarlara yönlenecektir.
Endovenöz Laser Tedavisi'nin Avantajları Nelerdir?
Endovenöz laser tedavisi işleminin tamamı yaklaşık 45 dakika sürmektedir. Yakınmalar, işlem sonrası kısa sürede ortadan kalkmaktadır. Genellikle, işlem sonrası, ağrısız yada oldukça az bir ağrı ile günlük aktiviteye dönülmektedir. İşlemden sonraki ilk bir hafta için ağır egzersizden (fitness yada ağır kaldırma gibi) kaçınmak işlemin başarısı açısından önemlidir. İşlem sonrası oluşabilecek ağrı için basit ağrı kesiciler yeterli olmaktadır. Endovenöz laser tedavisi, cerrahi bir işlem gerektirmediği için yara izi yada nedbe dokusu gelişmemektedir. Tüm işlem, yaklaşık kurşun kalem uçu boyu kadar küçük bir yerden gerçekleşmektedir.
Endovenöz Laser Tedavisi Ne Kadar Başarılıdır?
Son 5 yıl içinde değişik merkezlerce yapılmış çalışmalara göre, endovenöz laser tedavisinin başarısı %93-98 arasındadır.
Varisler İçin Diğer Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Ligasyon, stripping, ambulatuar filebektomi ve skleroterapi, varisler için kullanılan diğer tedavi yöntemleridir. Geleneksel olarak, büyük ve ilerlemiş varislerin tedavisinde cerrahi ligasyon yada stripping yöntemi kullanılmaktadır. Ancak, bu yöntemler hasta için oldukça ağrılı olabilmekte ve işlem sonrası toparlanma süresi uzun olmaktadır. Filebektomi, safen ven kaçağına bağlı yetmezlik durumunda varisli damarı çıkarmak için kullanılan minimal invaziv bir tekniktir. Variköz toplardamar, çok ufak bir kesi içinden özel aletler yardımı ile çıkarılır. İşlem, lokal anestezi altında yapılır. İşlem sonrası günlük aktiviteye dönüş hızlıdır. Skleroterapi ise, ufak çaplı variköz damarlar ve örümcek venlerin tedavisinde kullanılır. Çok ince bir iğne yardımıyla, özel bir solüsyon damar içine injekte edilir, bu solüsyonun etkisi ile damar hızla büzüşür. Skleroterapi endovenöz laser tedavisi sonrası, daha iyi ve daha hızlı görüntü için kalan örümcek venlerin yok edilmesinde birlikte kullanılmaktadır.
