Travmanın etkileri nelerdir?

Travmanın etkileri nelerdir?

Travma beklenmedik, kontrol dışı oluşan, kişide korkuya, kaygıya ve çaresizlik hissine sebep olan olaylardır.  Cinsel istismar, trafik kazası, doğal afetler, savaş, saldırı travmatik olaylardan bazılarıdır. Ancak bazen olay beklense bile kişide travma yaratabilir. Örneğin boşanma durumunda kişi durumu önceden bilmesine rağmen boşandıktan sonra travmatize olabilir. Travma kişinin fiziksel veya psikolojik varlığına tehdit oluşturduğunda veya doğrudan hasar verdiğinde meydana gelir. Genelde kişinin dünyaya olan temel güven duygusunu sarsar; kendisiyle, diğer insanlarla ve dünyayla ilgili algılarında değişim meydana gelir, işlevselliği bozar. Travma kişinin hayatında bir kırılmadır çünkü büyük bir değişime neden olur.

            Aynı olay her insanda travma yaratmayabilir. Örneğin bir kişi işten çıkarıldığında bu durumu daha normal karşılarken, başka biri aynı durumda travmatize olabilir. Kişinin bir durumda travmatize olmasına neden olan şey olayın kendisi değil, kişinin bu olayı nasıl algıladığıdır. Bununla birlikte, çevresindeki kişilerin olaya nasıl tepki verdiği de çok önemli hale gelmektedir. Eğer olaya maruz kalan kişinin çevresi kişiyi yalnız bırakır veya suçlarsa bu durumla başa çıkmak kişi için daha zor bir hale gelir.

            Travmatik olay sonrasında kişide travma sonrası stres bozukluğu meydana gelebilir. Travma sonrası stres bozukluğunun 3 önemli belirtisi vardır: yeniden yaşantılama, kaçınma, aşırı uyarılmışlık. Yeniden yaşantılamada, kişi olayı tekrar tekrar yaşıyormuş hissine kapılır, bununla ilgili sık sık kabuslar görür. Kaçınmada, kişi travmatik olayı hatırlatan konuşmalardan, durumlardan, kişilerden uzak durmaya çalışır. Aşırı uyarılmışlıkta ise, kişi uykuya dalmakta güçlük çeker, ani öfke patlamaları  ve odaklanmada problem yaşar. Travma sonrası stres bozukluğu tanısı için bu belirtilerin bir aydan uzun sürmesi gerekmektedir.

            Travmatize olmuş kişiler olaylar üzerindeki kontrollerini kaybettiklerini düşünürler. Bunun için kişide kontrol duygusunu geliştirmek gereklidir. İyileşme için, kişinin baş etme repertuarı devreye girer. Bu becerileri arttırmak, kişiyi daha dirençli kılacaktır. Kişinin ailesinden, arkadaşlarından, yani çevresinden göreceği destek de çok önemlidir. İlişkinin iyileştirici bir etkisi vardır ve bu etki düşünüldüğünden daha büyüktür. Bu iyileştirici faktörlerle birlikte bir uzmandan alınacak profesyonel destek de kişinin travmatik olay ile başa çıkmasına yardımcı olacaktır.

Bu makale 9 Mart 2019 tarihinde güncellendi. 0 kez okundu.

Yazar
Uzm. Psk. Cangül Tokmaktepe

Uzm. psk. Cangül Tokmaktepe, %50 burslu olarak öğrenim gördüğü psikoloji lisans eğitimini Bahçeşehir Üniversitesinde tamamlamıştır. Lisans eğitiminden sonra, Okan Üniversitesi travma odaklı klinik psikoloji yüksek lisans programı eğitimine başlamıştır. Yüksek lisans bitirme projesi olarak alkolik ebeveynlerle büyümüş yetişkinlere dair projesini sunmuş ve yüksek lisans programını tamamlamıştır. Yüksek lisans öğrenimi sırasında süpervizyon eğitimi almıştır. Bunun yanı sıra, öfke kontrolü, ilişkilerde aldatma terapisi, kısa süreli çözüm odaklı terapi gibi çeşitli eğitimlere katılmış ve kendini mesleki anlamda geliştirmiştir ve geliştirmeye devam etmektedir. Uzm. psk. Cangül Tokmaktepe, lisans eğitimi sırasında Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi, Haseki Hastanesi ve Okmeydanı Hastanesinde stajlarını yapmıştır. Yüksek lisans eğiti ...

Etiketler
Travma sonrası stres bozukluğu tanısı
Uzm. Psk. Cangül Tokmaktepe
Uzm. Psk. Cangül Tokmaktepe
İstanbul - Psikoloji
Facebook Twitter Instagram Youtube