Strese karşı dayanıklı mısınız?

“Stres dayanıklılığı” ya da “strese karşı koyma” kavramı Dr. Suzanne Kobasa tarafından geliştirilen bir kavramdır. Dr. Kobasa stres düzeyi yüksek meslekleri olan birçok kişi üzerinde yaptığı çalışmalar sonrasında iş stresiyle başedebilen bireylerde aşağıdaki 3 özelliğin bulunduğunu göstermiştir:

BAĞLILIK: Yaptıkları işe fazla derecede bağlı olan kişiler kendilerini işin içine tamamıyla dahil eder ve ellerinden gelenin en iyisini, tüm gayretleriyle yaparlar. Bu tür kişiler çevrelerine ya da diğer kişilere karşı yabancılaşmazlar, tam tersine çevreleriyle aktif biçimde etkileşim içindedirler.

KONTROL: Kontrol sahibi olduğunu hisseden kişiler, olayları ve çevrelerini etkileyebileceklerine, istediklerinin olmasını sağlayabileceklerine inanırlar. Yeterlilik duyguları oldukça güçlü olup, belli durumların kurbanı olmayı kabul etmezler, tam tersine kendi istekleri doğrultusunda olayları değiştirebilecek içsel güce sahiptirler.

MÜCADELE: Hayatı kendi içinde bir mücadele olarak kabul eden kişiler karşılaştıkları yeni durumları öğrenmek, gelişmek ve kişilik düzeylerinde bir aşama kaydetmek için bir fırsat olarak görürler. Bu kişiler için yenilik bir “tehdit” değil, şanstır.

Bu profile “YAKINLIK” da dahil edilebilir. Strese karşı dayanıklı olmak isteyen herkes gündelik streslerini paylaşabilecekleri, zor anlarda yanlarında olacak güvenilir birisine ya da birilerine sahip olmalıdır. Sosyal destek sistemi sağlam olan kişilerin fizyolojik ya da psikolojik bozukluklara yakalanma oranının, olmayanlara oranla daha az olduğunu gösteren çok fazla sayıda araştırma bulguları mevcuttur.

Uzman Psikolog İlknur Yılmaz