Sinüzit nedir ?

Her yıl milyonlarca insan burunda dolgunluk, baş ağrısı ve burun akıntısı gibi şikayetlerle sinüs sorunu yaşamaktadır.Burun ve göz çevresindeki kemiklerin içinde bulunan boşluklara sinüs; bu boşlukların içini döşeyen mukoza dediğimiz örtünün iltihaplanmasına da “sinüzit” denir.


İnsanlarda 10-20 civarında büyüklü küçüklü sinüs bulunur. Başlangıçta bezelye büyüklüğünde olan bu boşluklar burnun içinden yüz ve kafatası kemiklerinin derinlerine doğru genişleyerek genç erişkinliğe kadar gelişimlerini sürdürürler. Her sinüsün tek tek veya gruplar halinde buruna açılan boşalım kanalları vardır. Döşeyici mukoza, aynen tükürük veya gözyaşı gibi berrak bir salgı (mukus) üreterek bu kanallardan burun içine akıtır ve solunum yolunun nemli olmasını sağlar. Normal olarak burun ve sinüsler günde yaklaşık yarım litre mukus salgılar. Üretilen mukus burun örtüsü  üzerinde hareket ederek toz parçacıklarını, mikropları ve diğer  havayla taşınan cisimleri süpürür ve yıkar. Daha sonra bu mukus arkaya genize doğru süzülür ve yutulur. İçeriğindeki yabancı maddeler, mide asidi tarafından parçalanır. Birçok insan bu durum vücudun doğal işleyişi olduğundan bunun farkında değildir.Burun içersi hava kirliliği nedeniyle yada allerjiye sebep olan maddeler yada virüsler tarafından tahriş olduğunda normalden çok fazla mukus üretir. İç yüzey örtüsüo kadar çok şişebilir ki sinüslerin zaten dar olan boşalım açıklıkları kapanır. Hava ve mukus burun ile sinüsler arasında rahat hareket edemezse mukus sinüsler içinde birikir ve basıncın artmasına neden olur. Kokulu ve sarı yeşil renkli burun akıntısının oluşması mikrobik bir enfeksiyonun varlığını gösterir. Sinüzit olgularında yüzdeki ve alındaki ağrı çok şiddetli olabilir.

NEDEN OLUŞUR 

Akut (müzmin olmayan) sinüzit, tipik olarak nezle olarak adlandırılan viral üst solunum yolu enfeksiyonunu takiben ortaya çıkar. Burun ve sinüs mukozasındaki (özellikle boşalım kanalındaki) şişlik, sinüsten buruna salgı akışını bloke ederek, içerde göllenmeye neden olur. Takiben bakterilerin üremesi için çok uygun bir ortam olan çıkışı kapalı ve mukus dolu bir sinüste ortamaeklenen mikrobik enfeksiyon sinüzit tablosu ile sonuçlanır.

 

Gerçekte herkes sinüs enfeksiyonu geçirebilir ancak bazı gruplar daha yatkındırlar.

 

1. Allerjisi olanlar : Bir allerji atağı soğuk algınlığı gibi mukozanın şişmesine, sinüs kanallarının kapanmasına, mukus akımının engellenmesine ve mikrobik enfeksiyona neden olur.
2. İyi nefes almayı ve mukus akışını engelleyecek yapısal burun bozuklukları olanlar: Örnek olarak kırık bir burun veya kemik eğriliği=septum deviasyonu (septum burun delikleri arasında burnu sağ ve sol olmak üzere ikiye bölen kıkırdak ve kemikten oluşan bir yapıdır. Bunun bir tarafa doğru eğilmesine deviasyon denir.)
3. Sık olarak hasta bireylerle karşılaşanlar: öğretmenler ve sağlık personeli hassastır.
4.  Sigara içenler: Tütün dumanı, nikotin doğal direnç mekanizmasını bozarlar.
   
   

   BELİRTİLERİ

   Soğuk algınlığı normalden fazla sürer, burun akıntısının rengi yeşil-sarıya dönerse veya garip bir tat oluşursa muhtemelen mikrobik enfeksiyon gelişmiştir. Bilinenlerin aksine sinüzitlerin çoğunda “başağrısı” olmaz. Soğuk algınlıklarını ve nezleyi hemen takiben ortaya çıkan akut sinüzit, farklı yaş gruplarında farklı belirtiler verebilir. Erişkinlerde ve büyük çocuklarda burun tıkanıklığı; sarı, yeşil veya kanlı burun akıntısı; hangi sinüsün etkilendiğine bağlı olarak alında, göz çevresinde veya yanakta, üst dişlerde hissedilebilen ağrı; yüzde basınç hissi; öne eğilmekle ağrı şiddetinde artış, kötü ağız kokusu belirtileri bulunabilir. Bazen de kuru öksürük, hafif ateş ve arkaya doğru akıntı nedeniyle mide rahatsızlığı şikayetleri görülebilir. Küçük çocuklarda da yukardaki şikayetler bulunabilir, ancak genellikle bu şikayetlerini iyi ifade edemezler. Hastalık, yüksek ateş ve iltihaplı burun akıntısı nedeniyle uzamış ve şiddetli bir "soğuk algınlığı" zannedilebilir.
   
   
   Tüm yaş gruplarında, kısmen daha az rastlanan belirtiler, ateş, kırıklık, yorgunluk, koku alma duyusunda azalma, boğaz ağrısı, bazen ses kısıklığıdır. Sinüzit seyri sırasında ortaya çıkan alın ve gözde ağrılı şişlikler, çift görme ve genel durum bozukluğu, sinüzit komplikasyonu (göz, beyin gibi diğer organlarda sinüzite bağlı ciddi rahatsızlıklar) olabilir. Aktif ve yoğun tedavi gerektirip mutlaka hekime başvurulmalıdır. 
   
   

    Uzun süren vakalarda müzmin sinüzit gelişir. Baş ağrısı yoktur ancak akıntı ve kötü koku devam eder. Ödemin çok aşırı olması sonucunda polip adı verilen oluşumlar gelişir. İltihaplı sinüslerden akan mukus akciğerler için sağlıklı değildir. Böylece sinüzit; bronşit, kronik öksürük veya astımı ya azdırır yada bunların ortaya çıkmasına neden olur.