Romantik İlişkiler ve Bağlanma
Birey olarak her birimizin bağlanma stilleri vardır. Bağlanma ve bağ kurma yıllardır psikoloji biliminin araştırma konusu olmuştur. Hem aile ilişkilerimizde hem arkadaşlık ilişkilerimizde hem de romantik ilişkilerimizde her birimizin bağlanma ve bağ kurma tarzı farklıdır. Peki bu farklılığın temeli nedir? Bebekliğimizden itibaren kurduğumuz ilk sosyal ilişki bakım verenle olmuştur. Bu ilişki hem bedensel ihtiyaçlarımızın giderilmesi hem de iletişim ve sevgi ihtiyacımızın giderilmesi noktasında olmuştur. Bu ilişki biçimi çocukluğumuz ergenliğimiz ve yetişkinliğimiz için bir alt yapı oluşturmaktadır.
Bağlanma konusunda en kapsamlı çalışma John Bowlby tarafından yapılmştır. Bowlby’e göre bağlanmanın evrimsel kökenleri vardır. Her birimizin genetik kodlarında bağlanma ihtiyacı mevcuttur. Yapılan araştırmalara göre bebek bakım verene sadece bedensel ihtiyaçlarının giderilmesi yönüyle değil aynı zamanda sevme, sevilme ve bağlanma ihtiyaçlarının giderilmesi yönüyle de gereksinim duymaktadır. Bağlanmada 0-5 yaş arası kritiktir. Bu yaşta bebeğin bakım verenle kurduğu ilişki gelecek ilişkileri için temel oluşturur. Bowlby’nin kuramına göre bağlanmanın 4 farklı türü vardır.
- Güvenli Bağlanma
Bakım veren, çocuğun ihtiyaçlarına duyarlıdır. Çocuk bakım verenle sağlıklı bir bağ kurmuştur ve bakım verenin sevgi ve ilgisinden şüphe etmez. Bakım veren gözden kaybolsa bile çocuk onun geri geleceğinden emindir. Bakım veren bu noktada çocuk için yaşadığı dünyayı temsil eder çocuğun zihninden “bakım veren güvenli ise dünya da güvenlidir” imajı oluşur. Böylece çocuk yetişkinliğinde de insanlarla güvenli ve sağlıklı ilişkiler kurar.
- Kaygılı/ Kararsız Bağlanma
Bakım verenin çocuğa karşı tutumları belirsiz ve dengesizdir. Bazı zamanlarda çocuğa karşı bağlı ve duyarlıdır, bazı zamanlarda ise mesafeli ve soğuktur. Bağlandığı kişi yanından gittiğinde çocuk sakinleşmekte zorlanır. Bu kaygılı durum bakım veren tekrar yanına gelse bile bir süre devam edebilir. Çocukta “şimdi geldi ama nasılsa tekrar gidecek” düşüncesi oluşmuştur. Çocuk, yetişkinliğinde kaygılı ve bağımlı sosyal ilişkiler yaşar. Romantik ilişkilerinde partnerine asla güvenmez ve hep kendisini terk edeceği düşüncesi hakim olur.
- Kaçınan Bağlanma
Bakım veren çocuğa karşı mesafeli ve soğuktur. Çocuk bakım veren yanından ayrılsa bile bir tepki vermez. Kaçıngan bağlanan bireyler sosyal ve romantik ilişkilerinde genellikle bağlanmaktan korkarlar. Özellikle romantik ilişkilerinde birini sevmenin ve hayatına almanın kendi hayatları açısından tehlike arz edeceğini düşünürler.
- Dağınık bağlanma
Genelde psikopatolojik tanı almış ebeveynlere sahip bireylerde görülen bağlanma tipidir. Çocuk ebeveynine bağlansa bile onun yanında kendini güvende ve huzurlu hissetmez.
İlişkilerimizi gözden geçirelim. Bizler hangi bağlanma stiline sahibiz, çocukluğumuzu düşünelim ebeveynlerimizle ilişkilerimiz nasıldı?
