Rİlişkilerde Kaygılı-Kaçıngan Bağlanma Stiline Sahip Olmak

Araştırmalara göre, kaygılı ve kaçıngan bağlanma stiline sahip kişilerin romantik ilişkilerde ‘’ilişki

doyumunu’’ negatif yönde etkilediğini söyleyebiliriz. Bağlanma, bireyin bir başkasına karşı yakınlık

kurması ve bu yakınlığı devam ettirmeye çabalamasıdır. Korkulu bağlanma stilindeki kişiler, kendini

olumsuz algıladığı gibi başka insanları da olumsuz değerlendirmektedir. Kendini değersiz olarak gören

bu kişilerin çevresindeki insanlara karşı güvenilmez yapıda olduğunu savunmaktadır.

İlişki Doyumu: (Hawkins, 1968) sözü edilen ilişki doyumu kavramını; bireyin yaşamındaki romantik

ilişki doyum deneyimine karşı tutumunu belirleyen memnuniyet, tatmin ve mutluluk duygularının

öznel değerlendirmesi olarak açıklamaktadır (Sabatelli, 1988). İlişki doyumu kavramını; bireyin

ilişkiye dair beklentileri ile partnerinin davranışları arasındaki ilişki bağlamında tanımlamaktadır. İlişki

doyumunu açıklayan bir diğer isim (Hendrick, 1988) ise ilişki doyumunun; bireyin ilişkiye bağlılığı,

partnerine kendini açabilmesi, cinsel tutumları ve ilişkiye yönelik yatırımı ile ilgili olduğunu işaret

etmektedir.

Kaygılı- Kaçıngan Kapanı: Bir çiftin yakınlık ihtiyaçlarının zıttı olması ile ortaya çıkan, kaygılı bağlanma

ve kaçıngan bağlanma stiline sahip kişilerin yaşadığı ilişki biçimini ifade eden bir kavramdır. ‘’Yakınlık

ihtiyacın partneriz de karşılık bulduğunda ve onun tarafından giderildiğinde tatmin seviyeniz yükselir.

Birbirine uymayan yakınlık istekleri zamanla giderek azalan tatmin halini alır. Çiftler yakınlık seviyesi

hakkında anlaşmazlık yaşadığında bu mesele diyalogların tamamına hakim olur. Biz buna ‘’kaygılı-

kaçıngan kapanı’’ diyoruz. Çünkü tıpkı bir kapan gibi fark etmeden düşersiniz ve yine bir kapan gibi

düştükten sonrası çok zordur. ( Levine & Heller, 2018, s.141-142).

Romantik ilişkilerde yakınlık kurma biçimlerinin etkileri nelerdir?

Romantik ilişkilerde kimlik gelişimi ve yakınlık ihtiyacı desteklenmektir. (Atak & Taştan, 2012).

Özellikle kaygılı ve kaçıngan bağlanma stillerine sahip kişiler, sıklıkla birbirlerini çekmekte ve ‘’ kaygılı-

kaçıngan kapanı’’ nı oluşturmaktadır. Levine ve Heller’ ın (2018) kitabında ilk kez ifade edilen ‘’kapan

tabiri’’ iki stile sahip bireylerin ‘’güvensiz’’ bağlandıkları noktaları beslemeleri nedeniyle böyle bir

kelime ile ifade edilmiştir. İlişkilerde taraflardan birinin kaygılı, diğerinin kaçıngan bağlanma stiline

sahip olduğu durumda, romantik ilişkilerin bu durumdan nasıl etkilendiği ve ilişki doyumunun

düzeyini nasıl etkilediği de merak edilen konular arasında yer alıyor. Bowlby’e (1969; 1973; 1980)

göre bebeklik ve çocukluk döneminde yakın çevreyle kurulan ilişkiler yaşamın diğer dönemlerini

etkilemekte ve bireyin karakterini şekillendirmektedir. İlişkilerinde güvenli bağlanmaya sahip kişiler,

kendilerini daha rahat hissetmektedir (Hazan & Shaver, 1987). Güvenli bağlanmanın bulunduğu

ilişkilerde bireyler birbirlerini karşılıklı olarak kabul etmektedir. Güvenli bağlanmaya sahip

bireylerdeki ilişki memnuniyetinin daha fazla olduğu da yapılan araştırmalar sonucunda ortaya

çıkmıştır (Feeney, Noller % Hanrahan, 1994).

Bireylerin ilişki doyumları incelenirken yaşanılan ilişkiye yönelik olumlu tutuma sahip olunması ve bu

tutumun ilişkinin her iki tarafında da bulunması ilişki cazibesi olarak adlandırılıyor (Rusbult & Buunk,

2003). Partneriyle arasında korkulu bir bağ bulunan kişilerde, partnerinden uzaklaşma eğiliminde

olurken bir yandan da uzaklaşmaktan korkuyorlar. Yakın ilişki kurma isteğinde olmaları durumunda

ise korku ve güvensizlik, ilişkinin kurulmasını zorlaştırmaktadır (Mikulincer & Shaver, 2000, 2003).