“Dünyanın renkleri karşısında insan nedir? Dünyanın renkleri, insanın duygularından da büyüktür.”

– Juan Ramón Jimenez

Müzik kutusuna para atıp kendin seç tuşuna basmayız. O an için dinlemek istediğimiz parçayı listeden seçer ve tuşa basarız. Çünkü müziğin psikolojik etkilerini ve duygularımıza nasıl yön verdiğini bilir ve kabul ederiz. Söz konusu renkler olduğunda ise hala duruma şüphe ile bakanlar ve renklerin etkisini ve önemini basite alıp bunun bir aldatmaca olduğunu düşünenler var.

Oysa renkler bugün pazarlamadan sanata neredeyse her alanda kullanılmaktadır. Çoğunlukla biz farkında olmadan beyinlerimiz yönetilir yönlendirilir. Oysa bu acayip etkileme gücü olan şeyi hepimiz farkındalıklı olarak kullanmalıyız. Sabah çıkarken enerji yüklememizi sağlayan ya da anksiyete ile mücadele etmemizi sağlayan ilaçlar gibi. Kıyafet seçimimizden odamızı tasarlamaya, işyerimizde sokağımızda her yerde bu bilimden faydalanmalıyız. Renk bilimi.

Duygularımıza göre renk tercihi yaptığımız bilinir. Tersi olarak da renkler duygularımızı şekillendirir. Renklerin beynimizin üzerinde etken rol oynadığını bugün bilimsel kanıtlarla bilmekteyiz.

Ancak eski topluluklarda renklerin kullanılış biçimi ya da betimlenişi de insanlığın, varoluşundan beri renklerin duygularına olan etkisi ve gücünün farkında olduğunu göstermektedir.

 

Örneğin; bugün yapılan çalışmalarla biliyoruz ki kırmızı renk ,İnsanların kalp atışını artırır ve aciliyet hissi yaratır. Aşk ve nefreti temsil eder. tehlikenin rengidir.

Kan ve yaşamı temsil eder.

Dinamik ve baştan çıkarıcı bir renktir, en agresif tarafımızı uyandırır.

Mısırlılar için ise kırmızı renk, yaşamın, toprağın, zaferin ve ayrıca Seth veya Apophis gibi düşman tanrıların öfkesinin bir yansımasıydı. Mısırlıların hangi sebeplerden kırmızı rengi böyle algıladıklarını bu bilgiler ışığında anlayabiliriz.

Stanford profesörü Jennifer Aaker’ ın çalışmalarına bakarak renkler ve özellikleri şöyle sıralanabilir;

 

Mavi        

Mavi, verimliliği artırıcı özelliği nedeniyle ofislerde ve iş yerlerinde yoğun olarak kullanılır.  

Bir markada güven ve samimiyet hissini öneren bir renktir.

Mavinin insanların iştahını bastırdığı kanıtlanmıştır ve bu nedenle yiyecek reklamlarında kullanılmaz.

Uyum sadakat ve sempatinin rengidir.

En soğuk renktir ama yine de maneviyat ve hayal kavramıyla ilişkilidir.

Mavinin 111 tonu vardır.

Birincil bir renktir ve ressamlar için en popüler mavi tonu, ”okyanus mavisi” dir. Eskiden en pahalı renkti ama resimlere farklı bir canlılık katmaktaydı.

Kırmızı

Kırmızı pazarlamada da en çok kullanılan renklerden biridir: Diğer renklerden öne çıkar, çekicidir ve dikkat çekmek için kullanılır.

İnsanların kalp atışını artırır ve aciliyet hissi yaratır. 

Kırmızı, iştahı artırmak ve anlık satın ama kararlarını teşvik etmek için kullanılır.

Aşk ve nefreti temsil eder.

Kralların, neşe ve tehlikenin rengidir.

Kan ve yaşamı temsil eder.

Dinamik ve baştan çıkarıcı bir renktir, en agresif tarafımızı uyandırır.

 

Sarı

Pazarlamada iyimserlik ve gençliği temsil eder.

Açıklığı simgeler ve genelde raflardaki belli ürünlere dikkat çekmek için kullanılır.

Mağazalarda aşırı kullanılmamalıdır çünkü gözü hızla yorar. Bu yüzden genellikle mağazaların merkezi raflarında değil kenarlardaki raflarda kullanılır.

Bazı çalışmalar koyu sarı tonların bebekleri ağlattığını göstermiştir.

Renk psikolojisi uzmanlarına göre sarı çelişkili bir  renktir: hem iyiyi hem de kötüyü simgeler, iyimserlik ve kıskançlığı, anlayış ve ihaneti temsil eder.

Sarı, yaratıcılığı temsi eder ve öne çıkarır.

Maskulen bir renktir ve Çin’de kraliyeti temsil eder.

Yeşil

Yeşil büyüme yenilenme ve yeniden doğuşun rengidir.

Sağlık, tabiat ve huzurla ilgilidir.

Problem çözümünde yardımcı olur ve özgürlük iyileşme ve sakinliği destekler.

Koyu yeşil renk, parayı, ekonomik meseleleri ve burjuvaziyi temsil eder.

Yeşilin 100’den fazla tonu vardır, orta tonlardakiler ruh hâlini düzenler. 

Ayrıca tomurcuklanan aşkı temsil eder.

Yeşil, rahatlamamıza yardım eder. Aslında depresyon yaşayan kişiler için çok faydalıdır.

 

Siyah

Siyah renk zariflik gizlilik, gizem ve ayrıca güçle ilişkilidir.

Güçlü duygular yaratır ve otoriteyi simgeleyen bir renktir.

Moda dünyasında tarz olarak kabul edilir ve seçkinlik gösterdiği düşünülür.

Siyahın 50 tonu vardır.

Ayrıca bir şeyin sonunu simgeler: ölüm, kayıp.

Geçmişte rahipleri simgelemiştir ve bugün de muhafazakar kişileri imgeler.

Fizik dünyasında siyah direk ışığın %100’ünü emer ve dolayısıyla spektrumun hiçbir uzantısını yansıtmaz. Bu yüzden tarih boyunca tehlike, kötülük ve benzeri şeylerle ilişkilendirilmiştir.

 

Beyaz

Renk psikolojisinde beyaz, masumiyet ve saflığı simgeler.

Başlangıçları yeni bir şeye başlama iradesini temsil eder.

Beyaz bir alana açıklık ve dürüstlük ile bir huzur iyileşme ve sakinlik hissi getirir.

Mükemmellikle ilişkilendirilir.

Beyazın 67 tonu vardır.

Beyaz yaka statü işaretidir.

Mor

Pazarlamada güzellik veya yaşlanma karşıtı ürünler için genelde mor renk kullanılır.

Sakinleştirir.

Birçok marka yaratıcılık, hayal gücü ve bilgeliği temsil etmek için kullanır.

Mor ve feminenlik, sihir ve maneviyat birlikte yer alır.

Morun 41 tonu vardır.

Çok kullanıldığında kararsızlık yaratır: uzmanlar bütün odaları bu renge boyamamamız gerektiğini belirtir.

Mor, gücü ama aynı zamanda da belirsizliği temsil eder.

Turuncu

Pazarlamada alışveriş hevesini artırıcı özelliği vardır ve duygu ve sıcaklığı yansıtır.

Ne var ki yoğun turuncu rengi, saldırganlıkla ilişkilidir. Bu nedenle yumuşak ve rahat bir tonda olmalıdır.

Alışverişi temsil ettiği için reklam dünyasında favori bir renktir.

Dönüşüm ve Budizmle ilişkilendirilir.

Turuncu sadece pozitif duyguları öne çıkarmaz, bir ”tat” duygusu da yaratır. 

 

Pembe

Pembe, çekicilik ve nezaketi simgeler.

Pazarlamada çocuklar veya romantizmle ilişkilendirilir.

Erotik nezaketin rengidir.

Sevimli, çocuksu küçük olanı simgeler.

Madame de Pompadour’un en sevdiği renkti.

Belki bu tanımlarla aynı fikirde değilsiniz. belki de bunlara katılıyorsunuz. Her rengin etkisi bazen kendi tecrübemize dayanır. Yine de bu temel tanımlar ticari ve sanatsal bakımdan faydalı ve etkilidir.

Kahverengi, altın gümüş ya da gri gibi bazı renkler bu listede yok. Çünkü listeyi en etkili renklerle sınırladım. Bunlar, sanat dünyası ve nöro-pazarlamanın çok sık ve neredeyse biz farkına varmadan kullanarak gizlice bizi etkilediği renklerdir.

 

kaynakça:

Wong, Wucius (2006) “Principios del diseño en color” Gustavo Gili: Madrid