PET (Pozitron Emisyon Tomografisi) - BT: Tanının Ardından Planlama ve Ölçme ile Etkin Tedavi
Dünyada kanser teşhis ve takibinde en gelişmiş sistem olan Pozitron Emisyon Tomografisi (PET) cihazı ile tüm vücudun fonksiyonel, metabolik ve anatomik görüntüleri elde edilir. PET-BT tek bir ilaç enjeksiyonu ile tüm vücut görüntülemesine imkan vermekte, tek bir film çekimi ile tüm vücut kısa sürede değerlendirilmektedir.
Kanserli hücreler normal hücrelerden farklı olarak hızlı ve kontrolsüz çoğalırlar. Bu nedenle enerji ihtiyaçları da normalden fazladır; şeker ve bazı özel yapı taşlarını normalden fazla kullanırlar. Bu maddeler radyoaktif olarak işaretlenip görüntülemede kullanıldığında, kanserli hücrelerin yeri saptanabilmektedir. PET/BT cihazı temel olarak bu mantıktan hareket ederek çalışır. En sık şeker benzeri bir molekül olan 18F-Fluorodeoksiglukoz ( FDG ) ile görüntüleme yapılmaktadır. Son yıllarda prostat ve nöroendokrin tümörler gibi belirli kanser türleri için Galyum ile işaretli diğer bileşiklilerde kullanıma başlamıştır. Bu radyoaktif maddeler çok düşük dozlarda kullanılmaktadır, herhangi bir yan etkileri bulunmamakta, kısa sürede vücuttan atılmakta ve vücuda zarar vermemektedir.
PET BT vücutta herhangi bir kitlenin kötü huylu olup olmadığını belirlenmesinde sıklıkla kullanılmaktadır. Kitlede kötü huylu oluşumlarla uyumlu olabilecek aktivite tutulumu saptandığında biyopsi için en uygun alan tespit edilebilmekte, biyopsi işleminde yetersiz ya da uygunsuz doku örneklemesinin önüne geçilmektedir.
Kanser teşhisinden sonra kanserin vücuda ne kadar yayıldığını belirlemede de kullanılmaktadır. Radyoterapi (ışın tedavisi) öncesi PET-BT ile daha doğru planlama yaparak kansere nokta atışı tedavi yapılmakta ve normal dokular maksimum derecede korunarak radyoterapi yan etkileri azaltılabilmektedir.
Tedavi sürecinde kemoterapi ya da radyoterapiye kanserin yanıt verip vermediğini belirlemede; tedavi tamamlandıktan sonra bölgesel nüks ya da uzak yayılımların saptanmasında etkin şekilde kullanılmaktadır.
PET-BT çekimlerinde kullanılan radyoaktif maddeler vücudun yapıtaşlarından olduğu için metabolizma görüntülemesi yapılmaktadır. Özellikle tedavi yanıtının belirlenmesinde çoğu zaman önce metabolik yanıt (kanserli hücrenin ölümüyle şeker kullanımının azalması gibi) daha sonra anatomik yanıt (yapısal düzelme) alınmakta böylece PET-BT görüntüleme ile tedavi yanıtının olup olmadığı en erken ve doğru şekilde ortaya konulmaktadır. Aynı şekilde tıpta okült olarak tanımlandığımız gizli metastazlar dokularda anatomik görüntüleme metotlarıyla tespit edilebilecek yapısal değişiklikler yapmadan önce metabolik olarak saptanabilmektedir.
PET BT ile teşhisi ve takibi yapılan kanserler:
Akciğer kanseri
Lenfoma
Kolorektal kanser
Baş boyun kanserleri
Meme kanseri
Özofagus ve mide kanserleri
Pankreas kanseri
Karaciğer ve safra kesesi kanserleri
Melanom
Kas iskelet sistemi kanserleri
Tiroid kanseri
Karsinoid tümörleri, feokromositoma ve nöroblastoma
Böbrek tümörleri
Prostat kanseri
Testiküler kanserler
Over tümörleri
Beyin tümörleri