Özofagus atrezısı nedir?

Atrezi tıkanıklık demektir.Özofagus atrezisi (ÖA), özofagusun üst ve alt bölümlerinin olup arada bir kesimin yokluğudur. Üst ve alt bölümler birbiri ile bağlantsızdır. Bu nedenle bebek yutamaz, tükrüğü ve eğer beslenirse besin doğrudan akçiğerlere dolar ve bebek boğulur.  Bu anomali çocuk cerrahsinin uğraştığı en önemli ve acıl sorunlarından biridir. Görülme sıklığı 3,000-4,500 canlı doğumda birdir. Alt ösefagus genelde hava yoluna bağlıdır(hava yolundan başlayarak mideye gider) bu Trakeoözofageal fistül (TÖF) olarak adlandırılır.

Bebeğin her nefes alışında hava yoluna gelen havayı(oksijeni) mideye kaybedecek şekilde çalışır. Bu nedenle ve kalp ve büyük damar anomalilerinin de eşlik etmesinden siyanoz önemli bir sorundur. Ösefagus atrezisinin değişik tipleri vardır, en sık görülen tipte  alt özofagus segmenti ile trakea arasında fistül oluşur (%87)ve ÖA+ TÖF diye kısaca ifade edilir. Bunu fistülsüz tip özefagus atrezisi izler ki %5-10 arasında olmak üzere sıklığı değişir. Ayrıca üst özefagus ile trakhea arasında fistül varken alt ösefagusta fistül olabileceği gibi olmayabilir de buna göre tiplendirmeler devam eder.

Atrezi olmadan sadece trakheaösefagıal fistül olan tip %4 oranında görülür ve atrezisis fistül ya da  H-tip fistül diye adlandırılır.
Hamilelikte yapılan ultrasonda üst özefagus geniş ise bebekte özefagus atrezisinden şühelenilir.Ayrıca polihidramnios da  görülür. Bu verilerin olduğu durumda annenin özellikle son aylarda hamilelik takıbının yenidoğan yoğun bakımı ve çocuk cerrahisi merkezi olan merkezlerde kadın doğum ekibi ile izlenmesi ve doğumun yapılması gerekir. Ösefagus atrezisi doğmadan önce teşhis edilirse ya da  ilk altı saat içinde teşhis edilirse tedavide başarı şansı oldukça yüksektir. ÖA’li doğan bir yenidoğan tükrüğünü yutamaz ve ağızda birikir. Bu durumdaki bebekler beslenmeden incelenmelidir ki yenidoğan zatüresi olmasın bu şekilde cerrahiden iyi sonuç alınır.

Emerken veya biberonla beslenirken boğulmalar olur ve rahat nefes alamaz ise ve yenidoğan pnömönisi gelişiyorsa antibiotik  tedavsinden sonuç alır fakat antibiotik kesilince tekrar şikayetler başlar ise bu durum H tipi fistülü işaret eder bu yönden hemen incelenmelidir.

Özefagus atrezisi ve anal atrezide yandaş anomaliler çok sıktır ve  anomaliler VACTERL şeklinde kısaltılan vertebra, anorektal malformasyon, kardiyak, trakeoözofageal fistül, renal, radial displazi ve uzuv (ekstremite) defektlerinden oluşmaktadır.

Ağızda tükrük biriken yenidoğmuş bebekte ağızdan mideye gönderilmeye çalışılan sondanın mideye gitmemesi ve tam bu sırada çekilen kontraslı üst poşu gösteren bebek grafisi ile tanı konulur. Açık yada uygun koşullar olduğunda kapalı operasyonla onarılır.