Otizm günümüzde en sık rastlanan nörobiyolojik bozukluklardan biri. Nedeni tam bilinmiyor fakat genetik faktörlerin çevresel faktörlerden daha baskın olduğu düşünülüyor.
Yaşamın ilk 3 yılında belirtiler gözlenmeye başlıyor. Peki çocukta hangi işaretlere dikkat etmeliyiz?
Sınırlı göz teması varsa
Otizmli çocuklar kısa süreli göz kontağı kurarlar ve karşısındakini anlamaya yönelik olmayan, çekingen bakışlara sahiptirler.
Temastan hoşlanmıyorsa
Anne kucağı anları sakinleştirmez, aksine rahatsız edebilir.
Konuşma problemleri gözleniyorsa
Konuşma gecikir, bazen konuşmama olabilir. İhtiyaçlarını, karşılayacak kişinin kolunu çekerek, kaldırıp götürerek ve ağlayarak gösterirler.
Ses, ışık ve kokuya karşı aşırı duyarlıysa ve beklenmedik tepkiler veriyorsa
Yaşıtları veya büyükler ile iletişim kurmada isteksizse
Sosyal etkileşim ve iletişime zarar veren, sınırlı ilgi alanlarına ve tekrarlanan hareketlere yol açan davranışları bulunur. Kendisine söyleneni papağan gibi tekrar edebilirler. Ben-sen gibi zamirlerin ters söylendiği görülebilir.
Grup oyunlarına katılmıyor ve oyuncaklar ile anlamlı şekilde oynamıyorsa
Akranlarıyla olmak yerine kendi halinde olmayı tercih ederler. 2-3 yaşına geldiklerinde cansız objelere daha çok ilgi gösterirler. Objeleri sıralı dizmek veya bir tekerleği döndürüp uzun süre onu izlemek gibi alışılmadık oyun hareketleri vardır. Genelde bütün yerine bir parçayla oynamayı severler. Onlar için canlı cansız arasında fark yoktur.
Sallanma, el çırpma, kollarını çırpma gibi tekrarlayan hareketler veya koridorda koşturma, ışığı açıp kapama gibi takıntılı davranışlar dikkatinizi çekiyorsa bir uzmana danışmanız faydalı olacaktır.
Tedavi
Çocuğun gereksinimlerine göre planlanmalıdır. Küçük yaşlarda yoğun ve süreğen eğitim programları şarttır. Bireysel veya grup olarak özel eğitim programları hazırlanır, bunlar uzman kişilerce uygulanır. Davranış terapileri çocukların kendilerine bakabilme, sosyal beceriler ve iş yetileri kazanabilmesine yardımcı olur. Böylece belirtilerin şiddeti ve uygunsuz davranışlar azalır. Otizmin tedavisinde özel eğitim uzmanı, dil terapisti, çocuk psikoloğu ve veya çocuk nöroloğu bir ekip şeklinde çalışmalıdır.
