Tıbbın diğer alanlarında olduğu gibi ortopedik cerrahinin bir kısmını da tümörler oluşturur. Tümör kelime anlamı ile vücutta yeni oluşan kitle demektir. Tanımdan da anlaşıldığı gibi genel bir anlamı vardır. Ayrıntıda tümörün iyi huylu ya da kötü huylu olup olmadığı ya da kemik doku kaynaklı veya yumuşak doku kaynaklı olup olmadığına göre tanı ve tedavide farklılıklar vardır. İyi ve kötü diye ayrımı kitlenin davranış modeli ve yayılım karakteri belirler. Kötü huylu tümörler bulundukları noktadan uzaklara yayılabilirler ve çevre dokuda ciddi yıkım yaparlar. Diğer bir ortopedik tümör tipi ise başka bir yerde oluşan kitlenin yayılma yoluyla kemik veya yumuşak dokuya bulaşmasıdır. (Metastazlar)
İyi Huylu (Bening) Ortopedik Tümörler:
Kötü huylu tümörlere göre nispeten daha sık görülürler. Tanı ve tedavileri kolaydır. En sık görülen iyi huylu yumuşak doku tümörü yağ bezesi ( lipom) dir. Cilt altınada hemen hemen her yerde görülebilirler. Dokunmakla ağrısız ve hareketlidir. Zaman zaman büyüme yapsada yıllarca aynı büyüklükte kalabilirler. Büyüme yaptığı zaman hastanın dikkatini çeker ve hekime başvurur. USG veya MR ile kolayca tanı konur. Alınması tıbben mutlak gereklilik arzetmez ama hastalar bazen kozmetik nedenlerle alınmasını talep etmektedir. Lipomların çok çok ender bazen kötü huylu tümörlere dönüştüğü gözlenmektedir. Lipoma çok benzeyen iyi huylu başka yumuşak doku tümörleri de vardır. Tanı ve tedavi prensipleri aynıdır.
Aynı şekilde iyi huylu olup ancak kemik ya da kıkırdak dokudan kaynaklanan tümörler de vardır. Özellikle kemik kaynaklı olanlar sıklıkla küçük yaşlarda gözlenir. Büyüme ile büyür ve büyüme sonlanınca dururlar. Hastalar ele gelen kitle hissiyle ya da ağrı ile hekime başvururlar. Tanıda bazan bir röntgen bile yeterliyken gereklilik halinde BT , MR gibi ileri tetkikler istenebilir. İlk tanı sonrası çoğu zaman izlem ve kitlenin alınması uygulanmaktadır. Erken tanı alamayan ya da ihmal edilen bu tümörler bazen kırıklara neden olabilmektedir. ( patolojik kırık) tedavileri normal kırıklardan farklıdır.
İyi huylu tümörler genel olarak tanı ve tedavisi kolay olan tümörlerdir.
Kötü Huylu (malign) Tümörler:
İlk olarak belirtilmesi gereken diğer kanser türlerine göre çok daha az sıklıkla görülmeleridir. Yaş gruplarına göre belirli tip tümörler belirli yaş gruplarında görülmektedir. Tanı ve tedavileri zordur. Özellikle tedavi planlamasında multidisipliner yaklaşım gereklidir. (Medikal onkolji . Radyasyon onkoljisi...)
Cerrahi tedavi kararı alınan hastalarda sadece kitlenin eksizyonu yeterli değildir. Çevre yumuşak doku ile beraber alınmalı tümörden hiçbir kalıntı bırakılmalıdır. Çok ileri evrelerde ilgili ekstremitenin alınması gerekebilmektedir. Son yıllarda sorun olan kolu yada bacağı almadan ekstremite kurtarıcı cerrahiler güncel tedavi yöntemi olmuştur.
Sonuç olarak, ortopedik tümörler tanı ve tedavide dikkatli yaklaşılması gereken sorunlardır. Az görülmeleri ve belirgin bir sebepten oluşmamaları nedeniyle rutin ortopedik muayenelerde akılda tutulmalıdır. Erken tanı tedavideki başarıda ana kriterdir.
Ortopedik tümörler
24 Haziran 2019
0
