Burun, yüzün orta hattında yer alan, so<lunum yolu başlangıcında bulunan ve nefes alışverişinin doğru olarak gerçekleştirilmesinde görev alan çok önemli bir organdır. Burnun dışarıdan görünen iki deliği arasında yer alan ve genize kadar uzanan, burun yolunu ikiye ayıran, kıkırdak ve kemik yapılardan oluşan duvar niteliğindeki yapıların bütününe nazal septum adı verilir. Nazal septumun orta hatta olmadığı, bir veya her iki yöne de eğri olduğu durumlarda nefes almakla ilgili şikayetler ortaya çıkmaktadır. Burundan nefes almakla ilgili sıkıntı, başta yaşam kalitesini önemli ölçüde düşürmekle beraber, birçok kronik hastalığa da zemin hazırlar.
İçindekiler
Septum deviasyonu nedir?
Septoplasti (Septum Deviasyonu Ameliyatı) nedir?
Septoplasti (Septum Deviasyonu Ameliyatı) neden ve kimlere yapılır?
Septoplasti (Septum Deviasyonu Ameliyatı) nasıl yapılır?
Septoplasti (Septum Deviasyonu Ameliyatı) sonrası nelere dikkat etmek gerekir?
Septoplasti (Septum Deviasyonu Ameliyatı) sonrasında iyileşme süresi ne kadardır?
Septum deviasyonu nedir?
Burun orta hattında bulunan ve nazal pasaj dediğimiz burun boşluğunu ikiye ayıran duvara nazal septum dediğimizi ifade etmiştik. Bu yapının doğru şekilde konumlanamaması, bir veya her iki tarafa da eğriliği söz konusu olan durum ''septum deviasyonu'' olarak adlandırılır. Septum deviasyonunun en önemli sonucu burundan nefes almayı zorlaştırmasıdır. Bu deviasyon genellikle fiziksel travmalar neticesinde olmakla beraber anne karnında geçirilen süreç ve genetik nedenlerle de ortaya çıktığı bilinmektedir.
Septum deviasyonuna, konka olarak adlandırılan burun içi yumuşak dokuların şişliği yani konka hipertrofileri de eşlik ederek burundan nefes almayı daha da zorlaştırabilirler. Septum deviasyonuna bağlı kronik burun tıkanıklığı ve burundan nefes alamama sorunu, zaman zaman görülen burun kanamalarına, tekrarlayan sinüs enfeksiyonlarına (sinüzitler), kulak problemlerine, geniz akıntısı ve horlama gibi şikayetlere de neden olabilir. Dahası tedavi edilmediğinde kalp yetmezliği, tansiyon, diabet gibi sistemik rahatsızlıkların ilerlemesinde kolaylaştırıcı rol oynayabilir.
Septoplasti (Septum Deviasyonu Ameliyatı) nedir?
Nazal septumun çeşitli sebeplerle eğri konumda olduğu ve septum deviasyonunun görüldüğü durumlarda, kemik ve kıkırdak dokuların düzenlenmesinin yapıldığı cerrahi operasyona ''Septoplasti'' (septum deviasyonu ameliyatı) adı verilir. Bu operasyon sırasında burun içerisinde nefes almaya engel teşkil eden kemik dokular alınarak var olan kıkırdak dokular uygun şekilde yeniden düzenlenir ve konumlandırılır. Böylece havanın her iki nazal pasajdan eşit ve sağlıklı olarak geçişine imkan sağlanmış olur.
Septoplasti (Septum Deviasyonu Ameliyatı) neden ve kimlere yapılır?
Ameliyatın temel amacı her iki burun pasajını açarak havanın sağlıklı bir şekilde akciğerlere ulaşmasının sağlanmasıdır. Yukarıda da ifade ettiğimiz üzere burundan nefes alamamak birçok hastalığa neden olmakta, varolan sistemik hastalıkların da düzelmesini engellemektedir. Özellikle uyku sırasında burundan nefes alamamak uyku bozukluklarına neden olmakla birlikte, deviasyonun neden olduğu ağız solunumu sebebiyle ağız kurulukları, boğaz enfeksiyonları, horlama ve ağız sağlığı sorunları kişilerin sağlığını ve yaşam konforunu olumsuz yönde etkiler. Hipertansiyon, kalp yetmezlikleri, diabet, astım ve KOAH gibi hastalıklara sahip hastaların tedavilerinin yolunda gitmesinde ve komplikasyonlarının önlenmesinde burundan kaliteli nefes almak son derece önemlidir. Bütün bu problemlerin çözümlenebilmesi ve yaşam kalitesinin artırılması amacıyla septoplasti operasyonları gerçekleştirilir. Genellikle yüz ve kemik gelişiminin tamamlandığı 18 yaş ve sonrası yapılan bu ameliyat nadir ve özel durumlarda daha erken yaşlarda da yapılabilmektedir.
Septoplasti (Septum Deviasyonu Ameliyatı) nasıl yapılır?
Her operasyonda olduğu gibi septoplasti operasyonlarında da teşhisin doğru konulması çok önemlidir. Bu nedenle öncelikle hastanın genel sağlık durumu ile birlikte nazal septum yapısındaki bozukluklar tespit edilir. Bu aşamada kimi zaman radyografik görüntüleme yöntemlerinden ve burun içi kameralardan faydalanılır.
Daha sonrasında hastanın durumuna uygun olarak hangi anestezi yönteminin uygulanacağına karar verilir. Geçmiş dönemlerde septoplasti operasyonlarında sıkça lokal anestezi tekniklerinden faydalanılırken günümüzde gelişen anestezi teknikleri ve anestezi güvenilirliğinin artmasıyla birlikte, hasta konforu da göz önünde bulundurularak genel anestezi tercih edilir.
Anestezi sağlandıktan sonra burun içerisinde yapılacak küçük bir kesiyi takiben burun içi yapıları ortaya konur. Eğri olan kemik yapıları destek mekanizmalarına zarar vermeyecek şekilde çıkarılır. Kıkırdak yapıdaki eğrilik ise eğer düzeltilebiliyorsa içeride düzenlenir. Bu mümkün değilse burun desteklerine zarar vermeyecek ölçüde çıkarılır. Bazı deviasyonlar ise burada bahsettiğimiz kapalı teknikle düzeltilemeyecek boyutta ise veya hasta aynı operasyonda burnunda bulunan şekil bozukluğunun da düzeltilmesini istiyorsa açık teknik dediğimiz yöntem uygulanabilir. Bu teknikte burun ucundan yapılan kesiyi takiben cilt kaldırılır ve tüm deformite düzeltilir. Tüm bu süreçler içerisinde burundan nefes almayı zorlaştıran burun etlerinin (konkalar) küçültülmesi de yapılarak tam bir tedavi gerçekleştirilmiş olur. Operasyonun bitiminde hem kanama kontrolunun sağlanması hem de ameliyat sahasının daha hızlı kapanması için genellikle silikon yapısında olan tamponlar konulur ve ortalama 2 gün sonra bu tamponlar çıkarılarak takip süreci devam ettirilir.
Septoplasti (Septum Deviasyonu Ameliyatı) sonrası nelere dikkat etmek gerekir?
Ameliyat gerçekleştirilen gün mümkünse en az 8 saat hastanede gözlem altında tutulan hasta herhangi bir komplikasyon veya özeL bir durum söz konusu değil ise aynı gün taburcu edilebilir. Tercihen 5 gün antibiyotik ve ağrı kesici ilaçlar kullandırılabilir. Bu süreçte birkaç gün hastanın dinlenmesi iyileşmeyi hızlandırdığı için önerilir. Eğer uygun koşullarda ofis tarzı yerlerde çalışan bir kişi ise hızlıca işine dönebilir. Ancak tozlu veya kalabalık ortamlar gibi yerlerde çalışanlar ise mümkünse 15 gün boyunca ve tam iyileşme olmadan işlerine dönmemelidirler. Ameliyat sonrası dönemde tuzlu su ile burun yıkamayı iyileşmeyi olumlu etkilemesinden dolayı tavsiye ederiz. Beklenmedik bir kanama, ateş veya ciddi ağrı durumlarında dikkatli olunması gerektiği özellikle akılda tutulmalıdır. Ayrıca burnu travmalardan korumak da son derece önemlidir. Kemik iyileşme süresince alınacak bir darbe operasyonun başarısını olumsuz yönde etkileyebilir ve tekrar deviasyon meydana gelebilir. Eğer operasyon sonrası aşırı kanama, bilinç bulanıklığı, kötü koku, iltihabi akıntı, aşırı ağrı gibi problemler yaşanıyorsa vakit kaybetmeden hekime başvurmak gerekir.
Septoplasti (Septum Deviasyonu Ameliyatı) sonrasında iyileşme süresi ne kadardır?
Septoplasti operasyonu sonrasında kişiler ertesi gün normal hayatlarına dönebilir. Bu süreçte sadece tozlu ve alerjik ortamlardan uzak durmalı, fiziki aktivite kısıtlanmalıdır. Tamponların alınması ile birlikte iyileşme süreci de hızlanacaktır. Orta seviyede fiziki aktiviteye sahip işlerde çalışanlar 1 hafta sonrasında işlerine dönebileceklerdir.
Normal koşullar altında kapalı teknikle yapılan septoplasti operasyonları sonunda şişlik ve morarma çok fazla gözlenmez. Fakat operasyon daha geniş kapsamlı ise ve estetik bir girişim olan rinoplastiyi de kapsıyorsa operasyon sonrası birkaç gün içerisinde gözaltları ve burun çevresinde şişlik ve morluklar görülebilir. Eğer böyle bir durum söz konusu ise, var olan bu şişlik ve morluklar bir hafta içerisinde ortadan kalkar. Bu hastalarda işe dönüş ve istirahat ihtiyacı daha uzun olmaktadır.
Septoplasti ve rinoplastinin birlikte yapıldığı operasyonlardan sonra burun bölgesinde ödem gözlenebilir. Bu ödeme bağlı olan hafif şişlik görüntüsü, operasyonu takip eden günlerde hızla ortadan kalkar ve burnun yeni görüntüsü tam olarak ortaya çıkar, fakat ödemin tamamen ortadan kalkması birkaç ayı bulabilir. İyileşme döneminin başlarında dikiş hattının bulunduğu dokuda ve üst çenede bir miktar his kaybı görülmesi son derece normaldir ve bölgedeki hissetme duyusu zamanla eski haline geri gelir.
