Son dönemlerde hızla artış göstermekte olan narsisizm (öz sevicilik) hızla yayılmakta ve toplumun kültürel normları ve üstten bakan siyasal ve toplumsal gruplar ve çıkar sistemini bunun üzerine kuran medya bu durumu pekiştirmektedir. Narsisizm yada öz sevicilik insanın kendine aşkı yada hastalık derecesinde kendine düşkünlüğüdür. Günümüzde yaygın olan "gemisini kurtaran kaptan" ve "ben tok olduktan sonra başkası açlıktan ölse banane "şeklindeki toplumsal söylemlerde narsisist bireylerin artmasına neden olmaktadır.
Kişilerarası paylaşımın ve desteğin giderek azalması, insanın kendini ihtiyaçsız görmesi ve başkalarından yardım istememesi de toplumsal narsizmin diğer bir boyutu. Bu ihtiyaçsızlık silsilesi içinde ben bana yeterim yanılsamasıyla yalnızlık girdaplarında bocalayan bir türlü tatmine ulaşamayan insanoğlu...
Narsisizmin temel boyutlarından Birinci Boyutu:Açlık boyutu,
Peki nedir narsisistik açlık?
Narsisizmin açlığı, alamadığı,doyamadığı ebeveyn sevgisidir, ebeveynleri tarafından yeterince sevilmeyen birey çok derin sevgi ve onaylanma ihtiyacı içindedir. Eğer çoçuk ayaklanıp anneden uzaklaşana kadar olan bu dönemde bu sevgiyi yeterince alamazsa ve bu boşluğu farklı bir sevgi nesnesi ile (baba, teyze, abla, yenge... Vb) ikame edemezse bunun açlığını yıllarca belki de bir ömür hissedecektir. Yeterince sevilmeyen birey hiç bir zaman sevildiğinden emin olamaz (Güvensizlik)
hep kuşkuları ve korkuları vardır ve anneye dönmek, anneye ulaşabilmek onun birincil eksikliği ve arzusudur.
Çoçuktan genelde:
-Anne beni seviyor musun?
-Baba beni seviyor musun?
-Gerçekten beni seviyormusunuz ? tarzında sorular duyarsınız
Narsisizmin bu birinci boyutunda açlıkla beraber gelişen diğer yapı bağımlılıktır, kişi bu açlığını gidermek ve doyum sağlamak için karşısındaki kişiye bağımlı bir yapı geliştirir. Annesinden aferin alabilmek için onun dediklerini koşulsuz yerine getirmeye çabalar. Annesi, sevgilisi ya da eşi ağzına da mıçsa! bir anlık ziyafet (sevilme, değer görme) ümidiyle de olsa onu terkedemez, çünkü beklenti hep doyma ümidiyledir. Alkol ve madde bağımlılarında da benzer yapılanma gözlemlenir. O kafayı yakalama umuduyla kişi içer de içer... ama o kafaya bir türlü ulaşamaz.. ulaşamadığı şeyin açlığını çeker!(terkeden sevgili örneği!)
Narsisizmi ikinci boyutu ise çok almak çok doymaktır. Kısaca fazla şimartılmış, el üstünde tutulmuş yetişkin çoçukta denilebilir. Bir türlü tatmin olamayan (hep daha fazlası) ve mutsuz bu yetişkin çoçuğumuz da sürekli olarak el üstünde (göz önünde) tutulabilmek ve onay almak için bağımlı, onay arayıcı bir yapı geliştirebilir. Yalnız burda farklı olan onay alabilmek için bağımlı yapı geliştiren bu çoçuk en küçük sillede küser ve geri çekilir, karşı taraf adım atmadan da zerre insafa gelmez (bir ay küs kalan eşler örneği!) zira ona hep verilmelidir ve o hep sevilmelidir. Onay alamdığı her durum onun için yeni bir yıkım demektir.
Buraya dikkat!
Bu durumda bu küsen yetişkin çoçuğuz onay almak beğenilmek için kendinden taviz verirken bir yandan da küser aslında (anneye dönme ihtiyacı = depresyon!) ve bu durumda da pasif agresif bir yapılanma gün yüzüne çıkar.
Bilin ki karşınızdaki narsist eğer kırılırsa çok sıcak bir gülümsemeyle dahi yanınıza yaklaşsa birazdan ağzınıza mıçmaya hazırlanıyordur ve size sürekli batırır iğneler eğer grup içindeyseniz sizden de biraz çekincesi varsa bu sefer sizi "değersizleştirir" mesala bir kaç dakika sonra kıyafetinizin uyumsuzluğu yada instagramdaki takipçi sayısınız sohbetin hiç olmadık yerinde arkadaş grubunun gündemi olabilir.
Genelde narsisitle terapiler pek de uzun sürmez ve verimli geçmez bazen erken yapilan ilk yüzleştirme girişimi danışanın kaçması için yeterlidir. Zira narsist özel ve eşsizdir. Gittiği terapist özel ve eşsiz olmalıdır. Şayet Onun cam fanusunu kırarsanız sizden daha beteri yoktur. Eğer o cam fanusu kırmaya kalkarsanız terapinin en olmadık yerinde onun nasıl bir doçent olduğunu nasıl bir akademisyen olduğunu yada oğlunun yada kızının nasıl başarılı ve mükemmel insanlar olduklarını dinlemek durumunda kalabilirsiniz. Narsistler övünmeden yapamaz ve övülmedikleri takdir görmedikleri ortamlarda bulunmak istemezler, övülmek ve takdir edilmek onların yaşam gayesidir.
Onları övmeyen ve takdir etmeyen kişilerin ise onları kıskandığını, haset ettiğini ve kendilerini engellemeye çalıştığını düşünür ve o kişi ve ortamlarda uzun süre bulunmak istemezler. Narsistin bir de mükemmeliyetçi yapısı da varsa işiniz oldukça zor. Onu hiçbir şekilde tatmin edemezsiniz. Bazı narsistler ise ilişkisel narsisttir etrafı insanla doludur ama etrafındaki hiç kimseyle duygusal bir ilişkisi yoktur, bazıları teşhirci narsisttir a dan z ye herşeyi göstermeye sergilemeye çok meraklıdırlar ama icraate gelince onları bulamazsınız, mesala teşhirci bir erkek narsist için sevgili demek; yanında gezdirip vitrinde gösterebileceği ve sevgilisinin güzelliği üzerinden onay alıp beğenilebileceği bir nesneden öte geçmez, teşhirci bir kadın içinse absürd kıyafetler, aykırı giyimler ve süslü gösterişli instagram hesapları... Sadece onay almak ve beğenilmek için bir arayış çabasından öte geçemez.(instagram bağımlılığı) Şizoid narsistler ise ilişkisiz narsist diyebileceğimiz grupta yer alır,Aşırı şişmiş benliklerinden dolayı auralarına kimseyi yaklaştırmayan bu tipler ise daha tehlikelidir, onları tanımakta zorlanırsınız.
Peki Narsistlerde nasıl ilişki kurulabilir?
Öncelikle bilmeniz gereken narsitlerin duygusal olarak körlük yaşadıklarını bilmeniz gerekir,hiçbir narsiste duygusal olarak dokunamazsınız, çünkü duygu özürlüdürler ve kullanılacağı endişesiyle duygularını açığa vurmazlar, ilişkide yüzeysel kalırlar.fakat siz onlarla duygusal bir paylaşımda bulunduğunuzda; bunu onun o harika hegomanyasını bozduğunuzda sizin aleyhinizde kullanırlar, bazıları bunu sizi toplum içinde değersizleştirerek bazıları dedikodu ,gıybet vs .. şeklinde yapar. Onlarla duygusal ilişkiye girmek yerine sınırları belli bir ilişkiden öte geçmeyin, özellikle bağımlı bir yapınız varsa kesinlikle yanlarına yanaşmayın zira bu durumda onların hedefi olabilirsiniz ve sizi etki alanlarına alarak güya sevgileriyle, canım, cicim, güzelim sen gel biraz muhabbet edelim ritüelleriyle sizi işgal ederler ve etrafınızda ondan başka kimsenin olmaması için ellerinden geleni yaparlar bir de bakarsınız onun hegemonyası altındasınız, Kısaca narsistin işgal girişimlerine dur der ve hatalarıyla direk yüzleştirirseniz otomatik olarak sizden uzaklaşırlar. Eğer bir narsistle yaşamak zorundaysanız onu mutlaka terapiye yönlendirin yoksa yaşamı size zehir edebilir.
