Menisküs Yırtıkları
Dizde; bir adet iç kısımda (medial menisküs) bir adet dış kısımda (lateral menisküs) olmak üzere iki adet menisküs bulunur. Bu yapılar vücudun en hareketli eklemlerinden olan dizlerde hareket kolaylığı sağlar, kaval ve uyluk kemiklerinin birbiriyle olan temas yüzeylerini artırarak kemiklerin üzerine binen vücut ağırlığının dengeli bir şekilde dağılmasına imkan sağlar. Ayrıca ani bir darbe sonucu diz bölgesinde oluşan şok kuvveti emer ve diz iç sıvısının eklem kıkırdaklarına yayılmasını sağlar.
Menisküs yırtığı başta sporcular olmak üzere bir çok insanın başına gelebilir. Ağır yük taşıyanlar, sürekli ayakta duranlar, yaygın olarak ev işleriyle uğraşan ev hanımları, yaşlılar gibi…
Medial menisküs daha hareketsiz olduğu için yırtığı daha fazla oluşur. Ön çapraz bağ yırtığına neden olan akut yaralanmalarda lateral menisküs yırtıkları daha fazladır. Yaşlı hastalarda medial menisküs arka boynuz yırtıkları daha fazladır.
Menisküs Yırtığının Belirtileri Nelerdir?
Menisküs yırtığında ilk bulgu ağrıdır. Ağrı kendi genellikle merdiven inip çıkma, tuvalet kullanma ve namaz kılma gibi diz kırma hareketlerinde belli eder.. Yırtığın boyutuna göre dizlerde kilitlenme, takılma, boşalma, klik sesi ve şişlik gibi şikayetler eşlik eder. Hastaların bir kısmı merdiven inerken olan ağrıdan şikayet edebilir.
Yaralanmış menisküs tarafında eklem çizgisi üzerine bastırmakla ağrı olması en duyarlı muayene bulgusudur. Muayene sırasında eklemlerde sıvı görülebilir. Mc Murray, Apley gibi testler muayenede kullanılabilir.
Muayene yapılan hastalarda menisküs yırtığı ve beraberinde ek yaralanma şikayeti varsa tespit için MR tetkiki istenir.
Menisküs Yırtığı Nasıl Tedavi Edilir?
Ani yaralanmada başlangıçta diz dinlendirilmeli, buz uygulaması ve kompresyon, bacağın yükseğe kaldırılması yapılmalıdır. Uzun dönemde hareket düzenlenmeli, steroid olmayan ağrı kesiciler kullanılmalı ve hasta fizyoterapiye alınmalıdır.
Gerek duyulduğunda hastalar koltuk değneği kullanabilirve diz ayak bileğine kadar 4-6 hafta alçıya alınabilir. Hastalar diz ve kalça etrafındaki kasları güçlendirici izometrik egzersizlere 4-6 hafta sonra başlamalıdır.
Cerrahi tedaviye genellikle genç hastalarda ve damarlanması iyi olan dış üçte bir menisküs kısmındaki vertikal kongitüdinal yırtıklarda başvurulur.
Cerrahi yöntem seçilirken hastanın yaşı, genel sağlık durumu, yaşam tarzı, menisküs yırtığının yeri dikkate alınır. Parsiyel menisektomi yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir.
Menisküs Yırtıklarında Fizik Tedavi Nasıl Yapılır?
Cerrahi olsun veya olmasın tüm menisküs yırtıklarında egzersiz programı semptomları azaltmada etkilidir.
İlk haftalarda amaç eklem hareket açıklığını artırmakla beraber ağrı ve şişliği azaltmaktır. Uyluk kaslarının atrofisini engellemek için statik germe egzersizleri yapılır ve elektrik stimülasyonu verilebilir. Hasta tolere etmeye başlayınca aktif eklem hareket açıklığı egzersizlerine geçilir.
Parsiyel menisektomi sonrası erken ve uygun rehabilitasyon programı fonksiyonel kazanımda önemli rol oynar.
