Çocukluk, yaşam serüveni içinde yer alan en büyüleyeci dönemlerdendir. Bireyler özellikle bu dönemde çok hızlı gelişim gösterirler. Bu gelişim dönemi içinde karşılaşılan bazı travmatik olayların etkisi, bireyi yaşamı boyunca takip etmektedir. Bu nedenle biz büyüklerin önemsiz olarak algılayabileceği ufak detaylar dahi onların dünyasında büyük anlamlar taşır ve –istemeden de olsa- yaratılan olumsuz etki onları yaşamları boyunca etkileyebilir.
Çocuklar gelişim dönemlerine göre bazı durumları çok kolay algılayabilirken, onlara karmaşık gelen durumlar da olacaktır. Kurban bayrayramıda çocukların anlamlandırmada güçlük çektiği olaylardan biridir. Henüz soyut düşünce dönemine geçmemiş olan çocuklar kurban bayramını, bayramda neden hayvan kesildiğini anlamada güçlük çekerler. Bu durum onları psikolojik olarak sarsacaktır.
Her çocuk kurban kesiminden farklı etkileniyor olsa bile bazı ortak noktalar vardır. Bununları en önemlisi de travmaya neden olduğudur. Sebebi ne olursa olsun -ki çocuklar buradaki sebebi anlamayacaklardır- bir hayvanın gözleri kapalı şekilde kesilmesi, parçalara ayrılması, her yerin kan olduğunu görmesi çocuğun bir vahşete şahit olması anlamına gelir. Bu durum da çocuklar üzerinde yıkıcı bir travmaya neden olur. Yaşı büyük çocuklar bunu belki aşabilirler ancak küçük çocuklar için bu travma ruhsal bozuklukları da beraberinde getirir.
En çok gözlenen durumlar;
Altına kaçırma (enürezis),
Kabus görme,
Hırçın, saldırgan, öfkeli davranışlar sergileme,
Et yemek istememe,
Çevresindeki kişilerden uzaklaşma,
Depresyon
Çocuğun travma yaşamaması için neler yapılabilir?
Yaşı büyük ve anlayabilecek gelişim düzeyinde ise bayramın ne anlama geldiği, neden kurban kesildiği açıklanabilir. Ancak çocuk küçükse kesinlikle anlatılmamalı ve kesim sahnelerini, kanlı ortamları görmesi engellenmelidir. Bir çok kesim alanı açılmış olsa bile yine de bu sahneleri görmeye devam ediyoruz. Burada çok dikkatli olunmalı ve çocuktan önce o alanı sizin görüp onun dikkatini başka bir yöne çekmelisiniz.
En çok yapılan hatalardan birisi de yanında detaylı konuşmaktır. Hiçbir zaman çocuğun yanında kurban kesimi hakkında detaylı konuşmalara girilmemeli.
Çocuklar özellikle televizyonlardan uzak tutulmalıdır. Çünkü tüm kanallar genel olarak yanlış kesimle dolu sahneleri vermektedirler.
Ne kadar dikkat edilmeye çalışılsa bile topluluk olarak yaşayan bir millet olduğumuz için çocukların çevresinden bir şeyler duyma ihtimalleri yüksektir. Travma sadece birebir yaşayarak gerçekleşmez, başkalarının yaşadığı olayı görme ya da duyma da travmaya neden olabilir. Böyle bir durum farkedildiği anda çocuğa dikkatlice kurban bayramın anlatılmalı ve bir çocuk psikoloğundan mutlaka destek alınmalıdır.
Çocuğunuzla beraber bayramın mutlu anlarını yaşamayı ihmal etmeyin. Birlikte alışverişe çıkın, ev ziyaretleri yapın, bol bol bayramlaşın paylaşmanın ve destek olmanın güzelliklerini öğretin.
