Kraniosinostoz: Bebeklerde Kafatası Şekil Bozukluğuna Dair Bilgilendirme
Kraniosinostoz Nedir?
Bebeklerin kafatası, doğumdan sonra büyümeye devam edebilmesi için birden fazla kemikten oluşur ve bu kemikler arasında “sütür” adı verilen yumuşak bağlantılar vardır. Aslında bunlar birer eklem yüzeyidir. Kraniosinostoz, bu sütürlerden birinin normalden erken kapanmasıyla ortaya çıkar. Sonuç olarak kafatası, büyüme yönünü değiştirebilir ve şekil bozuklukları oluşabilir.
Belirtiler Nelerdir?
Kafatasında Asimetri: Başın bir tarafının daha düz, diğer tarafının daha çıkıntılı görünmesi.
Alın veya arka kafa bölgesinde belirginlik: Öne doğru çıkık alın ya da arkaya doğru basık kafa yapısı.
Erken dönemde bıngıldağın kapanması: Normalde birkaç ay açık kalan bıngıldağın çok erken kapanması.
Yüzde şekil değişiklikleri: Gözlerin konumunda farklılık, burun yapısında asimetri gibi bulgular.
Nadir durumlarda kafa içi basınç artışı belirtileri: Huzursuzluk, kusma, gelişim geriliği gibi bulgular.
Bu belirtiler her bebekte aynı şekilde görülmeyebilir. Bu yüzden erken fark edilmesi ve uzman değerlendirmesi çok önemlidir.
Tanı Nasıl Konur?
Tanı süreci fizik muayene ile başlar. Kafatası şekli, bıngıldak durumu ve dikiş hatları değerlendirilir. Belli sütürlerin erken kapanması belli tipik şekillere yol açar. Bu yüzden bu konuda uzman beyin cerrahları oldukça kolay bir şekilde doğru tanıyı koyar. Gerekli görüldüğünde radyolojik görüntüleme (özellikle BT) ile hangi sütürün kapalı olduğu netleştirilir. Bu değerlendirme, cerrahi planlama açısından da ayrıca yol göstericidir.
Cerrahi Tedavi Seçenekleri
Kraniosinostoz tedavisinde cerrahi müdahale, kafa şeklinin düzeltilmesi ve beynin sağlıklı gelişiminin desteklenmesi açısından önemli bir adımdır. Cerrahi yöntem, bebeğin yaşı, hangi dikişin erken kapandığı ve kafa şeklinin ne kadar etkilendiğine göre belirlenir. Genel olarak iki farklı cerrahi yaklaşım uygulanabilir:
1.Endoskopik Sütürektomi (Kapalı Yöntem)
Bu yöntem, özellikle erken tanı konulan ve 6 ayın altındaki bebeklerde tercih edilir. Küçük bir kesiyle yapılan bu işlemde, erken kapanan dikiş hattı endoskop yardımıyla açılır. Ameliyat süresi daha kısadır, kan kaybı genellikle az olur ve iyileşme süreci hızlıdır.
Avantajı: Daha az invaziv bir yöntemdir, bebekler genellikle aynı gün ya da ertesi gün taburcu olabilir.
Sonrasında: Kafatasının istenilen şekilde gelişebilmesi için özel bir kask tedavisi uygulanır. Bu kask, büyüyen kafatasını yönlendirerek şeklin düzelmesine yardımcı olur.
Bu yöntem, uygun hastalarda oldukça başarılı sonuçlar verir. Ancak her kraniosinostoz tipi için uygun olmayabilir.
2.Açık Cerrahi (Total Kalvaryal Şekillendirme)
Bu yöntem, genellikle daha ileri yaşta tanı alan ya da birden fazla dikişin erken kapandığı durumlarda tercih edilir. Ameliyat sırasında kafatası kemikleri dikkatlice şekillendirilir ve yeniden yerleştirilir. Böylece hem estetik görünüm düzeltilir hem de beyin gelişimi için yeterli alan sağlanır.
Avantajı: Kask tedavisine gerek kalmaz. Kafa şekli ameliyat sırasında doğrudan düzeltilir.
İyileşme süreci: Endoskopik yönteme göre biraz daha uzun olabilir, ancak uzun vadeli sonuçlar oldukça yüz güldürücüdür.
Her iki yöntemde de amaç, çocuğunuzun hem sağlıklı gelişimini desteklemek hem de estetik olarak doğal bir kafa yapısına kavuşmasını sağlamaktır. Hangi yöntemin uygun olduğuna, detaylı değerlendirme ve görüntüleme sonrası karar verilir.
