Kitap Önerisi: Atomik Alışkanlıklar
Atomik Nedir?
Atomik bir şeyden son derece az miktarda olan, daha büyük bir sistemin en küçük halidir. Aynı zamanda atomik çok büyük bir enerji ve güç kaynağı olarak tanımlanabilir.
Alışkanlık Nedir?
Alışkanlık olarak tanımladığımız şeyler bir düzeni olan, tekrarlanan rutinler ya da belli bir duruma verilen otomatik bir tepki olarak tanımlayabiliriz.
Bir Davranış Nasıl Oluşur?
Bir davranış bizim o davranışı sonuçlandırmamızla gerçekleşse de aslında alışkanlıklar hayatımızın birçok yönünde bizi etkiler. Başlangıçta küçük olan her değişiklik onları sürekli olarak tekrarlamamızla oldukça büyük sonuçlar oluşturur. Hepimiz zaman zaman birçok şekilde olumsuzluklarla
karşılaşabiliriz yalnız bu durumlar hayatımızın kalitesini alışkanlarımızın kalitesine bağlı olduğu gerçeğini hiçbir zaman değiştirmez. Aynı alışkanlıklarla yalnızca aynı sonuçlar alabileceğimizi savunur James Clear, aynı zamanda bir insan çok daha iyi alışkanlıklar edindiğinde her şeyin mümkün olabileceğini de savunmaktadır.
Bir Davranış Değişirse Ne Olur?
Küçük alışkanlıkların etkisi zaman ilerledikçe katlanarak artmaktadır. Mesela her gün sadece %1 oranında daha iyi olduğumuz bir yılın sonunda neredeyse 37 kat daha iyi sonuçlar elde ettiğimizi sonuçlar göstermektedir.
Bir uçağa bindiğinizi varsayın, pilot yönünü sadece üç buçuk derece değiştirirse siz bambaşka bir yere ulaşırsınız. Bunun gibi en ufak bir değişiklik bile fark edilmese de başlangıçta sonucunu inanılmaz derecede değiştirir. Kitapta bahsedilen durumla tam olarak böyle aslında. Bir alışkanlık değişir çok küçük bir alışkanlık olarak başlasa da sonunda çok büyük etkiler oluşturan bir hayat rutini elde etmiş oluruz. James Clear’a göre başarı, hayatımızdaki bir kez yaşanan dönüşümlerden değil de günlük hayatımızdaki alışkanlıkların ürünüdür.
İlerleme Nasıl Bir Şeydir?
Bambu yeraltında geniş kök sistemleri kurarak ilk beş yıl boyunca çok da fazla belli değilken bir buçuk ay içerisinde 27 metre boyuna ulaşır. Tam olarak bu örnek bize alışkanlıklarla da bağlantılı olduğunu gösterebilir, başlangıçta ufacık bir değişikliği belki kimse fark etmez daha sonra başlangıç ve orta aşamalarıyla birlikte belki hayal kırıklığına düşebiliriz ama devam edilen taktirde eğer hayal kırıklığı yaşayıp bırakmazsak sonuçlar mükemmeldir.
Amaçlar Mı Önemlidir Yoksa Sistemler Mi?
Hedefler bizim varmak istediğimiz sonuçlarla ilgilidir, sistemler ise süreçlerle ilgilidir. Sonuca giden süreçlerle ilgili der bu düşünce yapısı bize bazı şeyleri gösterir. Hedefler tamamen işe yaramaz değildir tabii ki ama hedefler yön belirlemek açısından oldukça idealdir. İlerleme göstermede ise sistemler idealdir. Sürekli hedeflerimizi düşündüğünüzü varsayalım ve sistemlere odaklanmadığımızı varsayalım. Bu bize hiçbir sonuç vermeyebilir.
Alışkanlıkların Öneminin Esas Sebebi
İnsanlar alışkanlıklarına dönüşmektedirler. Alışkanlıkların önemli olmasının sebebi aslında size daha iyi sonuçlar getirmeleri değil de sizin kendinizle alakalı inançlarınızı değiştirebilmesidir. Bu yüzden oldukça önemlidirler. İnsan rutinleri ile bir bütün halindedir ve alışkanlıklar insanın kendisini oluşturmaktadır.
Davranış Değişikliği Yasası Nedir?
James Clear’a göre davranış değişikliği yasasının 4 maddesi vardır. İlk madde işaret”tir. Bir şeyin görünür olmasıdır. Bize işaret etmelidir. Bir kitap okuma alışkanlığı edinmek istediğimizde kitabı en görünür yerde tutmak yada su içme alışkanlığı kazanmak isteyen birinin su şişesini yanından ayırmamasıyla ilgilidir. Görünür kıldığımız şeyler bize alışkanlık olarak dönebilir.
İkinci adım ise “istektir”, bir şeyi istemekten geçer. Bir alışkanlığı cazip kılmaktır. Zor bir akışkanlıktan hemen önce çok keyif aldığınız bir şeyi yapmak gibi diyebiliriz. Her sabah mailleri kontrol etmek sıkıcı olabilir. Ama kahve içmekten çok keyif alırsınız aynı sabahlar. Kahve içerken mail kontrol etmek o kadar da sıkıcı gelmez zamanla. Sonuç olarak cazip bir davranışla istenmeyen akışkanlık eşleşir. Ve istek adımı oluşmaya başlayabilir.
Üçüncü aşama ise “tepkidir”. Bunu uygulamaya geçmektir. Kısaca kolaylaştırmaktır. Zahmet ve pürüzleri azaltmak, ortamı hazır hale getirmek, teknolojiden yada zamansal sıkıntıları azaltacak sistemlerden yararlanmak diyebiliriz. Her ay fatura ödemeyi unutmamak bunu akışkanlık haline getirmek isteyen biri için otomatik ödeme planı kullanmak durumu kolaylaştırmaktır.
Son aşama yani dördüncü aşama ise “ödüldür”. Tatmin edici kılmaktır. Pekiştirme kullanmak yani akışkanlığı tamamladığınız zamanlarda kendinizi ödüllendirdiğiniz şey bir döngü haline gelir ve bu daha sonra size işaret olup istemenize de sebep olur. Kısacası davranış değişikliği yasasına göre;
1. İşaret
2. İstek
3. Tepki
4. Ödül
İşaretleri görünür kılarsanız alışkanlıklarınız oluşur ya işaretleri görünmez kılarsanız? İşaretler görünmez kılındığında da alışkanlıklarınızdan vazgeçerseniz kendinizi kontrol etmenin yolu tam olarak buradan geçer.
Davranış yasalarında ki bu dört maddenin oluşturulması yani görünür kılınması, cazip kılınması, kolaylaştırılması ve tatmin edici kılınması ile oluşturulan alışkanlıklar kalıcı hale gelirken, olumsuz bir alışkanlıkdan vazgeçmenin yöntemide bunların hepsinin tam tersini yapılmasıdır. Örneğin kötü bir alışkanlık da vazgeçmenin yöntemi; görünmez kılınması, itici kılınması, zorlaşması ve tatmin edici olmaktan çıkartmakla gerçekleşir.
İnsan yaptıklarıyla ve rutinleri ile ortaya çıkar insanın inançlarıyla alışkanlıkları arasında bir bağlantı vardır bu sebeple bir şeyi ne kadar çok çok kez yaparsak kimliğimizde o yönde değişmeye başlar. Bu sebeple iyi alışkanlıklar oldukça önemli iken, vazgeçmek istediğimiz kötü alışkanlıklar da bu davranış yasalarının tam tersini yapmaktan geçmektedir.
