Uzun ve sıcak yaz günlerinin ardından kış kendini aniden hissettirdi. Pek çoğumuz kış soğuklarına hazırlıksız olarak yakalandık. Ancak kış soğuklarına hazırlıksız yakalanan yalnızca vücudumuz değil. Ruhsal sağlığımız da kışın aniden gelmesinden pek hoşnut değil. Çevrenizde pek çok kişi son zamanlarda kendisini aniden daha mutsuz, yorgun, sinirli ve üzgün hissettiğinden bahsetmiştir. Bu durumun asıl sebebi mevsimsel depresyon olabilir.
Mevsimsel depresyon; yılın belli dönemlerinde ortaya çıkan bir duygulanım bozukluğudur. Kış depresyonu kendisini genel olarak;
- Yorgunluk,
- Üzgün ve mutsuz hissetme,
- Gerginlik,
- Dikkat azalması ve unutkanlık,
- Karbonhidratlı yiyecekler tüketme isteği,
- İsteksizlik,
- Çalışmada zorlanma,
- Dinlenememe gibi belirtiler ile gösterir.
Mevsimsel Depresyon Neden Ortaya Çıkar?
Mevsimsel depresyonun neden ortaya çıktığı ile ilgili net bir bilgi yoktur. Ancak çeşitli faktörler kış depresyonunun ortaya çıkmasına neden olabilir. Bu faktörleri şu şekilde sıralayabiliriz:
1.Güneş Işığı: Güneş ışığı beynin duygu durumunun düzenlenmesi, uyku, iştah gibi görevlerden sorumlu hipotalamus bölgesini harekete geçirir. Hipotalamus güneş ışığını az aldığı zaman bu aktiviteler oldukça yavaşlar ve durma noktasına gelir. Bu sebeple kış aylarında depresyon daha sık görülür.
2.Serotonin Düzeyi: Vücuttaki serotonin miktarı depresyonu tetikleyen önemli sebeplerden bir tanesidir. Serotonin duyguların düzenlenmesine, olumlu duyguların ortaya çıkmasına, kişinin kendisini iyi hissetmesine, istekli ve enerjik olmasına yardımcı olur. Kış depresyonunun ortaya çıkmasına da düşük serotinin miktarı etki eder.
3.Melatonin Düzeyi: Mevsimsel depresyonun ortaya çıkmasındaki önemli etmenlerden bir tanesi de vücuttaki melatonin düzeyidir. Melatonin hormonu uykuya dalmaya yardımcı olur. Kış aylarına girilmesi ile birlikte vücutta salgılanması artan melatonin hormonuna vücut başlangıçta uyum sağlayamayabilir. Bu sebeple daha çok uyuma isteği, dinlenmeme gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Yapılan araştırmalar da mevsimsel duygulanım bozukluğu yaşayan kişilerin vücutlarında melatonin düzeyinin diğer bireylere oranla daha yüksek olduğunu kanıtlamıştır.
Kış depresyonuna bu üç faktörün haricinde travmatik bir olay, hastalıklar, beslenme düzeninin değişmesi, alkol kullanımı gibi etkenler de neden olabilir.
Kış Depresyonunun Etkilerinden Kurtulmak İçin Neler Yapılabilir?
Kış depresyonu kişileri rahatsız edici boyutlara ulaşabilir. Bu tip durumlarda bir psikoloğa başvurmak ve tedavi olmak gerekir. Ancak bunun haricinde kış depresyonunun etkilerini hafifletebilmek için şunları uygulayabilirsiniz:
Güneş Işığı Almaya Çalışın!
Gün ışığının eksikliğinden kaynaklanan durumları ortadan kaldırabilmek için, kış aylarında gün ışığının en yoğun olduğu öğlen saatlerinde dışarı çıkmaya özen gösterin. Gün ışığının duygularınızın düzenlenmesine ve kendinizi iyi hissetmenize önemli bir katkısı olacaktır.
Spor Yapın!
Vücuttaki serotonin miktarını artırmak da kış depresyonunun etkilerini azaltmaya yardımcı olacaktır. Bu sebeple düzenli bir şekilde spor yapmaya çalışın ve duygularınızın düzenlenmesine yardımcı olun.
Beslenme Düzeninize Dikkat Edin!
Mevsimsel depresyon daha çok şekerli ve karbonhidratlı yiyecekler tüketme isteği uyandırır. Düzenli ve dengeli bir beslenme programı ile vücudunuzu kış depresyonunun etkilerinden koruyabilirsiniz.
Sevdiklerinizle Daha Çok Zaman Geçirin!
Kış aylarında battaniyenin altına girip yatmak dışarıda arkadaşlarınızla ya da ailenizle görüşmekten daha cazip gelebilir. Ancak kış depresyonu büyük bir oranda isteksizliğe neden olur. Bu sebeple kendinizi sevdiklerinizle görüşmek için zorlamak mevsimsel depresyonun olumsuz etkilerini hafifletir.
Kış depresyonu ile mücadele etmek için tüm bu etkenlere dikkat ediyorsanız ancak yine de depresif ruh halinden kurtulamıyorsanız, mutlaka bir psikolog ile görüşün. Çünkü yaşadığınız depresyonun tek nedeni mevsim değişikliği ve uyum sağlayamama olmayabilir. Başa çıkamadığınız, müdahale edilmesi gereken altta yatan başka nedenler olabilir.
Psikolog Gonca BAĞLAR
