Kısırlık korunmasız ilişkiye rağmen bir yıl içinde gebelik olmamasıdır. Gebeliğin oluşabilmesi için sağlıklı bir yumurtanın, sağlıklı bir sperm ile sağlıklı tüplerde birleşmesi ve oluşan embriyonun tüpten rahim içine gelmesi ve rahim içine tutunması gerekir.
Kısırlığın araştırılması için 3 temel test vardır. Bunlar yumurtalamanın araştırılması için hormon testleri, spermiogram ve tüplerin açık olup olmadığının değerlendirilmesi için rahim filmidir.
İlk önce spermiogram testi yapılmalıdır. Kadına ait testler adet günleri ile ilişkili olduğundan beklemek gerekebilir.
Normal spermiogram değerleri şu şekilde olmalıdır:
Parametre WHO 2010
1.Miktar ≥ 1.5ml
2.ml de sperm sayısı ≥15 milyon/ml
3.Toplam sperm sayısı ≥39 milyon
4.Hareketlilik %40
5.Şekil ≥%4
6.Canlılık ≥%58
Spermiogramın normal olduğu durumlarda erkek faktörünü araştırmak için ayrıca antisperm antikor ölçümü ve spermin yumurtayı dölleme kapasitesi testleri yapılabilir.
Kadına ait sebeplerin araştırılmasında öcelikle yumurtalama olup olmadığı araştırılmalıdır. Bu araştırma için siklusun belirli dönemlerinde hormon testleri yapılır ayrıca ultrasondan yararlanılır.
Kadınlarda fazla kilo, stres,aşırı egzersiz, tiroid hastalıkları, süt hormonunun yüksek olması ve polikistik over gibi durumlarda yumurta çatlaması olmayabilir.
Kadınlarda yumurta sayısının değerlendirilmesi önemlidir. Bu değerlendirme için adetin 3.günü ultrason ile yumurtalıklardaki antral foliküller sayılır ayrıca aynı dönemde FSH (Folikül stimülan hormon ) ve AMH (Anti müllerian hormon) seviyeleri değerlendirilir. Yumurta sayısı azaldığında FSH değeri yükselir ve AMH değeri düşer. Yumurta sayısının normal olması demek her yumurtalıkta en az 4-5 yumurta olması, FSH değerinin 10 mIU/ml nin altında olması ve AMH değerinin 1.5 ng/ml nin üzerinde olmasır.
Kadınlarda bir diğer kısırlık sebebi de tüplerdir. Kadınlarda geçirilen operasyonlar, düşükler, spiral kullanımı, dış gebelik geçirilmesi ve endometriozis hastalığı tüplerin tek veya iki taraflı tıkanmasına sebep olabilir. Bu durumu araştırmak için de rahim filmi (Histerosalpingografi) ve laparoskopi yapılması gerekebilir. Eğer bulgular tüplerin kapalı olabileceğini düşündürüyorsa laparoskopi yapılmalıdır. Laparoskopi ile endometriozis ve karın içindeki yapışıklıklar da tespit edilip tedavi edilebilir ayrıca tüplerin yapısı detaylı incelenir ve hastaya uygulanacak tedavi yönteminin seçiminde de faydalı olabilir.
