Merhaba Sevgili Dostlar,
Sizlere beslenmenin ilkelerini anlatmak ve sizleri makro besin öğeleri ile tanıştırmak istiyorum. Makro besin öğeleri ‘karbonhidrat, protein ve yağ’ dan oluşmaktadır. Şimdi ise;
Karbonhidrat NEDİR/NELERDE bulunur?
Karbonhidrat makro besin öğelerinden biri olup, karbonhidratların temel görevi vücuda enerji sağlamaktır. Karbonhidratlar, yapılarına göre;
Monosakkaritler (glikoz, fruktoz, galaktoz), Disakkaritler (sakaroz, laktoz) ve Polisakkaritler (nişasta, glikojen, lif-posa) olarak, fonksiyonel bakımdan ise Glisemik İndekslerine (Gİ) göre sınıflandırılır. Monosakkaritler ve disakkaritler basit şekerler-karbonhidratlar, polisakkaritler ise kompleks karbonhidratlar olarak da adlandırılmaktadır.
Basite indirgersek; basit karbonhidratların sindirimi vücudumuzda kısa sürede tamamlanır ve şekerimizi ani şekilde yükselten besinlerdir. Kompleks karbonhidratlar ise sindirimi uzun süren ve kandaki şekerimizi dengelediği için tokluk süresini uzatmaktadır.
Basit karbonhidratlar; şekerli yiyecekler (bal, reçel, pekmez, marmelat, meyve suları, meşrubatlar, çikolata, dondurma), pirinç, beyaz un ve mamulleri vb. gibi besinler basit karbonhidrat grubuna girmektedir.
Kompleks karbonhidratlar; arpa, bulgur, kurubaklagiller, düşük yağlı süt ve süt ürünleri, çoğu meyve, gibi besinler kompleks karbonhidrat grubuna girmektedir.
Sedanter (fiziksel aktivitenin olmadığı) bireyler için, genellikle önerilen kompleks karbonhidratların tüketilmesidir. Bu şekilde kandaki şekeri düzenler ve sürekli acıkma hissini kontrol altına alabilirsiniz.
Karbonhidratların bizler için faydaları ise; vücutta enerji ve ısı ihtiyacını karşılamak, 1 gram karbonhidrat vücuda 4 kalori kazandırmaktadır. Bu sayede gerekli enerji için proteinler harcanmıyor ve vücut dengesi sağlanıyor.
Karbonhidratların diğer bir faydası ise vücutta elektrolit ve su dengesine katkı sağlamaktadır. Ayrıca karbonhidratların içerdiği posa, basit şeker emilimini hızlandırıyor ve kolesterolün düzenlenmesine de yardımcı olmaktadır. Süt ürünlerinin içerdiği laktoz ise kalsiyum emilimini hızlandırmakta ve bu da kemik gelişimine büyük katkı sağlamaktadır.
Günde ne kadar karbonhidrat tüketmeliyiz?
Bu sorunun cevabı; kişinin, boy-kilo-yaş-fiziksel aktivite (türü-kaç saat)-kan değerleri gibi anamnez bilgilerinin sonucuna göre değişmektedir. Diyet kişiye özeldir.
