Anoreksi ne demek?
Kelime olarak iştahsızlık anlamına gelmektedir. Fizyolojik veya psikolojik nedenlere bağlı, kısa dönemli ya da uzun dönemli kronik olabilir
Kaşeksi ne demek?
Latincede Kekos Hexis (: kötü durum) ifade eder. Aşırı zayıflama gelişir. Kaşeksiye neden olan en sık sebepler:
İleri yaş (anorexia of ageing)
Kronik hastalıklar
Demans
Depresyon
Kanser
İnme
Cerrahi uygulamalar
Kemoterapi / Radyoterapi
Sosyal koşulların yetersizliği
Malnutrisyon ne demek?
Vücudun, temel gereksinimi olan makro ve mikro besin ögelerinden yoksun kalması sonucunda, yapısal eksiklikler ve organlarda disfonksiyon ile ortaya çıkan klinik duruma MALNUTRİSYON denir.
BESLENME DESTEĞİ (NUTRİSYONEL DESTEK) TEDAVİSİ
Kalp ve damar hastalarının %15’i, Kanser Hastalarının %30-80’i (kanserin türüne ve kaynaklandığı organa bağlı değişkenlik gösterir) malnutrisyonla karşı karşıyadır. Yaşlılarda ve nörolojik hastalığı bulunan kişilerde risk fazladır.
Kanserli bir kişide malnutrisyon gelişmesi durumunda, enfeksiyon artar, yara iyileşmesi azalır, komplikasyon gelişimi artar, ölüm riski artar, tedavi süresi uzar, hastanede kalış süresi uzar. Yaşam kalitesi düşer ve maliyetler artar.
Kanserli hastaların birçoğunda kilo kaybı mevcuttur. Malnutrisyon gelişimi en çok Pankreas, Akciğer ve Gastrointestinal sistem (yemek borusu, mide, bağırsak) kanserlerinde görülür. Kanser hastalarında gıda alımında azalma, kalori ihtiyacında artış, aşırı sitokin üretimi ve metabolik bozukluklar mevcuttur.
Gıda alımındaki azalma hastalığın kendisine ya da tedavi sırasında kullanılan ilaçlara ve tedavilere bağlı gelişebilir. Bulantı, kusma (tümöre ve ilaçların yan etkisine bağlı), iştahsızlık (tümörden salgılanan maddeler, depresyon), çiğneme ve yutmada zorluk (yemek borusu iltihabı, mantar enfeksiyonu gelişimi, radyoterapi) ve ağrı gibi nedenlerle gıda alımı bozulur.
Tümör hücreleri proteoliz tetikleyici faktör artışına neden olur. Bu da katabolizmayı ve enerji tüketimini artırır. TNF (kaşeksin), interlökin-1 ve interlökin-6 artar. Sistemik enflamasyon gelişir. Akut faz reaksiyonu olur. Buna bağlı olarak istirahatteki enerji tüketimi artar, CRP seviyesi yükselir. Aynı zamanda ghrelin reseptörüne direnç gelişir, bu da iştahsızlığa ve anoreksiye yol açar. Tüm bu mekanizmalar nedeniyle hastada ciddi kilo kaybı olur. Bu dönemde hastalar kaşeksiye girerler.
Akciğer kanserli olgularda istirahat enerji ihtiyacı çoğunlukla artar (katabolik süreç). Artmayanlarda da hipermetabolik durum mevcuttur. İnsülin direnci artar, Glukoneogenez artar, Serum laktat düzeyi artar, Lipoliz ve serum lipid düzeylerinde artış olur, Ubiquitin-proteozom yolağında aşırı aktivite olur ve Protein yıkımı artar. Bunlara bağlı olarak; Hiperglisemi, hipoglisemi, Bozulmuş glukoz toleransı, Hiperlipidemi ve Hipoalbuminemi gelişir.
Beslenme durumunun değerlendirilmesi: 4 temel kriter ile yapılır.
Anamnez
Kilo kaybı
Yeme düzeninde değişiklik
Fiziksel değerlendirme
Antropometrik ölçümler
Beden Kitle Endeksi (BKİ= kg/m2): ≤18.5 zayıf
Baldır çevresi: <31 cm; sarkopeni lehine değerlendirilebilir.
Üst orta kol çevresi: Erkekte<23 cm, kadında<22 cm: DÜŞÜK
Tarama ve değerlendirme testleri
NRS-2002 (Nutritional Risk Screening)
SGA ( The Subjective Global Assessment)
MNA (Mini Nutritional Assessment)
