Hipnoterapi ve hipnoz

Hipnoz uzmanına giderken nelere dikkat etmeliyim?

İyi bir hipnoz hizmeti alabilmek için uzmanın alandaki yeterliği(diploma, profesyonellik, eğitimler, süpervizyon vb.), güvenirliliği, vaadleri(bilimsel ve gerçekçi olmalı) ve insanlara yaklaşımı önemlidir. Bunun yanında sunacağı hizmet ve talep ettiği ücret arasındaki denge önemlidir.

Hipnozun etkisine inanmak zorunda mıyım ve hipnoz tehlikeli midir?

Kişinin hipnozdan faydalanması için inanması değil, terapiste güvenmesi, değişimi istemesi gereklidir. Çünkü hipnozda olmak danışanın insiyatifine bağlıdır. Kişi hem hipnoz anında hem de hipnoz sonrasında terapistine güvenmeli ve direktifleri önemsemelidir. Profesyonel ve etik olarak yürütülen hipnoterapi seansı bir tehlike yaratmayacaktır. 

Kaç yaşından sonra hipnoz olunur?

Çocuklarda hipnoz konuşma öğrenildiği dönemden itibaren uygulanabilir, fakat çocuğun telkinleri kabul etme, konsantre olabilme becerisi önemlidir. Bunu yapabilmek için çocuğun yaşına uygun dil, simgeler ve yaklaşım gereklidir.

Terapist, hipnoz sonrasında çocuğa gerekli olan yaklaşımı ebeveynlerle paylaşır ve onların sorumluluk üstlenmesini bekler. Yetişkinlerde olduğu gibi hipnoz her çocuğa rahatça uygulanması mümkün olmayabilir. Örneğin; DEHB, otizm ve şiddeti uygun olmayan anlık yeti yitimi gibi durumlarda hipnoz uygun olmayabilir.

Hipnoz nedir?

Günümüzde beyin dalgalarını ölçmek elektro ensafalo grafi(EEG) cihazıyla mümkündür. EGG verilerine göre Beta, Alfa, Teta, Delta olarak 4 beyin dalgası kayıt edilmiştir. Beta uyanıklılık anı, alfa relaksasyon ya da rahatlama anı, teta uyukladığımız veya uyumaya yakın an, delta ise derin bir uyku anıdır. Hipnozdaki kişinin beyin dalgaları alfa ve teta arasında bir grafik verebilir. Dolayısıyla hipnoz uyku ve uyanıklılık arasında hissedilen bir bilinç durumudur. Kişi bu dönemde algıları açık bir şekilde sizi dinleyebilir, konuşabilir, hissedebilir, telkinlerle yönlendirilebilir. Yani bilinç açıktır. Hipnozdaki kişi benliği ve etik değerlerini koruyabilecek yetiye sahiptir.

Hipnoz korkulacak bir deneyim değildir. Hipnozdaki kişi bilincini kaybetmez, savunmasız değildir, sırlarını ifşa etmez.

Bilinç nedir?

Bilinç, yüzyıllar boyunca felsefe, psikoloji ve diğer bilimsel alanların konusu olmuş, birçok perspektifle açıklanmıştır. Genel kabul gören bir anlayışla bilinç, kişinin yaşam boyu gözlemleyen, her şeye yönelebilen, akışkan, geçmiş-şimdi-gelecek arasında bağlantılar kurabilen, algılamamızı, tanımamızı, farkında olmamızı sağlayan bir yetidir. Bilinç kendimizdir ve kendimizin farkında olmaktır.

Bilinçdışı nedir?

Yine bilinç gibi bilinçdışı da, birçok kuramcı tarafından tasvir edilmiştir. Bilinçdışı bilimsel olarak kanıtlanan bir alan olmamasına rağmen üzerine çalışılabilen ve varlığını hissettirebilmiş bir alandır. Beyin bilinç dışında bizim algılayamadığımız fakat kendisinin yakaladığı mesajları kodlar-kaydeder. Dolayısıyla bilinçdışı aynı zamanda istemli ve bilinçli olarak farkında olmadığımız süreçleri barındıran, yaşam boyu aktif  büyük bir bellek alanıdır. Hipnozdaki kişinin bilinçaltı verileri abreaksiyonla bilinç seviyesine getirilir ve uygun müdahaleler gerçekleştirilir. 

Danışan pozitif gelişmeleri sadece hipnoz altında mı yaşayabilir?

Hayır. Bilinç algıladığı, yönlendiği, öğrendiği ve muhakeme kurduğu müddetçe potansiyel bir değişimden söz edebiliriz. Dolayısıyla çıkar yolu arayan bir kişi, bahsettiğimiz bu süreçleri kullanarak durumu lehine çevirebilir. Örneğin, uçak fobisi olan bir birey, çevreyi gözlemleyerek ve mantıklı muhakemeler kurarak bu durumdan yardım almadan kurtulabilir.

Hipnoza girmeye engel olabilecek durumlar?

Bazı kişilik bozuklukları, psikotik bozukluklar, nörolojik hasar ya da problemler (tümör, demans, deliryum, darbe, kaza vb.), bazı genetik hastalıklar, madde etkisi altında olmak, bebeklik, kalp problemleri vb. sorunlar hipnoza girmeye engel olabilir.

Eğer bir kişi hipnoza gitmek istemezse ne olur?

Sağlıklı bir hipnoz seansının gerçekleşmesi için kişinin isteği ve güveni gereklidir. Kişi hipnoza girmek istemez ise zorlanmamalıdır. Ancak bazı direnç durumlarının irdelenmesi terapistler için önemlidir. Bu gibi durumlarda direnci kırmak adına hipnoterapi hakkında gerekli psikoeğitim daha detaylı ve danışanın soru işaretlerini giderecek şekilde verilmelidir.

Hipnoz ne zaman olmaz?

Danışan buna izin vermiyorsa, terapiste güvenmiyorsa ve terapist doğru telkinleri yapmıyorsa hipnoz gerçekleşmeyebilir. Danışan odaklanma problemleri yaşıyorsa da hipnozun kalitesi negatif anlamda etkilenecektir.

Hipnoz altındayken kötü amaçlar için kullanabilir miyim?

Hayır. Danışanlar hipnoz altında bilinci açık ve kendi haklarını savunabilecek bir vaziyette olacaklardır. Yanlış ve istismar eden bir telkinde danışan hipnozdan kalkabilir.

Değişiklikleri hangi hızda fark edebilirim?

Etkinin görülme hızı danışanın şikayetçi olduğu problemin doğasına göre değişim gösterecektir. Örneğin fobiler, sigara bıraktırma, depresyon, motivasyon, anksiyete gibi durumlar daha erken yanıt verirken, kilo problemleri geç yanıt verir. Bu süre yüksek olasılıkla 3 aylık bir zaman gerektirebilir.

Hipnoz tıbbın yerine geçer mi?

Hayır, hipnoz yardımcı ve tamamlayıcı bir tıbbi yöntemdir.

Hipnoz uzmanı hastalıkları teşhis edebilir mi?

Hayır. Teşhis koyabilme yetkisi, kendi alanına özgü tanı koyma yetkisi olan psikiyatri/psikologlar, doktorlar ve diş hekimleridir.

Hipnozun işlem şekli nasıldır?

Danışanın hipnoza girebilmesi için öncelikle kritik faktörün(bilinçdışına erişim izni) aşılması gerekir. Kritik faktörün kolaylıkla aşılabilmesi için terapistin profesyonelliği, güvenirliği ve uygun telkin ve teknik kullanma becerisi önemlidir. Kritik faktörü aşılmış danışan hipnoza yatkın hale gelecektir.