Excimer Laser genellikle mikroelektrik aletlerde kullanılan bir ultraviyole laser türüdür. Exciteddimer kelimelerinin birleştirilmiş halidir. İcadı Moskova’da Lebedev Fizik Enstütüsü’nde 1970’te Rus fizikçiler tarafından olmuştur. Asil gaz ve reaktif gazın kombinasyonundan oluşur, uygun elektriksel uyarılma ve yüksek basınç altında yüksek enerjili excimer molekülü oluşur ve ultraviyole dalgaboyu aralığında laser ışığı doğurur.
Göz ameliyatlarında ilk kez Trokel tarafından 1983 yılında kullanıma girmiştir. refraktif cerrahi alanında kullanılmaktadır. 193nm dalgaboyuna sahip olup Argon ve Florid gazının kombinasyonundan oluşur. Excimerlaser kontrollü bir biçimde ısı açığa çıkarmadan ve etraftaki dokuya zarar vermeden kornea dokusu içindeki moleküler bağları yıkar ve istenildiği kadar dokuyu buharlaştırır. Bu yüzden refraktif cerrahi gibi hassas operasyonlarda kullanıma uygundur.Sonuç olarak gözün kırma kusuru korneanın ön yüzey eğimi uygun bir biçimde değiştirilerek düzeltilmiş olur.
Excimer Laser miyopi, hipermetropi, astigmatizm presbiyopi’nin laser ile tedavisinde kullanılır.PRK, Lasik, Lasek, Supracor Excimer Laser kullanılarak uygulanan tedavi yöntemleridir.
PRK:
Photorefraktif Keratometri’nin kısaltılmasına PRK denir. PRK genellikle korneası ince olduğu için Lasik yapılamayan hastalara uygulanan excimer laser işlemidir.Korneası ince olup lasik yapılamayan tüm miyop, hipermetrop, astigmatı olan hastalara yapılabilir.
İşlem sırasında korneadan flap kaldırılmaz kornea epitelyum tabakası mekanik olarak sıyrılır.Hastanın korneasından epitelyum sıyrıldığı için laserden sonra 2-4 gün hastanın gözünde ağrı ve batma şikayetleri olur, kornea epiteli kapandıktan sonra hastanın şikayetleri geçer.Hastanın daha az ağrı duyması için laserden sonra kontakt lens takılır, takılan bu lensler 3-4 gün sonra çıkarılır.PRK’dan sonra net görme 3-4 haftayı bulabilir.Kornea epiteli göz kenarında bulunan kök hücreleri tarafından sürekli yenilendiği için 2-4 gün içinde kendini tamir eder.
Hastaya gömlek, bone ve galoş giydirilir, alkain damla gözü uyuşturmak için damlatılır ve hastanın gözü baticon ile silinir ardından laser odasına alınır ve excimer laser uygulaması doktoru tarafından yapılır.Laserden sonra hasta biomikroskop ile kontrol edilir koruyucu gözlük takılır ve ,ilaçları nasıl kullanacağı hastaya izah edilir.
LASIK:
Laserassisted in situkeratomileusis’in kısaltılmışı olan LASIK günümüzde ne fazla uygulanan refraktif cerrahi metoddur. 1950’lerde İspanyol oftalmolog Barraqer’inmikrokeratom ve keratomileusis çalışmalarıyla LASIK metodu oluşturulmaya başlanmış, rus bilim adamı Fyodorov tarafından 1970’lerde çalışmalara devam edilmiştir. Keratomileusis, korneanın önünden ince bir tabakanın kapak gibi kaldırılmasıdır. Kaldırılan bu kapağa flap adı verilir. Flap, mikrokeratom adı verilen mikron düzeyinde titreşen bir bıçak yardımıyla kaldırılabileceği gibi femtosecondlaser yardımıyla da kaldırılabilir. Flap altında kalan alan, excimerlaser ile yeniden şekillendirilir. Lasik 1990’dan bu yana dünyada 8 milyondan fazla kişiye uygulanan güvenilir bir refraktif cerrahi yöntemidir.
LASIK tedavisi 2-4 dakika arasında sürer ve cerrahi sonrası iyileşme süreci hızlı olur. LASIK tedavisi miyop, hipermetrop ve astigmat gibi kırma kusurlarının biri yada aynı anda ikisine birden yapılabilir.
LASIK tedavisinden sonra hasta ertesi gün normal yaşamına döner ve gece hastanede kalmaz.
Hasta lasik ameliyatı için hazırlanır, saçları bone ile öürtülür ayağına galoş giydirilir, gözü damla ile uyuşturulur baticon ile göz kapakları ve kirpikleri dezenfekte edildikten sonra ameliyat masasına yatırılır burada yüzü steril bir örtü ile kapatılır gözü açık tutmak için steril bir ekartörtakılır.Lasik tedavisine başlanmadan excimer laser cihazı ve cihaza girilen hasta datası tekrar kontrol edilir.Mikrokeratom yada femtosecond ile korneal flap kaldırılır ve hastadan laser cihazının içindeki yeşil ışığa bakması istenerek eye tracker sistemi hastanın gözüne kilitlendikten sonra laser işlemi başlar tedavi bittikten sonra flap kapatılır hasta ameliyat masasından kaldırılır ve biomikroskopta kontrolü yapıldıktan sonra özel koruyucu gözlüğü takılarak ilaçları tarif edilir. Hasta ertesi gün kontrole çağrılan hastaya birkaç saat batma ,ağrı ve ışığa karşı duyarlılık olacağı, kesinlikle gözünü ovuşturmaması gerektiği söylenir.
LASEK:
Laserepithelialkeratomileusis kelimelerinin kısaltılmışıdır. Temelde PRK ile aynı tekniktir, PRK’dan ayrılan yanı epitel kaldırma yöntemi alkol ile epitel hücrelerinin zayıflatılması ardından epitelin kaldırılmasıdır.
Korneanın LASIK için ince olduğu veya göz kuruluğu şikayetleri ön planda olan hastalar için uygun bir yöntemdir. PRK gibi iyileşme süreci daha uzun ve ağrılıdır.
Hastanın göz çevresi operasyon öncesinde steril olacak şekilde silinir, operasyona başlamadan önce gözlere anestezik damla damlatılır. Ameliyat sahasını açığa çıkarmak için gözlerin üzerine steril bir bant ve tel yerleştirilir. Hastaya aletin içindeki rehber ışığa bakması söylenir. Çalışma sistemi ve enerjisi önceden kontrol edilmiş, hastanın verileri, kaç mikron doku buharlaştırılacağı hesaplanmış laser aleti cerrahın pedala basmasıyla çalışır. Aletteki göz takip sistemi hastanın gözünü izler ve atışların doğruluğunu sağlar.
Wavefront(Kartal Göz):
Yakın zamanda refraktif cerrahide wavefront rehberli LASIK seçeneği oluşmuştur. Kişiye özel LASIK olarak tanımlanan bu operasyon seçeneğinde laser aletine hasta verileri girilirken miyop, hipermetrop, astigmat gibi basit kırma kusurlarının yanında wavefront haritası verileri de işlenir. LASIK işlemi sırasında wavefront haritasında gösterilen basit ve karmaşık tüm kırma kusurlarının tamamı düzeltilir. Teorik anlamda bu işlem, kartal gözü olarak da bilinen, insanın fizyolojik şartlarda görme kapasitesinin üzerine çıktığı, kendi gözünün orjinalinde olan tüm kırma kusurlarından arınmış ve optik açıdan mükemmelleştirilmiş halde bir görme sunar.
Wavefront tedavisi özellikle ışık yansıması, geceleri ışıktan kamaşma ve ışık saçılması gibi şikayeti olan hastalar da etkili sonuç vermektedir.Bununla birlikte wavefront tedavisi herkez için uygun olmayabilir.
Fizikte 2 boyut veya 3 boyutlu dalgalar aynı faza sahip olduklarında wavefront adını alırlar. Göz alanına uyarlanışı özgün içerdiği tüm kırma kusurlarını ölçmesi yönüyle olmuştur. Göze doğrusal bir ışık demeti girer, gözün tüm optik ortamlarından geçer, retinadan yansıyıp geri döner. Geri dönen bu ışık, ışığın optik ortamlardaki tüm bükülmelerini ve kırılmalarını, sapmalarını ölçen birçok küçük kameranın içinden geçer. Bu sapmalar basit kırma kusurları olan miyop, hipermetrop ve astigmatı içerdiği gibi, bunun yanında daha karmaşık kırma kusurlarını da içerir. Ortaya o göze özgü olan wavefront aberasyon (sapma) haritası çıkar. Böylece gözün sahip olduğu tüm ışık sapma ve kırılmaları haritalandırılmış olur.
Monovizyon:
Göz merceği 40 yaş sonrasında biçim değiştirme özelliğini kaybetmeye başlar ve gerekli ölçüde uyum sağlayamaz.İlerleyen yaşla birlikte yakındaki cisimleri görme yeteneğini kaybeder (Presbiyobi). Ayrıca net görülen alan daralır. Presbiyobi hastalarının gazeteyi okumak için uzakta tutmalarının nedeni yazıları bu net görüş alanına getirmek içindir.Monovizyon,presbiyopi (yakın görme yeteneğini yitirme)için geliştirilmiş tedavi yöntemlerinden biridir.
LASIK tedavisi sırasında yakın görmeye daha yatkın olan göz miyop bırakılarak hastanın yakını daha net görmesi hedeflenir.Böylece hastanın uzak ve yakın kullanımı minimum seviyeye indirilir.Bu hastaların yakını görmek üzere miyop bırakılan gözü uzağı biraz bulanık görecek fakat bu sayede okuma gözlüğü olmaksızın okuyabilecektir.
Monovizyon yapılan hastaların %75’i sonuçtan memnun olmakla birlikte %25’inde ise bulanık görme , baş dönmesi gibi şikayetler görülebilir.Bu durumdaki hastalara tekrar laser yapılabilir ancak bu kez laser sonrası yakın gözlük kullanmak gerektiği unutulmamalıdır. Presbiyopi gözde gözün yakına odaklanmasını (akomodasyon) sağlayan siliyer kas ve kristalin lens, özelliklerini ve ensekliğini yitirirler.Bu yüzden hastalar gazeteyi uzaklaştırarak net görmeye çalışır.Miyop kırma kusurunda nesnelerden gelen ışınların odak noktası retinanın önüne düşer. Miyop hastalar yakını net görürler. Bunun nedeni miyop gözde yakın nesnelerden gelen ışınların odak noktasının tam retina üzerine düşmesidir. Yani miyop hastalar (derecelerine göre) yakın görüşlerinin netliğini hiç bir zaman kaybetmez ve presbiyopi olmazlar. Tedavi süreci aynı LASIK tedavi prösedürü gibidir.
