DÜZENLİ YAPILAN EGZERSİZİN SAĞLIĞA FAYDALARI
Egzersiz, kendinizi daha dinç ve dinamik hissetmenizi sağlamanın yanı sıra birçok hastalığa karşı korunmanıza da yardım eder. Hızlı yaşlanmayı tetikleyen pek çok sağlık sorununun çözümünde düzenli egzersiz alışkanlığı kilit bir noktadır.
Egzersizle ilişkili olan sağlık sorunlarından en önemlileri:
Koroner Kalp Hastalığı: Birçok kişiyi genç yaşta yakalayan koroner kalp hastalığı dengeli beslenme ve düzenli egzersizle büyük oranda önlenebilir. Egzersiz; hipertansiyon, hiperlipidemi, diyabet ve obezite gibi koroner kalp hastalığına sebep olan hastalıkları da olumlu yönde etkiler. Ayrıca kalp krizi sonrası oluşan psikososyal sorunların çözümlenmesinde de etkilidir.
Hipertansiyon (Yüksek Tansiyon): Bilimsel araştırmalarda düzenli aerobik egzersiz programına katılan hipertansiyon hastalarının kan basıncının düştüğü, egzersiz kesildikten 2 hafta sonra bu etkinin kaybolduğu görülmüştür.
Hiperlipidemi – Dislipidemi (Kan Yağlarının Yüksekliği): Kanda bulunan kolesterol, trigliserid ve LDL-kolesterol gibi yağların yükselmesi kalp, beyin, böbrek ve göz gibi organlarda hastalık oluşumunda önemli risk faktörleridir. Düzenli egzersiz kolesterol ve trigliserid düzeyini düşürmekte, koruyucu etkiye sahip olan HDL-kolesterolün yükselmesine katkı sağlamaktadır.
Diyabet (Şeker Hastalığı): Egzersiz, diyabete bağlı beyin, böbrek, kalp, göz ve ayaklarda oluşan hasarı önler ve geciktirir. İnsülin etkinliği ve şeker metabolizmasını düzelterek insüline gereksinimi azaltır. İyi düzenlenen bir egzersiz programı diyabetli bireyin yaşam kalitesini ve süresini artırır.
Obezite (Şişmanlık): Vücut yağ miktarının fazlalığı kalp hastalığı, hipertansiyon, diyabet, meme ve kolon kanseri başta olmak üzere birçok kanser riskini artırmaktadır. Obezitenin tedavisinde tek başına diyet yapmak yeterli olmamaktadır. Dengeli ve yeterli beslenmenin yanı sıra egzersiz çok daha etkin ve kalıcı sonuçlar getirmektedir. Egzersiz yapıldıktan sonra dinlenme sırasında metabolizma en az 6 saat kadar % 7–28 oranında yüksek kalarak enerji harcamasını artırmaktadır. Egzersiz sonrası devam eden bu metabolik etki de vücudun enerji tüketimini artırarak ağırlık kaybının sağlanmasına yardımcı olmaktadır.
Osteoporoz: Kemik mineral yoğunluğu kaybı olarak adlandırabileceğimiz osteoporoz, kas – iskelet güçsüzlüğü, boy kısalması, kemik kırıkları ve ağrılı sakatlıklara yol açmaktadır. Düzenli egzersizin hastalığı kontrol altına olarak ilerlemesini önlediği yapılan araştırmalarda ortaya konmuştur.
Artrit: Egzersiz, romatoid ve dejeneratif artriti olan hastalarda kas gücünü artırır, eklem esnekliğini ve hareket alanını düzenler.
Depresyon: Egzersiz, kişinin kendini iyi hissetme veya mutluluk hormonu diyebileceğimiz endorfin salınımını artırır. Böylece kişinin kendini daha iyi hissetmesi ve günlük stresleri kaldırabilme kapasitesini artırması mümkündür. Depresyonda özellikle yürüyüş ve koşu gibi egzersizler daha etkilidir.
Kanser: Egzersizin özellikle meme ve kolon kanseri riskini azalttığı bilinmektedir. Egzersiz hem kilo kontrolünü sağlamada hem de stresle başa çıkabilmede etkili olduğu için de dolaylı olarak kansere karşı koruyucu bir silah olmaktadır.
Yapılan egzersizin hayat boyu sürdürülebilir olması için;
- mümkünse her gün yapılması,
- ağrısız, eğlenceli ve yapılabilir olması,
- aşırı yorucu olmaması,
- kişinin tercihine uyması,
- egzersiz yapılan yerin eve ve iş yerine yakın olması,
- başkasına bağımlı olmaması,
- ekonomik ve yaşam boyu sürdürülebilir olması gerekir.
Uzm. Dyt. Özge KARAARSLAN
