Çoğul gebelik takibi, doğum ve sonrası
Çoğul gebelikler bütün gebeliklerin yaklaşık %3’ünü oluşturur. Bunların çoğunlukları çift yumurta ikizi yaklaşık 1/250’si tek yumurta ikizidir. Bu oranlar ırklara etnik kökene göre değişebilmektedirler. Ailesinde özellikle annenin ikiz gebeliği olanlarda 35-40 yaş arasında gebeliklerde 2’den fazla doğumu olanlarda, uzun boylu ve iyi beslenmeyenlerde, folik asit kullananlarda inferlitite tedavisi görenlerde daha sık görüldüğü çalışmalarla saptanmıştır. Tek bebeklere göre kız olma oranı çoğul gebelikte artmaktadır. Ultrasonografik olarak tek yumurta veya çift yumurta olduğu belirlemek zordur. Farklı cinsiyetteki ikizler hemen her zaman çift yumurtadır.
Genellikle tekiz gebeliğe göre annedeki değişiklikler daha fazladır. Sıklıkla bulantı ve kusma daha fazladır. Kandaki hücre sayıları ve hemoglobin düzeyleri daha düşük bulunur. Buna “fizyolojik kansızlık” denir. Demir ve vitamin ihtiyacı daha fazladır. Doğumdaki kan kaybı da daha fazla olmaktadır. Karın daha erken ve daha büyük hacmine ulaşacağından fiziksel rahatsızlık daha fazladır. Akciğerlerde baskı daha fazla olacağı için özellikle son üç ay bu gebeler için son derece zor geçer. Gebelik stresi ve anneye ait komplikasyon riski her zaman için daha fazladır. Düşük oranları daha yüksektir. Malformasyon riski daha fazladır. (%2 majör, %4 minör) Düşük kilolu doğum ve erken doğum karakteristikdir. Bebeklerin birinin diğerlerinden daha fazla kan olarak belirgin kilo ve gelişme farkıyla doğabileceği bilinmektedir. İkiden fazla olan bebeklerin 12 haftadan önce redüksiyon denilen işleme ikiz gebeliğe dönüştürülmesi önerilir.
Normalde 40 hafta süren gebelik süresi çoğul gebelikler için 38 hafta olarak kabul edilir. 38.haftadan sonra çoğul gebeliklerde kilo kaybı başlayabilir. Gebelik devam ederken bazen çoğul gebeliklerden biri veya daha fazlası anne karnında ölebilir. Böyle bir durum erken dönemde anne için önemli bir risk oluşturmazken daha ileriki aylarda annede pıhtılaşma bozukluğuna yol açabilir. Beslenme günlük ihtiyacı vitamin, folik asit ihtiyacı gebelik sırasında artmıştır. Hipertansiyon görülme sıklığı % 15’e yükselir. Doppler ultrason, fetal monitör gibi testlerle gebelik daha yakın takip edilir. Erken doğumu engellemek için yatak istirahati önerilir. Akciğer geilişimi için kortizon tedavisi önerilir. Bebeklerin geliş pozisyonuna göre vajinal veya sezaryen doğumu hekim karar verecektir.
Çoğul gebelikler riskli gebelikler olduğu için mutlaka uzman bir hekim tarafından takip edilerek yenidoğan yoğun bakım ünitesi bulunan bir hastanede doğum gerçekleştirilmelidir.